UgandaMột không khác chuối mất cân bằng gene chứa nhiều tiền tố vitamin A có thể chuyển hóa thành vi hoạt chất cứu sống hàng nghìn trẻ nhỏ mắc căn bệnh thiếu vitamin A.
không khác chuối mất cân bằng gene còn gọi “siêu chuối”, được tạo ra tại Phòng thí nghiệm Nghiên cứu Nông nghiệp Quốc gia của Uganda (NARL). Các nhà khoa học từng tiêu tốn hàng triệu USD và 20 năm để cho ra đời không khác chuối này.
Trước đó, giới chuyên gia lai tạo cây chuối để nâng cao nguy cơ kháng sâu căn bệnh, nấm hoặc chịu được môi trường hạn hán. Lần này họ tăng cường số lượng hoạt chất dinh dưỡng trong chuối để phục vụ lợi ích sức khỏe con người.
Chuối là thực phẩm chủ yếu trong menu uống của người Uganda. Một người dân nước này ăn trung bình 39 kg chuối một năm. Tuy nhiên, các loại chuối địa phương không đem đến đủ vitamin cho menu uống lành mạnh.
Các nhà khoa học phát hiện các không khác chuối không không khác giàu vitamin A hơn, chẳng hạn chuối Asupina trên đảo New Guinea, chứa số lượng tiền tố vitamin A cao gấp 30 lần so với chuối cao nguyên Đông Phi. Bằng cách cô lập gene tổng hợp phytoene của chuối Asupina, các nhà khoa học cho ra đời loại chuối có năng suất cao, hương vị thơm ngon và hàm số lượng vitamin A cao hơn.
Bước đột phá này là kết quả hợp tác giữa phòng thí nghiệm ở Kawanda của giáo sư Wilberforce Tushemereirwe và nhà khoa học nông nghiệp James Dale. Nghiên cứu cũng nhận được khoản tài trợ 11 triệu USD của Quỹ Bill và Melinda Gates.
Các nhà khoa học đang kiểm tra những mẫu siêu chuối tại Phòng thí nghiệm Nghiên cứu Nông nghiệp Quốc gia (NARL). Ảnh: Redux
Phương pháp điều trị thiếu vitamin A từng được biết tới trong một thế kỷ. Căn căn bệnh thiếu vitamin A hầu như tan biến khỏi các quốc gia tiến triển. Tuy nhiên, nó vẫn là vấn đề sức khỏe cộng đồng toàn cầu nghiêm trọng. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính 190 triệu trẻ nhỏ mẫu giáo mắc phải thiếu vitamin A, chủ yếu thuộc châu Phi cận Sahara và Đông Nam Á.
Đây là nguyên nhân hàng đầu gây nên mù lòa có thể phòng ngừa được ở trẻ nhỏ. Nó cũng ức chế sự tiến triển của trẻ, từ đó tiến hành suy yếu nguy cơ ngăn chặn căn bệnh tật, tiến hành cho nhiều trẻ tử vong vì các căn bệnh có thể điều trị được như tiêu chảy và sởi.
Tính riêng châu Phi, tình trạng thiếu vitamin A thầm lặng do suy dinh dưỡng là nguyên nhân gây nên ra 6% số ca tử vong ở trẻ nhỏ. Tại Uganda, một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới, căn căn bệnh vẫn là mối nguy sức khỏe cao.
Thục Linh (Theo National Geographic)
