Nguyên nhân, triệu chứng và nguy cơ cần phải phải biết

Mụn trứng cá là tình trạng viêm mạn tính của nang lông tuyến bã. chứng bệnh thường gặp tại các trung tâm y tế và các chuyên khoa da liễu. giá thành điều trị mối quan hệ tới mụn trứng cá rất cao gồm năng suất lao động và tâm lý trầm cảm. Mụn trứng cá xảy ra ở tất cả lứa tuổi tuy nhiên tập trung nhiều ở thanh thiếu niên.

Mụn trứng cá là sao?

Mụn trứng cá là loại chứng bệnh nang lông tuyến bã, với các tổn thương da do sự tăng tiết dưỡng chất bã nhờn, tích tụ ở các lỗ chân lông, kèm theo hiện tượng viêm nhiễm ở nang lông tuyến bã. chứng bệnh gặp ở tất cả lứa tuổi, nhất là mụn trứng cá tuổi mới lớn, thường người có cơ địa da dầu. (1)

Nếu không điều trị đúng và không tuân thủ điều trị, chứng bệnh nặng nề hơn, để lại di chứng không dễ dàng điều trị, khiến cho người chứng bệnh rơi vào trạng thái mặc cảm, tự ti trong giao tiếp, suy nhược hữu hiệu công việc.

Trong tất cả trường hợp, mụn trứng cá cần phải được điều trị sớm, đúng và đủ tại các địa điểm y tế để tiến hành suy nhược tình trạng nghiêm trọng, ức chế chứng bệnh hoàn toàn. Từ đó, ngăn ngừa và suy nhược sự mất thẩm mỹ do sẹo mụn gây nên ra.

Cơ chế và nguyên nhân sinh ra mụn trứng cá

Cơ chế gây nên mụn trứng cá được xác định do 4 yếu tố sau:

• Tăng tiết dưỡng chất bã nhờn: gồm yếu tố nội tiết và các yếu tố không mối quan hệ tới nội tiết (xà phòng, sở hữu làn da dầu, tình trạng tăng tiết bã nhờn…).
• Rối loạn sừng hóa ống bã: tiến hành hẹp, thậm chí tắc đường thoát dưỡng chất bã nhờn gây nên nên tình trạng ứ đọng dưỡng chất bã.

Khi nang lông nhất là cổ nang lông tuyến bã mắc phải sừng hóa tiến hành cho ống bài xuất tuyến bã mắc phải hẹp lại, khiến cho cho dưỡng chất bã mắc phải ứ đọng trong lòng tuyến bã. Nếu không xảy ra bội nhiễm, dưỡng chất bã cô lại thành nhân trứng cá (tầm 30 ngày). Nếu xảy ra bội nhiễm, tuyến bã sẽ sinh mủ, quá trình viêm nhiễm lan sang tuyến bã không tương tự, gây nên nên loại trứng cá bọc, trứng cá viêm tấy.

• Vi khuẩn: liên cầu, tụ cầu và nhất là Cuti Bacterium acnes trong các ống tuyến bã. Đây là vi khuẩn quan trọng nhất trong căn sinh chứng bệnh học mụn trứng cá. Là loại vi khuẩn gram dương kỵ khí, tiến triển tốt nhất trong điều kiện pH bằng 5-5,6, nhiệt độ 30-37 độ C. Trên cơ thể người có cơ địa tăng tiết bã nhờn, có dày cổ nang lông tuyến bã là điều kiện cho vi khuẩn kỵ khí tiến triển. trong số đó, Cuti Bacterium acnes giữ vai trò chủ yếu trong sự tiến triển mụn trứng cá.
• Tình trạng viêm nhiễm: sự xuất hiện của vi trùng sinh mụn, tạo ra các dưỡng chất sinh học. Các dưỡng chất này hoạt hóa hệ thống bổ thể, các bạch cầu đa nhân, gây nên tình trạng viêm nang lông.

Mụn trứng cá thường xuất hiện ở vùng da có nhiều tuyến dầu (bã nhờn) như mặt, trán, ngực, phần vùng thắt lưng trên và vai. Các nang lông được kết nối với các tuyến dầu.

Thành nang có thể phồng lên và tạo ra mụn đầu trắng hoặc mụn đầu đen do lỗ chân lông nở lớn. Nhìn mắt thường, mụn đầu đen có thể trông tương tự như bụi bẩn mắc kẹt trong lỗ chân lông. Tuy nhiên, mụn sinh ra do lỗ chân lông mắc phải tắc nghẽn bởi dầu và vi khuẩn tích tụ, khi tiếp xúc với không khí sẽ chuyển sang màu nâu đen.

Triệu chứng sinh ra của mụn trứng cá

Tùy vào tình trạng nghiêm trọng của mụn, các dấu hiệu mụn trứng cá sẽ không tương tự nhau: (2)

• Mụn đầu trắng do lỗ chân lông tắc nghẽn
• Mụn đầu đen do lỗ chân lông mở rộng
• Các nốt mụn nhỏ màu đỏ, mềm (sẩn)
• Mụn nhọt (mụn mủ), là những nốt sẩn có mủ ở đầu
• Các cục u lớn, rắn, gây nên đau đớn dưới da (nốt sần)
• đau đớn, có mủ dưới da (tổn thương loại nang)

Mụn trứng cá thường xuất hiện trên mặt, trán, ngực, vùng thắt lưng trên và vai.

hậu quả để lại của mụn trứng cá

Những hậu quả để lại của mụn trứng cá thường xảy ra ở người da sẫm màu, gồm:

• Sẹo: hậu quả da rỗ (sẹo mụn) và da dày (sẹo lồi) có thể tồn tại lâu dài sau khi mụn từng lành.
• Da thay thế đổi: sau khi hết mụn, vùng da mắc phải tác động có thể sẫm màu hơn (tăng sắc tố) hoặc sáng hơn (suy nhược sắc tố) so với thời điểm trước khi mắc phải mụn.

Yếu tố nguy cơ tiến triển mụn trứng cá

cùng với những nguyên nhân, những yếu tố nguy cơ dưới đây cũng góp phần nặng vào việc thúc đẩy tình trạng mụn phát sinh và tăng nặng. Chúng gồm:

1. Tuổi tác

Ở thời kỳ dậy thì, nội tiết tố chưa được cân bằng khiến cho tuyến bã nhờn vận động quá mức, dẫn tới tình trạng bít tắc lỗ chân lông và gây nên mụn. Sau tuổi 20, nội tiết từng ổn định, mụn trứng cá sẽ suy nhược đi và ít xuất hiện. Tuy nhiên, tình trạng mụn, thậm chí mụn bọc, mủ… vẫn xảy ra ở những người sau lứa tuổi 20. Nguyên nhân có thể tới từ các yếu tố môi trường, stress, ăn thức ăn nhiều dầu mỡ…

2. thay thế đổi nội tiết tố

Các nội tiết tố nam (androgen), nhất là testosterone kích thích tiết bã nhờn, progesterone liều cao có tác dụng kích thích, liều thấp có tác dụng ức chế. Oestrogen liều cao có tác dụng ức chế. Hormone tuyến yên kích thích trực tiếp tới tuyến bã. Các yếu tố trên lý giải mối mối quan hệ giữa trứng cá thường gặp ở tuổi mới lớn hoặc mối quan hệ tới những ngày kinh nguyệt nguyệt.

3. Di truyền

Nếu cả bố và mẹ đều mắc phải mụn trứng cá, nguy cơ con cái có thể mắc phải mụn trứng cá.

4. Tẩy rửa

Lạm dụng xà bông kích thích tăng tiết bã, tăng nguy cơ sinh ra mụn trứng cá.

5. Môi trường

Các dưỡng chất béo động vật trong môi trường, tiệm bán thức ăn nhanh, công nhân cơ khí tiếp xúc thường xuyên với dầu nhờn của động cơ, độ ẩm, tia tử ngoại. Sự gia tăng độ ẩm trên bề mặt da ở môi trường khí hậu nóng ẩm có thể tiến hành gia tăng sự trầm trọng của trứng cá, do sự tắc nghẽn ống nang lông tuyến bã.

6. Thực phẩm ăn kiêng

• chế độ sinh hoạt có chỉ số đường huyết thấp. loại bỏ thịt nấu và carbs tinh chế có thể giúp cho suy nhược tổn thương do mụn trứng cá.
• Các sản phẩm sữa: việc tiêu thụ những sản phẩm từ sữa và chế phẩm từ sữa, dường như tiến hành trầm trọng thêm tình trạng mụn trứng cá. Tuy nhiên, các sản phẩm từ sữa không phải sữa (như pho mát) dường như không tiến hành trầm trọng thêm tình trạng mụn trứng cá.
• dưỡng chất béo và axit béo: axit béo omega -3 và omega-6 có thể giúp cho suy nhược mụn trứng cá.
• Ăn chay: dù chế độ ăn thuần chay và ăn chay có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, tuy nhiên có ít bằng chứng cho xuất hiện chế độ ăn này giúp cho ích cho việc điều trị mụn trứng cá.
• Chế phẩm sinh học: dù chế phẩm sinh học được tìm xuất hiện trong sữa chua, thực phẩm lên men, các dưỡng chất bổ sung… có thể giúp cho gia tăng mụn trứng cá tuy nhiên các chuyên gia vẫn chưa xuất hiện được lợi ích của chế phẩm sinh học trong điều trị tình trạng da liễu này.

7. Ma sát hoặc áp lực lên da

Quá trình cọ sát của các vật dụng như điện thoại, điện thoại di động, mũ bảo hiểm, vòng cổ, ba lô quá chặt… thường thường xuyên đeo khẩu trang hoặc khẩu trang kém uy tín, tác động lên da cũng được xem là nguyên nhân gây nên mụn.

Khi nào cần phải gặp bác sĩ?

Nếu các phương pháp tự chăm sóc lâu ngày không tiến hành sạch mụn hoặc tình trạng mụn diễn biến nghiêm trọng, hãy tới gặp bác sĩ da liễu để tìm quy trình phù hợp cho từng cá thể riêng biệt.

• Với phụ nữ thường xuyên mắc phải mụn trứng cá, thường trỗi dậy mụn vào thời điểm một tuần trước kỳ kinh nguyệt thường dùng các phương pháp tránh thai thì mụn có thể tự khỏi mà không cần phải điều trị.
• Ở người lớn tuổi, sự khởi phát đột ngột của mụn trứng cá nặng có thể dấu hiệu cho thấy một chứng bệnh lý có từ trước cần phải được điều trị.
• Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) cảnh báo rằng những loại kem dưỡng da, sữa rửa mặt trị mụn không kê đơn có thể gây nên ra phản ứng nghiêm trọng. Dù những phản ứng này tương đối hiếm tuy nhiên nên để ý tới tình trạng mẩn đỏ, kích ứng hoặc ngứa ngáy ngáy xảy ra ở những vùng từng dùng thuốc hoặc kem dưỡng.
• Ngoài ra, nếu gặp phải những triệu chứng như ngất xỉu; không dễ dàng thở; sưng mắt, mặt, môi hoặc lưỡi; họng căng cứng… sau khi sử dụng sản phẩm chăm sóc da, bạn nên tìm kiếm một sự chăm sóc y tế khẩn cấp.

Phương pháp điều trị

Điều trị mụn cái trứng cá phụ thuộc vào tình trạng và tình trạng của mụn:

1. tình trạng nhẹ

Người chứng bệnh có thể sử dụng các loại kem, sữa rửa mặt hoặc thuốc điều trị tại chỗ không kê đơn để trị mụn. Những thành phần phổ quát có trong kem và gel trị mụn gồm:

• Benzoyl peroxide: giúp cho tiến hành khô mụn, ngăn mụn mới sinh ra và tiêu diệt vi khuẩn gây nên mụn.
• Axit salicylic: giúp cho tẩy tế bào chết trên da, ngăn ngừa lỗ chân lông mắc phải tắc nghẽn do vi khuẩn gây nên mụn.

2. tình trạng vừa

Nếu sau vài tuần điều trị mụn không kê đơn mà triệu chứng vẫn không hết, người chứng bệnh nên đi kiểm tra bác sĩ da liễu. Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc giúp cho suy nhược triệu chứng và ngăn ngừa sẹo.

Nếu mắc phải mụn trứng cá ở mức vừa phải, bác sĩ da liễu có thể lưu ý bạn nên dùng:

• Benzoyl peroxide (liều dùng theo toa)
• Thuốc thuốc kháng sinh (như erythromycin hoặc clindamycin)
• Retinoids (như retinol)

Trong một tỷ lệ, bác sĩ có thể đề xuất một loại thuốc thuốc kháng sinh uống hoặc thuốc phòng tránh thai nội tiết tố để giúp cho kiểm soát mụn trứng cá.

Thông thường, người chứng bệnh sử dụng thuốc thuốc kháng sinh trong thời gian ngắn, vì vậy cơ thể không sinh ra sức đề kháng và cơ thể dễ mắc phải nhiễm trùng.

tình trạng nặng

Với tình trạng mụn trứng cá nặng, bác sĩ da liễu có thể đề nghị điều trị phối hợp một hoặc nhiều phương pháp sau:

• thuốc kháng sinh uống
• Benzoyl peroxide
• Thuốc thuốc kháng sinh tại chỗ
• Retinoids tại chỗ

Bác sĩ da liễu cũng có thể đề nghị sử dụng thuốc kiểm soát nội tiết hoặc isotretinoin uống thường còn gọi là Accutane. Đây là một loại vitamin A được sử dụng trong điều trị mụn trứng cá tình trạng nặng. Thuốc có thể gây nên ra các tác dụng phụ nghiêm trọng. Do đó, bác sĩ chỉ kê đơn khi các phương pháp điều trị không tương tự không hữu hiệu.

Bài viết mối quan hệ: 5 cách điều trị mụn trứng cá từ nhẹ tới nặng chi tiết cực an toàn

Chế độ sinh hoạt và phòng ngừa

Dẫu không thể ngăn ngừa hoàn toàn mụn trứng cá, tuy nhiên bạn có thể thực hiện những bước chăm sóc tại nhà để suy nhược nguy cơ phát sinh mụn trứng cá. Những việc tiến hành cụ thể gồm: (3)

• Rửa mặt hàng ngày bằng sữa rửa mặt không chứa dầu.
• Dùng sữa rửa mặt trị mụn không kê đơn để giúp cho loại bỏ dầu thừa.
• Sử dụng mỹ phẩm trang điểm gốc nước hoặc gắn mác “không gây nên dị ứng” để suy nhược tình trạng tiến hành tắc nghẽn lỗ chân lông và sinh mụn.
• Tránh các sản phẩm chăm sóc da và trang điểm có chứa dầu.
• Tẩy trang và tiến hành sạch da thật sạch trước khi ngủ.
• Tắm hoặc rửa mặt sau khi tập thể thao.
• Cột tóc (nếu tóc dài) để không che khuất khuôn mặt.
• Tránh đội mũ, băng đô bó sát đầu, quần áo ở các khu vực dễ nổi mụn.
• giữ chế độ sinh hoạt cân bằng và uống đủ nước.
• suy nhược stress.

 

Ngoài ra, bác sĩ da liễu có thể đưa ra lời lưu ý, hướng dẫn cách chăm sóc da theo hướng “cá nhân hóa” nhằm ngăn ngừa mụn trứng cá.