Mụn tác động gần 85% trẻ vị thành niên, song có thể xảy ra ở bất kỳ nhóm tuổi nào và vẫn có thể lâu dần dai dẳng tới người lớn. Tỉ lệ mắc mụn trứng cá ở phụ nữ trưởng thành là 12% (1). Mụn nổi ở nhiều vị trí không tương tự nhau như cằm, quai hàm, trán, vùng thắt lưng; đặc biệt vùng hai bên má để lại nhiều vết thâm đỏ chằng chịt. Các loại mụn này thường “đeo bám” tương đối dai dẳng và có thể hiện hiện vào những những ngày kinh nguyệt nhất định. Vậy nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị mụn ở má như thế nào?
Mụn ở má là sao?
Mụn ở má thường xuất hiện ở những vùng có tuyến bã nhờn và có thể hiện diện dưới kiểu mụn đầu đen, mụn đầu trắng, mụn viêm, mụn mủ, mụn nang nốt và cục. tình trạng lan rộng và độ nặng của mụn thế đổi đa kiểu từ chỉ có vài nhân mụn nhỏ cho tới sự hiện diện thường xuyên của nhiều mụn nang viêm số số lượng nhiều. Mụn ở má xuất hiện do bã nhờn thừa bít tắc trong nang lông, cho phép vi khuẩn gây nên mụn sinh sôi nảy nở hơn thông thường và gây nên nên phản ứng viêm tại da. với vùng má, mụn có thể khởi phát bởi việc thường xuyên sờ tay lên mặt, dùng điện thoại tiếp xúc với má, không thế vỏ gối thường xuyên thường gần đây hơn nữa là việc đeo khẩu trang trong thời gian dài. (2)
Nguyên nhân nổi mụn ở má
Mụn ở má thường do các nguyên nhân sau.
- Tinh thần lo sợ, stress liên tục: khi cơ thể mệt mỏi khiến cho sản sinh nhiều nồng độ hormone cortisol và androgen, dẫn tới việc tăng số lượng bã nhờn trên da, thực hiện mụn nổi nhiều hơn.
- Tác dụng phụ của thuốc tránh thai: việc dùng thuốc tránh thai có thể giảm sút mụn song ở một vài người, sử dụng nhiều thuốc tránh thai thì hệ nội tiết cơ thể gặp phải mất cân bằng, dẫn tới nổi mụn. Chưa nhắc, tùy người căn bệnh, tùy loại thuốc tránh thai mà có thể gặp phải nổi mụn cũng không tương tự nhau.
- Do di truyền: mụn còn có thể gặp phải tác động từ yếu tố gia đình, những người có người thân trong gia đình thường xuyên gặp phải mụn trứng cá thì họ có nguy cơ gặp phải mụn cao hơn người không tương tự. (3)
- menu uống không khoa học: Việc ăn uống nhiều sữa, đường, dưỡng chất béo không lành mạnh khiến cho tăng nồng độ yếu tố tăng trưởng IGF đóng vai trò trong cơ chế sinh mụn trứng cá nên dẫn tới tình trạng mụn mọc ở trán, cằm, má và quai hàm.
- Thuốc: một vài thuốc (ví dụ như corticoid) có thể gây nên phát ban kiểu mụn trứng cá. Mụn trứng cá do thuốc dấu hiệu là các sang thương viêm đồng kiểu mà không có nhân mụn, thường xuất hiện ở vị trí không tác động bởi mụn
- Chấn thương da: Việc lặp lại những chấn thương cơ học do chà xát xát như xà bông, tẩy trang, tẩy tế bào chết hoặc các kiểu không tương tự sẽ thực hiện nặng thêm tình trạng mụn do phá vỡ cấu trúc nhân mụn, kích thích tạo thành các sang thương viêm.
Triệu chứng mụn ở má
Mụn ở má gây nên ra các tổn thương, viêm, đỏ, đau đớn và lở loét. Các vết thương sẽ xuất hiện trên má của người căn bệnh dưới kiểu các loại tổn thương sau:
- Mụn đầu trắng: mụn này còn được gọi là mụn trứng cá đóng. Loại nhỏ nhất và khó khăn nhận xuất hiện nhất. (4)
- Mụn đầu đen: đây là mụn trứng cá mở, dễ nhìn xuất hiện. Sắc tố đen và nâu sẫm do quá trình oxy hóa.
- Sẩn: một loại mụn thường thấy, nhỏ, màu hồng. Nốt mụn nổi gồ lên với đường kính 2 -5 mm.
- Sẩn mụn mủ: da có mụn, đường kính 2 -5 mm, trên nền hồng ban, mật độ cứng chắc, màu trắng bên trên có mủ tụ bên trong mụn.
- Mụn nang: tương tự như sẩn song lớn hơn >5mm, nghiêm trọng hơn và thường đau đớn khi chạm vào.
- Mụn nốt: đây là loại mụn nghiêm trọng nhất (>1cm). Mụn nhạy cảm, nhiều mủ và cần thiết phải sự hỗ trợ của bác sĩ để loại bỏ.
Cách điều trị mụn ở má
Mụn nội tiết ở má gây nên không dễ chịu song có nhiều phương pháp điều trị mụn.
Phương pháp điều trị bằng thuốc thoa
Phương pháp điều trị mụn ở má dễ tiếp cận nhất là sử dụng thuốc thoa với các sản phẩm chăm sóc da được thiết kế để ngăn chặn mụn trứng cá.
- Retinoids: là hoạt dưỡng chất giúp cho điều hoà quá trình chu chuyển tế bào, giảm sút viêm và hạn chế tiết dầu – đây là cơ chế giúp cho lỗ chân lông thông thoáng và da không gặp phải nổi mụn. Nhóm thuốc thoa retinoids trong điều trị mụn gồm có 3 loại chủ yếu: tazarotene, tretinoin, adapalene. Khi bắt đầu sử dụng thuốc thoa nhóm retinoid nên được bắt đầu với nồng độ thấp nhất và tăng dần nồng độ nếu không gặp phải kích ứng.
- Benzoyl peroxide: với những nốt mụn đang viêm, người căn bệnh dùng benzoyl peroxide để thực hiện giảm sút số số lượng vi khuẩn gây nên mụn trên da mà hạn chế được nguy cơ kháng thuốc. Nồng độ benzoyl peroxide thế đổi từ 2.5% tới 10%, người căn bệnh nên bắt đầu với nồng độ 2,5% và sau đó tăng dần lên tỷ lệ phần trăm cao hơn để dung nạp với thuốc tốt hơn. Nhược điểm của benzoyl peroxide là kích ứng tăng dần theo nồng độ và thuốc có thể tẩy trắng màu quần áo.
- Axit Azelaic: là kiểu acid dicarboxylic trong tự nhiên được tìm xuất hiện trong hạt ngũ cốc. Axit azelaic trong thuốc thoa thường ở nồng độ 20%, có vai trò ngăn cản sự tiến triển của vi khuẩn C.acnes và giảm sút viêm. Đồng thời thuốc còn đảo ngược quá trình sừng hóa nang lông và có thể tiêu cồi mụn, gia tăng hiện tượng thâm sau mụn. Axit azelaic có thể dùng 2 lần một ngày và thuốc có ưu điểm ít tác dụng phụ hơn retinoids.
- Axit salicylic: đây là thành phần hữu hiệu cao trong việc điều trị mụn ở má nhờ nguy cơ tẩy tế bào chết và hòa tan dầu thừa trong lỗ chân lông. Sữa rửa mặt chứa axit salicylic giúp cho loại bỏ bã nhờn và tế bào chết trong lỗ chân lông một cách lâu dài. Có thể tìm xuất hiện dưỡng chất này trong các phương pháp điều trị mụn như serum trị mụn, toner, tẩy tế bào chết, sữa rửa mặt… nên dễ thực hiện phối hợp vào chu trình chăm sóc da thường ngày.
Điều trị bằng thuốc uống
- thuốc: Mụn trứng cá tình trạng trung bình tới nặng thường được điều trị với thuốc đường uống, thông thường là doxycycline, minocycline, azithromycin, clindamycin. Cơ chế chủ yếu là tác động ức chế sự tiến triển của vi khuẩn C.acnes và giảm sút hiện tượng viêm.
- Hormon liệu pháp: Hormon liệu pháp được sử dụng điều trị hàng thứ hai trên phụ nữ gặp phải mụn trứng cá có thể rất hữu hiệu, mặc dù nồng độ androgen trong máu có thể tăng hoặc không. Thuốc tránh thai kiểu phối hợp có thể hạn chế tạo thành androgen từ buồng trứng và tuyến thượng thận, từ đó thực hiện giảm sút mụn viêm.
- Spironolactone: có thể thực hiện giảm sút tiết bã nhờn và gia tăng mụn.
- Isotretinoin: được dùng trên các thành phần mụn trứng cá nặng, kiểu nang nốt hoặc kháng trị. Isotreinoin nên được dùng trong bữa ăn nhiều dầu mỡ để tăng nguy cơ hấp thu. Trong tháng đầu sử dụng isotretinoin nên được sử dụng với liều thấp để hạn chế bùng mụn và cho phép người mắc căn bệnh điều chỉnh liều dựa trên tác dụng phụ. Tác dụng phụ của isotretinoin là viêm môi, khô niêm mạc miệng và mũi, khô da và có thể gây nên quái thai, tăng mỡ máu, tăng men gan.
Điều trị mụn nội tiết ở má tại phòng kiểm tra
Nếu mụn ở má trở nặng hơn, người căn bệnh cần thiết phải gặp bác sĩ để được thăm kiểm tra và đưa ra phương pháp điều trị tiên tiến và an toàn hơn để kiểm soát mụn.
Bác sĩ có thể đề nghị sử dụng một hoặc phối hợp những phương pháp điều trị sau:
- Laser và công nghệ ánh sáng.
- Peel da hóa học.
- Dẫn lưu nang mụn.
Những lưu ý khi trị mụn ở má
Mụn ở má tác động tới mỗi người một kiểu không tương tự nhau. căn bệnh có thể lâu dần ít nhất vài ngày tới vài tuần. Nếu không được điều trị, mụn có thể tồn tại nhiều tháng. Việc điều trị mụn trứng cá cũng sẽ không tương tự nhau song đều cần thiết phải phải kiên nhẫn. Sau khi bắt đầu điều trị, người căn bệnh cần thiết phải mất 4 – 6 tuần để xuất hiện sự gia tăng trên da. Khi xuất hiện da từng gia tăng đáng nhắc. người căn bệnh vẫn cần thiết phải giữ điều trị để ngăn mụn mới tạo thành dù nhận xuất hiện không còn tiến triển gì thêm.
Ngoài ra, để giảm sút nguy cơ gặp phải hoặc tái lại mụn ở má người căn bệnh cần thiết phải:
- thế đổi thói quen sinh hoạt để giảm sút lo sợ.
- Ngủ sớm, ngủ ngon giấc.
- Giữ menu uống lành mạnh.
- Sử dụng các sản phẩm chăm sóc da không thực hiện tắc nghẽn lỗ chân lông.
- kiểm tra và lựa lựa chọn phương pháp điều trị với bác sĩ với mụn trứng cá dai dẳng.
Các loại thực phẩm giảm sút mụn nội tiết ở má hữu hiệu
Một menu uống lành mạnh góp phần thực hiện mụn ở má giảm sút, làn da khỏe mạnh hơn và ngăn ngừa mụn trỗi dậy. Các dưỡng chất dinh dưỡng giúp cho giảm sút mụn trứng cá như vitamin C, E và A, kẽm, axit béo omega-3, dưỡng chất chống oxy hóa và carbohydrate phức tạp.
số lượng insulin dư thừa trong cơ thể có thể khiến cho các tuyến dầu sản xuất nhiều hơn, tăng nguy cơ cao gặp phải tắc lỗ chân lông và trỗi dậy mụn trứng cá. Vì vậy, những thực phẩm thực hiện tình trạng da trở nên tồi tệ hơn như sữa, thực phẩm nấu, món ăn nhẹ, thức ăn nhanh, dưỡng chất béo chuyển hóa có trong thực phẩm chiên, bánh mì trắng, mì ống và đường đều nên tránh.
Những thực phẩm tốt cho làn da như việt quất, dâu tây, chanh tươi, cam, quýt, cà chua, cà rốt, khoai lang, rau, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, quả hạch, gạo lứt,…
Ngoài ra, trà xanh chứa nhiều polyphenol – dưỡng chất chống oxy hóa trong thực phẩm cũng giúp cho giảm sút viêm trong cơ thể, ngăn ngừa mụn trỗi dậy. Polyphenol đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng nội tiết tố thông qua việc hạ thấp nồng độ androgen trong cơ thể. Khi nồng độ này thấp, quá trình tiết bã nhờn cũng ít lại.
Đặc biệt, nước mang lại làn da sáng và rạng rỡ. Uống 8 – 10 ly nước mỗi ngày giúp cho cơ thể loại bỏ độc tố và tăng cường sức khỏe tổng thể. cần thiết phải lưu ý, nước không loại bỏ mụn ở má song mất nước da sẽ khô, kém và nhiều nếp nhăn.
Mụn ở má thực hiện người căn bệnh xuất hiện không dễ chịu trên da. Nếu mụn dai dẳng, hãy gặp các chuyên gia Da liễu – Thẩm mỹ Da và khoa Nội tiết – Đái tháo đường để được tư vấn lựa lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. địa điểm y tế Đa khoa Hưng Thịnh với khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da và khoa Nội tiết – Đái tháo đường có các chuyên gia đầu ngành, bác sĩ giàu kinh nghiệm giúp cho việc tư vấn, điều trị sớm cho người căn bệnh.
HỆ THỐNG địa điểm y tế ĐA KHOA Hưng Thịnh
Mụn ở má là một tình trạng thường thấy song có thể được kiểm soát hữu hiệu với quy trình chăm sóc da phù hợp và thói quen lành mạnh. Thông qua dưới đây, xin rằng người căn bệnh hiểu rõ nguyên nhân và triệu chứng của mụn ở má của mình. Đồng thời, người căn bệnh biết cách điều trị phù hợp để sớm khôi phục làn da khỏe đẹp.