Rước căn bệnh từ thói quen nghiện đồ ngọt

Lan Nhi 25 tuổi, ở Đống Đa, nghiện ăn đồ ngọt từ nhỏ. Món khoái khẩu của cô là bánh gato, bánh mì tẩm đường, phô mai, sữa đặc. Sau mỗi bữa cơm, cô uống thêm một cốc sữa hoặc ăn quả ngọt như xoài, sầu riêng mới cảm xuất hiện no bụng. Nhiều lần mắc phải miệt thị ngoại hình, Nhi stress và ăn nhiều hơn.

“Đồ ngọt là cứu tinh giúp cho mình giảm sút stress, vui vẻ, không bực dọc nữa”. Nhi nói và chứng tỏ ăn uống là niềm vui duy nhất mỗi ngày.

xuất hiện con gái béo phì, vận động nặng nhọc, mẹ động viên cô đi xét nghiệm. Kết quả Nhi mắc phải tiền đái tháo đường, thừa cân, rối loạn chuyển hóa, gan nhiễm mỡ, đa nang buồng trứng. Bác sĩ yêu cầu cô phải giảm sút cân để tăng cường sức khỏe. Cô dành 30 phút mỗi ngày để tập luyện, song không bỏ được thói quen ăn đồ ngọt nên cân nặng gần như không thế đổi.

Cũng “cưỡng ép” giảm sút cân do béo phì, Ngọc, 27 tuổi, ở Hà Đông, phải kiêng đồ ngọt, dầu mỡ, các loại nước có gas, nhiều đường. Sau một tuần “thử nghiệm”, Ngọc càng thèm ăn hơn, trong đầu lúc nào cũng nghĩ tới ăn uống. Kiêng đồ ngọt khiến cho cô gái bức bối, mệt mỏi, không dễ ngủ, không thể tập trung lao động. Ngoài ra, ngoại hình cũng không tăng cường, da mặt xạm đi, nhăn nheo, mọc mụn. Ngọc quyết định quay lại với sở thích ăn uống như trước, thậm chí ăn gấp đôi để bù lại.

Bác sĩ Hoàng Tiến Trọng Nghĩa, Trưởng khoa Nội Thần kinh, trung tâm y tế Quân y 175 (TP HCM), chứng tỏ khi ăn thực phẩm chứa đường, các hormone vui vẻ như dopamine, endorphine được giải phóng, tiến hành giảm sút cảm giác stress. Não cũng cần thiết phải nguồn năng số lượng chủ yếu từ glucose, do đó khi ăn ngọt khiến cho não bộ có cảm xúc, hưng phấn, giúp cho xoa dịu tâm trạng hữu hiệu.

Tuy nhiên, lạm dụng đường sẽ khiến cho tuyến tụy vận động quá mức, tăng số lượng insulin để điều chỉnh số lượng đường trong máu. Thói quen này cũng tiến hành cạn kiệt nguy cơ sản xuất insulin của tụy và đề kháng insulin khiến cho tế bào mắc phải đói glucose, nhắc cả tế bào não. Ngoài ra, chế độ ăn nhiều đường mối quan hệ tới suy giảm sút nhận thức, rối loạn lo âu, trầm cảm và nghiện. Lạm dụng đồ ngọt không phải phương pháp lâu dài để điều trị stress, giải tỏa stress.

“Nhiều người cảm xuất hiện giảm sút stress khi ăn đồ ngọt, nhưng mà lâu dần mắc phải nghiện ngọt, dẫn tới căn bệnh tật”, bác sĩ nói và cho rằng tỷ lệ người Việt nghiện, tiêu thụ đồ ngọt ngày càng tăng.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), năm 2002, trung bình một người Việt tiêu thụ 6,04 lít đồ uống có đường. Năm 2021, con số này là 55,78 lít, tức tăng gấp 10 lần. Kết quả điều tra sức khỏe học sinh sinh viên năm 2019 của WHO tại Việt Nam cho xuất hiện 34% học sinh 13-17 tuổi sử dụng nước ngọt có gas ít nhất một lần trong ngày. Điều tra tương tự vào năm 2013 ghi nhận con số này là 30%.

Cùng quan niệm, bác sĩ Nguyễn Văn Thanh, Bộ môn Nội tổng hợp, trung tâm y tế Đại học Y Hà Nội, chứng tỏ đường gây ra hại cho cơ thể theo nhiều cơ chế không không khác nhau. Đường có thể gây ra rối loạn chuyển hóa do tiến hành tăng các loại dưỡng chất béo không không khác nhau trong cơ thể, dẫn tới tăng cân và béo phì, đái tháo đường, thậm chí thận hư mạn tính. Hiện, Việt Nam ghi nhận khoảng tầm 7 triệu người mắc đái tháo đường, hơn 55% người mắc căn bệnh đã từng có hậu quả tim mạch, mắt, thần kinh, thận.

Tiêu thụ nhiều đường glucose tiến hành tăng nguy cơ hấp thụ muối natri tại ruột non, khiến cho thận phải lao động nhiều hơn để thải muối dư thừa. Đường ức chế cơ thể sản xuất oxit nitric (NO), một hợp dưỡng chất kích thích thành mạch co giãn. Ăn nhiều đường kích thích sự thu hẹp của mao mạch, gây ra tăng huyết áp, hại gan, thận.

Ngoài ra, đường fructose có thể tiến hành tăng số lượng canxi và oxalate trong nước tiểu, tạo điều kiện tạo ra các tinh thể canxi oxalate và gây ra sỏi thận. Uống 354-704 ml đồ uống có đường mỗi ngày tiến hành tăng nguy cơ mắc căn bệnh đái tháo đường type 2 cao hơn thông thường 26%, nguy cơ mắc các căn bệnh rối loạn chuyển hóa cao hơn 20%, bác sĩ Huỳnh Nam Phương, Phó giám đốc đào tạo, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, chia sẻ.

Một nghiên cứu của Đại học Texas, Mỹ, đường tiến hành tăng dopamine (hormone hạnh phúc), tăng dopamine lại kéo theo cảm giác thèm đường, tạo thành vòng luẩn quẩn.

Bác sĩ khuyến khích tất cả người hạn chế thực phẩm có nhiều đường để giữ an toàn sức khỏe. Hạn chế thức ăn vặt như bánh ngọt, bánh quy, kẹo, chocolate, đậu phộng bơ, khoai tây chiên, nước sốt và gia vị đóng hộp, trái cây và ngũ cốc sấy khô.

giảm sút tiêu thụ đồ uống có đường như nước có pha chế hương liệu, nước tăng lực và đồ uống cho người chơi thể thao, trà pha sẵn, cà phê pha sẵn và đồ uống sữa có pha chế hương liệu.

WHO khuyến cáo mỗi người nên ăn dưới 25 g đường một ngày (nhắc cả uống), bằng một nửa so với mức trung bình một người Việt ăn hiện nay. Người lớn và trẻ nhỏ nên giảm sút số lượng đường tự do xuống dưới 10% tổng năng số lượng nạp vào cơ thể hàng ngày. Tỷ lệ này nếu dưới 5%, tương đương 25 g hoặc 5 muỗng cà phê, sẽ có lợi hơn cho sức khỏe. trẻ nhỏ dưới hai tuổi không nên dùng bất kỳ loại thực phẩm hoặc đồ uống nào có thêm đường.