Quan hệ tình dục quá sớm tuổi vị thành niên và can thiệp phá thai ngoại khoa tại những khu vực y tế kém tin cậy, chưa được Bộ Y tế cấp phép thực hiện đang là vấn đề nhức nhối của Việt Nam.
Theo báo cáo của Quỹ Dân số Liên Hiệp Quốc (UNFPA) năm 2022, Việt Nam thuộc top 20 nước có tỷ lệ nạo phá thai tuổi vị thành niên cao nhất thế giới. Ngoài ra, nghiên cứu còn cho rằng, chỉ có 20% phụ nữ chưa lấy vợ có sử dụng phương pháp tránh thai khi quan hệ tình dục.
Tỷ lệ sử dụng các phương pháp giữ an toàn ở nhóm tuổi 15-19 là rất thấp, chỉ 4%, dẫn tới tỷ lệ mang thai ngoài ý muốn của nhóm này là 8,6%.
Mỗi năm Việt Nam có tới 300.000 ca nạo phá thai, trong số đó 30% trường hợp là ở phụ nữ 15-19 tuổi và có tới 70% là học sinh, sinh viên. Đáng lưu ý, việc thực hiện nạo phá thai tại những khu vực y tế kém tin cậy, chưa được Bộ Y tế cấp phép tiềm ẩn rủi ro nhiều hệ lụy nguy hiểm, đặc biệt gia tăng tỷ lệ vô sinh thứ phát, mất đi nguy cơ mang thai và sinh con trong tương lai.
Vậy những trường hợp nào nên và không nên can thiệp thủ thuật phá thai ngoại khoa? Bài viết dưới đây được tư vấn chuyên môn bởi BS.CKI Hồ Thị Khánh Quyên, Bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM sẽ chia sẻ thông tin cụ thể nhất về phương pháp phá thai bằng can thiệp ngoại khoa giúp cho chị em hiểu rõ.
Phá thai ngoại khoa là như nào?
Phá thai ngoại khoa là chấm dứt thai kỳ bằng cách can thiệp thủ thuật, bác sĩ sẽ sử dụng một thiết mắc phải qua cổ tử cung vào buồng tử cung để lấy thai ra ngoài. (1)
Bác sĩ Hồ Thị Khánh Quyên khuyến cáo, các trường hợp được chỉ định phá thai ngoại khoa cần thiết phải lựa lựa chọn khu vực y tế uy tín, tin cậy để thực hiện phá thai. Quá trình phá thai chỉ an toàn, tránh được các hệ lụy nguy hiểm khi được trực tiếp thực hiện bởi chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, tay nghề vững và thực hiện đúng quy trình nghiêm ngặt của Bộ Y tế.
Các phương pháp phá thai ngoại khoa
Phương pháp phá thai ngoại khoa gồm 2 kỹ thuật là hút thai chân không và nong nạo gắp thai. (2)
1. Hút thai chân không
Bác sĩ sử dụng một ống hút chuyên dụng đi qua cổ tử cung vào buồng tử cung, nhờ vào lực hút chân không để hút lấy mô thai ra ngoài. Thông thường, hút thai chân không được chỉ định trong những trường hợp chấm dứt thai kỳ do vỡ kế hoạch, mang thai ngoài ý muốn, hoặc thai phụ có chứng bệnh lý không thể mang thai, hoặc thai nhi chứng bệnh lý nặng. Tuổi thai được chỉ định là từ 6-12 tuần.
Xác định tuổi thai bằng cách tính từ ngày đầu tiên của vòng kinh cuối cùng so với chu kỳ thông thường với trường hợp kinh nguyệt đều. Nếu vòng kinh không đều, tuổi thai sẽ được xác định thông qua xét nghiệm lâm sàng và siêu âm.
2. Nong nạo gắp thai
Là phương pháp chấm dứt thai kỳ bằng cách sử dụng thuốc Misoprostol để sắp cổ tử cung, sau đó nong cổ tử cung và dùng bơm hút chân không phối hợp với kẹp gắp thai để lấy thai ra ngoài. Được chỉ định ở tuổi thai từ 13-18 tuần.
Những trường hợp chống chỉ định phá thai ngoại khoa
Để giữ gìn tỷ lệ thành tựu và độ an toàn khi thực hiện phá thai ngoại khoa, bác sĩ sản phụ khoa sẽ khai thác chứng bệnh sử, tiền sử của thai phụ, thăm xét nghiệm và chỉ định các xét nghiệm cận lâm sàng trước khi tiến hành thủ thuật. (3)
Chống chỉ định của phương pháp nong nạo gắp thai:
- Có sẹo vết mổ cũ trên thân tử cung.
- Tiền sử dị ứng với Misoprostol.
- Đang gặp phải tình trạng viêm nhiễm phụ khoa cấp tính chưa được điều trị.
Thận trọng trong các trường hợp gồm tử cung dị kiểu, u xơ tử cung, có sẹo mổ cũ ở đoạn dưới tử cung có thể suy nhược liều Misoprostol. Nếu đang mắc các chứng bệnh nội khoa cấp tính cần thiết phải điều trị ổn định trước khi phá thai bằng can thiệp ngoại khoa.
Ưu điểm của phá thai ngoại khoa so với phá thai bằng thuốc
Bác sĩ Khánh Quyên cho rằng, so với phá thai nội khoa tức là phá thai bằng thuốc, các phương pháp phá thai ngoại khoa được nhận xét là thủ thuật nhanh gọn và tỷ lệ thành tựu cao lên tới 99%. Ngoài ra, tình trạng đau đớn bụng dưới, ra huyết bộ phận sinh dục nữ sau thủ thuật cũng ít hơn khi phá thai nội khoa.
Quy trình phá thai ngoại khoa xảy ra như thế nào?
Quy trình phá thai ngoại khoa tại Trung tâm Sản Phụ khoa trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM (*) trải qua các bước như sau:
Bước 1: Thăm xét nghiệm trước tiên và tư vấn
Khi quyết định chấm dứt thai kỳ, chị em cần thiết phải lựa lựa chọn khu vực y tế uy tín, tin cậy để thực hiện phá thai. Tại Trung tâm Sản Phụ khoa trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM nữ giới sẽ được :
- Bác sĩ sẽ hỏi tiền sử, chứng bệnh sử về nội khoa, ngoại khoa, tiền sử dị ứng thuốc nếu có.
- xét nghiệm sức khỏe tổng quát và xét nghiệm phụ khoa.
- Siêu âm để xác định tuổi thai, vị trí thai và số số lượng thai.
- Xét nghiệm máu: tổng phân tích tế bào máu, nhóm máu, tình trạng rối loạn đông máu.
- Tư vấn: dựa vào kết quả siêu âm, bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp phá thai phù hợp với thể trạng và tuổi thai. Tư vấn quy trình thực hiện, các nguy cơ, hệ lụy có thể xảy ra trong và sau thủ thuật.
- Ký giấy cam kết tự nguyện phá thai.
Bước 2: Thực hiện thủ thuật
- sắp cổ tử cung: ngậm dưới lưỡi hoặc đặt túi cùng sau bộ phận sinh dục nữ 400mcg 3 giờ trước thủ thuật. Thăm xét nghiệm lại cổ tử cung xem thuật lợi chưa, nếu chưa thuận lợi sẽ ngậm tiếp một liều Misoprostol.
- suy nhược đau đớn toàn thân: gây ra mê mask thanh quản hoặc mê tĩnh mạch.
- Xác định kích thước và tư thế tử cung.
- thay thế găng vô khuẩn.
- Sát khuẩn âm hộ, trải khăn sạch dưới mông.
- Đặt van bộc lộ cổ tử cung, sát khuẩn cổ tử cung và bộ phận sinh dục nữ.
- Kẹp cổ tử cung.
- Nong cổ tử cung.
- Dùng bơm hai van để hút nước ối và kéo phần thai xuống.
- Tiến hành gắp nhau, thai dưới siêu âm hỗ trợ.
- Kiểm tra lại buồng tử cung bằng thìa hoặc ống hút, siêu âm kiểm tra lòng tử cung sạch.
Bước 3: Chăm sóc sau thủ thuật
Sau thủ thuật, chị em sẽ được theo dõi mạch, huyết áp, nhiệt độ, ra huyết bộ phận sinh dục nữ khoảng tầm 1-2 tiếng. Nếu ổn định, chị em sẽ được kê toa, hướng dẫn cách chăm sóc và theo dõi tại nhà.
(*) Để tìm hiểu các phương pháp phá thai ngoại khoa được thực hiện tại Trung tâm Sản Phụ khoa trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh Hà Nội, chị em vui lòng liên hệ tới hotline 1800 6858 – 0247 106 6858 (lao động từ 6h30 – 21h30) để được hỗ trợ.
Các hệ lụy thường gặp trong phá thai ngoại khoa
Theo bác sĩ Khánh Quyên, phương pháp đình chỉ thai kỳ này tương đối an toàn. Tuy nhiên, một tỷ lệ có thể gặp các hệ lụy sau: (4)
- Shock do dị ứng thuốc gây ra mê, gây ra tê.
- Rách cổ tử cung, thủng tử cung, tổn thương các tạng trong bụng gây ra băng huyết, nhiều trường hợp phải thủ thuật để điều trị.
- Sót thai, sót nhau.
- Nhiễm trùng, nếu không điều trị sớm sẽ gây ra viêm dính buồng tử cung, viêm ứ dịch tai vòi… Đây là một trong những nguyên nhân gây ra vô sinh hiếm muộn về sau.
Khi nào cần thiết phải tới trung tâm y tế?
Chị em cần thiết phải lưu ý tới ngay khu vực y tế nếu gặp các triệu chứng nặng nề sau:
- Ra máu bộ phận sinh dục nữ nếu để lâu, hoặc ra máu bộ phận sinh dục nữ nhiều (một giờ ra ướt đẫm 2 băng vệ sinh và ra liên tục 2 giờ).
- đau đớn bụng ngày càng tăng có thể kèm sốt không suy nhược.
- Tiết dịch tiết bộ phận sinh dục nữ có mùi hôi không dễ chịu.
những lưu ý của bác sĩ
Bác sĩ Khánh Quyên cho rằng, chị em cần thiết phải nghỉ ngơi đầy đủ, tránh lao động nặng nhọc, khuân vác nặng sau khi can thiệp phá thai ngoại khoa. Để suy nhược cảm giác đau đớn và không dễ chịu, chị em có thể dùng thuốc suy nhược đau đớn như Paracetamol và massage bụng.
Thực hiện chế độ sinh hoạt khoa học, bổ sung đầy đủ hoạt chất dinh dưỡng để cơ thể nhanh khôi phục, nhất là nhóm thực phẩm giàu hoạt chất sắt như thịt bò, thịt nạc, trứng, sữa và rau củ các loại. Tránh các loại thức ăn nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, thực phẩm nhiều đường…
Kiêng quan hệ tình dục sau khi phá thai, cần thiết phải kiêng cữ tới khi hết triệu chứng ra máu bộ phận sinh dục nữ thường khoảng tầm 2-4 tuần. Khi quan hệ cần thiết phải để ý tới nhận thấy cơ thể, xem có mắc phải đau đớn hoặc thấy máu không thông thường thường hay không để tới ngay khu vực y tế.
Ngoài ra, chị em có thể mang thai sau thủ thuật phá thai, do đó cần thiết phải sử dụng phương pháp tránh thai để ngăn ngừa việc mang thai trở lại quá sớm. Các phương pháp tránh thai có thể sử dụng gồm bao cao su, thuốc uống tránh thai, đặt vòng tránh thai, cấy que tránh thai… Tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn phương pháp giữ an toàn phù hợp và hữu hiệu.
Phá thai ngoại khoa tiềm ẩn những nguy cơ và hệ lụy nhất định, do đó chỉ định và thủ thuật phá thai chỉ nên thực hiện bởi chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi chuyên môn, tay nghề vững vàng để giữ gìn an toàn và thành tựu.
Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh quy tụ hệ thống chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi, nhiều năm kinh nghiệm, sở hữu hệ thống máy móc tiên tiến, quy trình chấm dứt thai kỳ nghiêm ngặt theo hướng dẫn của Bộ Y tế, hệ thống phẫu thủ thuật giữ gìn tiêu chí vô trùng tuyệt đối… giữ gìn tỷ lệ thành tựu, an toàn, không hệ lụy, bảo toàn trọn vẹn thiên chức tiến hành mẹ của người phụ nữ.
Để đặt hẹn thăm xét nghiệm và tư vấn phương pháp phá thai với các chuyên gia tại Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh, chị em vui lòng liên hệ tới:
HỆ THỐNG trung tâm y tế ĐA KHOA Hưng Thịnh
Vừa rồi là những thông tin tổng quát nhất về phương pháp phá thai ngoại khoa. Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc quan tâm nào, chị em có thể liên hệ tới hotline Hệ thống trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh để được các chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi hỗ trợ!
