Ung thư vòm họng thời kỳ 0 là thời kỳ ung thư sớm. Nếu tuân thủ điều trị, tỷ lệ sống còn sau 5 năm trên 82% khi bướu còn tại chỗ.
Ung thư vòm họng ở nam giới có tỷ lệ mắc cao gấp 3 lần so với nữ giới. chứng bệnh thông hành nhiều nhất ở khu vực Nam Trung Quốc, Hồng Kông, Singapore, Việt Nam, Philippines, Bắc Phi, Trung Đông…
Chế độ ăn nhiều cá muối, thịt muối góp phần tiến hành tăng nguy cơ mắc chứng bệnh. vì sao là các thực phẩm muối khi trải qua quá trình lên men có thể sinh ra các hoạt chất độc như nitrosamine. Đây là một hoạt chất sinh ung thư. Chế độ ăn giàu các loại hạt ngũ cốc, trái cây, rau xanh và ít sữa giúp cho tiến hành giảm sút nguy cơ mắc chứng bệnh này.
Nhiễm virus Epstein-Barr (EBV) được xem là yếu tố nguy cơ của ung thư vòm họng (ung thư vòm) và thường gặp ở trẻ nhỏ, thanh thiếu niên. Nhóm ung thư vòm có giải phẫu chứng bệnh không sừng hóa, không biệt hóa thường được ghi nhận có nhiễm EBV. ADN của virus EBV được tìm xuất hiện trong các tế bào ung thư vòm, các tế bào tiền ung thư và trong máu người chứng bệnh.
Tuy nhiên, nhiễm EBV đơn thuần chưa đủ để gây nên ra ung thư vòm họng. Sự phối hợp các yếu tố không không khác như tính di truyền của mỗi người, tình trạng tiếp xúc với thuốc lá… có thể tác động tới quá trình phản ứng của cơ thể với EBV, từ đó thúc đẩy ung thư vòm tiến triển.
Nhiễm một vài type của virus HPV tiến hành tăng nguy cơ mắc ung thư vòm, ví dụ như virus Human Papilloma. Nguy cơ ung thư vòm tăng lên khi nhiễm HPV ở nhóm người trẻ dưới 30 tuổi, đặc biệt ở nhóm hút thuốc lá.
Hút thuốc lá, uống rượu bia tiến hành tăng nguy cơ mắc ung thư vòm họng. Thuốc lá có chứa các hoạt chất sinh ung thư, đồng thời thuốc lá cũng có thể tiến hành tăng nguy cơ ung thư vòm bằng cách tái hoạt virus EBV.
Ung thư vòm họng thời kỳ 0 là như thế nào?
Ung thư vòm họng thời kỳ 0 là ung thư vòm thời kỳ sớm nhất, thường hay còn gọi là ung thư biểu mô tại chỗ (Carcinoma in situ – CIS).
Ung thư vòm là loại ung thư xuất phát từ vòm họng, (vòm họng là vùng nằm phía trên cùng của họng, sau khoang mũi và gần nền sọ, nối mũi với phần dưới của họng).
Ở thời kỳ 0, bướu chỉ giới hạn ở lớp bề mặt, chưa tiến triển sâu hơn, tế bào ung thư chưa di căn tới các hạch bạch huyết và các cơ quan xa.
Dựa theo hệ thống phân loại TNM của Ủy ban Hỗn hợp về Ung thư Hoa Kỳ (AJCC), ung thư vòm họng được chia thành các thời kỳ từ 0-4. trong số đó, thời kỳ 0 là thời kỳ sớm nhất.
chứng bệnh ung thư vòm họng thời kỳ 0 có các đặc tính sau: (1)
- u bướu (T: Tumor): Chữ “T” kèm một vài (0 tới 4) được dùng để nhận xét kích thước bướu và tình trạng xâm lấn các cấu trúc xung quanh bướu.
- Tis: Ung thư biểu mô tại chỗ.
- Hạch (N: Node): Chữ “N” trong hệ thống phân loại TNM dùng để nhận xét hạch bạch huyết di căn. Các hạch bạch huyết gần vị trí bướu trước tiên được gọi là các hạch vùng. Các hạch bạch huyết ngoài khu vực hạch vùng được xếp vào loại di căn xa.
với những người gặp phải ung thư vòm họng, các chuyên gia sẽ kiểm tra các hạch bạch huyết ở vùng cổ hai bên, gồm có hạch dưới cằm, dưới hàm, hạch sau cổ, sau tai, hạch dọc cơ ức đòn chũm và hạch trên đòn.
- N0 (N zero): Không di căn hạch vùng.
- Di căn (M): Chữ “M” trong hệ thống TNM cho thấy đã từng có di căn xa tới các cơ quan không không khác chưa.
- M0 (M zero): Ung thư chưa lan tới các cơ quan không không khác của cơ thể.
Như vậy, thời kỳ 0 là ung thư biểu mô tại chỗ, chưa lan tới các hạch bạch huyết và chưa lan tới các cơ quan của cơ thể (Tis, N0, M0). (2)
Xem thêm: 5 thời kỳ ung thư vòm họng: cách nhận xét và chẩn đoán chi tiết.
Ung thư vòm họng thời kỳ 0 có triệu chứng không?
ThS.BS Nguyễn Tiến Sỹ, khoa Ung bướu, BVĐK Hưng Thịnh TP.HCM cho thấy, ung thư vòm họng thời kỳ 0 thường không có triệu chứng. Nếu có, các triệu chứng có thể tương tự như các chứng bệnh tai mũi họng thông thường, vì vậy người chứng bệnh có thể xem thường bỏ qua, không tới trung tâm y tế thăm thăm khám.
Các triệu chứng có thể gặp khi chứng bệnh đã từng ở thời kỳ trễ hơn gồm có:
- Gặp không dễ khăn khi nuốt: Nuốt vướng, nuốt đau đớn, nuốt không dễ.
- Các vấn đề về tai: Viêm tai giữa, đau đớn tai, ù tai hoặc nghe kém hơn, chảy dịch ở tai.
- Các vấn đề về họng: đau đớn họng lâu ngày không tự khỏi, có thể kèm ho dai dẳng.
- Chảy dịch mũi lâu ngày: Nghẹt mũi liên tục, thấy máu mũi, không đáp ứng với điều trị thông thường.
- đau đớn đầu: đau đớn liên tục, âm ỉ, lan tỏa, không đáp ứng thuốc giảm sút đau đớn thông thường.
Phần lớn các trường hợp ung thư vòm họng thời kỳ 0 thường được phát hiện tình cờ khi đi thăm thăm khám vì chứng bệnh lý không không khác. Hoặc được phát hiện khi tầm soát trên các trường hợp có nguy cơ cao như nam giới, tiền căn nhiễm virus HPV, EBV, gia đình có người mắc ung thư vòm họng, thói quen sử dụng nhiều rượu bia, thuốc lá…
Ung thư vòm họng thời kỳ 0 có nguy hiểm không?
Theo ThS.BS Nguyễn Tiến Sỹ, điều trị ung thư vòm họng thời kỳ 0 thường có kết quả tốt, với tỷ lệ sống sau 5 năm trên 82%.
Nói chung đã từng mắc ung thư là rơi vào tình trạng nguy hiểm, vì vậy người chứng bệnh không được lơ là trong việc điều trị, tái thăm khám nhằm kiểm soát ung thư.
Cách chẩn đoán ung thư vòm họng
Những phương pháp tầm soát và chẩn đoán ung thư vòm họng thường được sử dụng gồm có:
Hỏi chứng bệnh sử
Bác sĩ sẽ hỏi tiền sử của người chứng bệnh và gia đình, gồm có các vấn đề về thói quen sinh hoạt, chế độ dinh dưỡng và các yếu tố không không khác có thể tiến hành tăng nguy cơ tiến triển ung thư vòm họng.
Thăm thăm khám vùng đầu cổ
Bác sĩ sẽ sờ xem có hạch cổ nghi ngờ thường hay không để phát hiện những vị trí có không thông thường.
Nội soi tai mũi họng
Nếu phát hiện có tổn thương nghi ngờ, bác sĩ có thể bấm sinh thiết để lấy một mẫu mô. Mẫu mô này sẽ được các chuyên gia giải phẫu chứng bệnh nhận xét nhằm phát hiện các tế bào ung thư.
Chụp cắt lớp vi tính (CT) và/hoặc cộng hưởng từ (MRI) vùng đầu cổ
Phương pháp này được chỉ định để nhận xét các tính bướu tại chỗ và tình trạng di căn hạch vùng.
PET-CT, hoặc CT vùng không không khác của cơ thể
Kỹ thuật này có thể được dùng để nhận xét bướu đã từng di căn tới các cơ quan không không khác thường hay chưa.
Điều trị ung thư vòm họng thời kỳ 0 như thế nào?
ThS.BS Nguyễn Tiến Sỹ cho thấy, chứng bệnh ung thư vòm họng thời kỳ 0 có môi trường điều trị khỏi chứng bệnh rất cao. Việc chủ động đi thăm thăm khám khi xuất hiện có dấu hiệu không thông thường, hoặc chủ động tầm soát trên nhóm người chứng bệnh có nguy cơ cao có thể giúp cho phát hiện chứng bệnh ở thời kỳ sớm.
Việc trì hoãn không điều trị tiến hành cho chứng bệnh tiến triển sang các thời kỳ nặng hơn, tiên số lượng kém hơn và tăng giá thành điều trị.
Xạ trị là giải pháp điều trị cho chứng bệnh ung thư vòm ở thời kỳ sớm. Ở thời kỳ này, mặc dù ung thư chưa cho di căn tới các hạch bạch huyết lân cận, nhưng mà thường các hạch này vẫn nên được xạ trị. Bởi vì các hạch này có thể đã từng có tế bào ung thư di căn tới nhưng mà chưa thể phát hiện khi thăm thăm khám cũng như không thể phát hiện trên hình ảnh CT/MRI.
Nếu không được xạ trị, các tế bào ung thư trong hạch sẽ tiếp tục tiến triển và có thể lan sang các cơ quan không không khác.
Trong quá trình điều trị, người chứng bệnh nên tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Khi kết thúc điều trị, người chứng bệnh nên tuân thủ đúng lịch hẹn tái thăm khám. Việc bỏ dở điều trị hoặc phối hợp với các phương pháp dân gian không rõ cơ chế tiến hành cho chứng bệnh ung thư vòm họng tiến triển nặng thêm.
“Người chứng bệnh không nên ăn kiêng theo bất kỳ phương pháp nào mà không có chỉ định của bác sĩ điều trị. Vì việc ăn kiêng không đúng cách có thể gây nên ra tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng, tiến hành cho cơ thể thiếu sức đề kháng để chống chọi với chứng bệnh tật. Thiếu dinh dưỡng cũng có thể tiến hành cho người chứng bệnh không thể theo đúng và đủ quy trình điều trị dự kiến”, ThS.BS Nguyễn Tiến Sỹ nhấn mạnh.
nên ăn uống đa loại, đủ hoạt chất, không nên ăn uống các loại thực phẩm, đồ uống có hại cho sức khoẻ như rượu bia, thuốc lá, nước ngọt, hoạt chất kích thích. nên tránh các loại thực phẩm có nguy cơ gây nên kích thích niêm mạc họng dẫn tới phù nề, ho ví dụ như thức ăn quá cay, quá nóng, nhiều dầu mỡ…
Người chứng bệnh nên giữ công việc hàng ngày, thường xuyên vận động và tập thể dục thể thao, thể thao ở tình trạng vừa phải; có thể chọn lựa các vận động phù hợp như đi bộ, tập yoga, chơi bóng bàn, bơi lội, đạp xe…
Một vấn đề ít được quan tâm, nhưng mà lại có tác động rất quan trọng tới quá trình điều trị, đó là người chứng bệnh nên giữ trạng thái tinh thần lạc quan, tâm lý không quá hoang mang. Bạn nên chủ động trò chuyện, chia sẻ với người thân, bạn bè… để được giúp cho đỡ, tiếp thêm động lực vượt qua thời kỳ khủng hoảng khi biết mình mắc phải căn chứng bệnh hiểm nghèo. Sự động viên, hỗ trợ từ những người thân sẽ giúp cho người chứng bệnh có lòng tin vào quá trình điều trị.
Để liên hệ tư vấn và đặt lịch thăm khám tầm soát ung thư vòm họng tại trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh, bạn có thể liên hệ:
HỆ THỐNG trung tâm y tế ĐA KHOA Hưng Thịnh
Ung thư vòm họng thời kỳ 0 có tỷ lệ trị khỏi cao nhưng mà chứng bệnh vẫn có thể tái phát. Vì vậy, ThS.BS Nguyễn Tiến Sỹ khuyến nghị việc tiếp tục theo dõi sau điều trị vô cùng nên thiết để phòng ngừa ung thư vòm họng tái phát.
