Những dấu hiệu, thời điểm xảy ra đột quỵ dễ gặp phải bỏ qua

Đột quỵ (tai biến tĩnh mạch não) là một căn căn bệnh nguy hiểm, thường để lại nhiều tác hại nghiêm trọng cho người căn bệnh. Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Minh Đức – Trưởng khoa Nội thần kinh, Trung tâm Thần kinh, trung tâm y tế Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho thấy, đột quỵ đang ngày càng trở nên thường thấy ở cả những người trẻ tuổi. Tuy vậy, việc cảnh giác về căn bệnh chưa được quan tâm đúng mức.

Bác sĩ Minh Đức tư vấn về những vấn đề mối liên quan tới đột quỵ có thể chưa nhiều người hiểu rõ và qua đó góp phần giúp cho phòng ngừa, điều trị.

Các dấu hiệu sớm của đột quỵ: có thể xuất hiện đột ngột, trước thời điểm tiếp diễn đột quỵ chỉ vài phút. Tuy vậy, có nhiều trường hợp các dấu hiệu này tiếp diễn sớm hơn trước vài giờ. Các dấu hiệu sớm này có thể gồm có: thay thế đổi giọng nói, không dễ có thể nói được tròn vành rõ chữ, nói gặp phải dính chữ, nói ngọng; cử động không dễ khăn, không nâng được hai tay qua đầu cùng lúc, yếu liệt một bên cơ thể hoặc cả hai bên. Ngoài ra, người căn bệnh còn có thể xuất hiện một bên mặt chảy xệ, cười méo mó, khuôn mặt mất cân đối, yếu liệt mặt; mất thị lực đột ngột, mắt trở nên mờ, đau đớn đầu dữ dội, không thuyên suy nhược.

Đột quỵ khi đang ngủ: bác sĩ Minh Đức cho thấy, nhiều người buổi tối trước khi ngủ, vẫn còn thông thường tuy vậy tới sáng thì đột ngột hôn mê thường yếu liệt tay chân. Một người vẫn có nguy cơ gặp phải đột quỵ giữa đêm, trong khi đang ngủ. Tình trạng này được gọi là đột quỵ khi thức dậy và chiếm trong vòng 14% trong tổng số các ca đột quỵ. Đột quỵ khi đang ngủ rất nguy hiểm bởi không thể phát hiện được những dấu hiệu đột quỵ để có thể sớm can thiệp trong thời gian “vàng” (tốt nhất là trong vòng 4, 5 giờ sau khi gặp phải đột quỵ hoặc càng sớm càng tốt). Điều này thực hiện tăng nguy cơ gặp các tác hại nghiêm trọng và tử vong.

Đột quỵ mà không biết: các dấu hiệu gặp phải đột quỵ có thể không được phát hiện nếu đây chỉ là cơn đột quỵ nhẹ, thoáng qua khiến cho mô gặp phải tổn thương nhẹ hoặc các mô gặp phải tổn thương là những mô phục vụ cho các công dụng cao cấp (không phải các công dụng thông thường mà chúng ta có thể nhận biết) như công dụng tính toán, tình cảm, cảm xúc… Tình trạng đột quỵ này có thể phát hiện thông qua hình ảnh khi chụp CT hoặc MRI não.

“Điều nguy hiểm là sau cơn đột quỵ nhẹ mà bạn không thể nhận biết thì trong vòng vài giờ thường vài ngày sau (thường trong tuần lễ đầu tiên) thì căn bệnh tiến triển nặng dần có thể gây ra liệt nửa người không thể vận động thường rơi vào hôn mê. Do đó, người căn bệnh không nên coi nhẹ”, bác sĩ Minh Đức nói.

tác hại đột quỵ đa loại: các tác hại quen thuộc của đột quỵ như gây ra chết người nếu nặng, nhẹ là liệt toàn thân hoặc một bên, mất hoặc suy nhược nguy cơ đi lại, mất nguy cơ ngôn ngữ, gặp không dễ khăn khi nhai nuốt… Đột quỵ có thể dẫn tới những tác hại ít người biết như phù não tác động tới dòng chảy của oxy và máu lên não; viêm phổi do nằm lâu một chỗ triệu chứng bằng không dễ thở, ho có đờm, sốt, ớn lạnh… Tình trạng nhiễm trùng đường tiết niệu có thể gặp với các triệu chứng như nước tiểu đục hoặc tiểu ra máu, cảm giác đau đớn hoặc rát khi đi tiểu, đau đớn vùng bụng dưới… Ngoài ra còn có động kinh do các tế bào não gặp phải tổn thương; huyết khối tĩnh mạch sâu gây ra ra tắc nghẽn tĩnh mạch ở phổi, tim, não…

Tùy theo tình trạng đột quỵ do nguyên nhân thiếu máu não thường ra máu não và thời gian người căn bệnh được cấp cứu điều trị mà tác hại cũng sẽ không không khác nhau. Càng sớm nhận biết các dấu hiệu và điều trị sớm thì càng tăng tỷ lệ sống sót, hạn chế được các tác hại nặng.

Bác sĩ Minh Đức khuyến cáo, tất cả người nên xây dựng thói quen sống khoa học như hạn chế rượu, không hút thuốc, hạn chế dinh dưỡng béo bão hòa, tăng cường bổ sung các dưỡng dinh dưỡng cần thiết phải thiết, thường xuyên tập luyện thể thao, kiểm tra sức khỏe định kỳ. Người có các yếu tố nguy cơ của đột quỵ như tăng huyết áp, đái tháo đường, căn bệnh tim mạch… cần thiết phải điều trị các căn bệnh này. Một trong những cách đơn giản nhất để phòng tránh là tầm soát đột quỵ định kỳ. Tùy theo trường hợp, ví dụ chưa từng gặp phải đột quỵ thường từng có tiền sử căn bệnh, mắc kèm các căn bệnh lý nền không không khác… sẽ có các hạng mục tầm soát không không khác nhau.

Kim Dung