MỹSau hai năm giãn cách, phần đông dân số không tiếp xúc với các loại virus thông thường tiến hành cho hệ miễn dịch dễ tổn thương trước nguồn chứng bệnh cúm và hô hấp.
Các liệu pháp hạn chế thời kỳ Covid-19 vô tình tiến hành giảm sút đáng nói sự lây lan lan của các chứng bệnh đường hô hấp không tương tự. Cúm và virus hợp bào hô hấp (RSV) – một loại virus theo mùa thường gây nên ra triệu chứng tương tự cảm lạnh, đều không còn nữa vào năm 2020 và 2021. Tuy nhiên hiện nay, RSV đang gia tăng ở Bắc bán cầu. Tỷ lệ nhập viện vì chứng bệnh cúm ở Mỹ cũng cao hơn những năm trước đây.
Các chuyên gia đặt thắc mắc vì sao có sự gia tăng này? Trong mùa đông sắp tới, thế giới sẽ phải đối diện với những mối đe dọa sức khỏe nào?
“Những loại virus đang xuất hiện trở lại để báo thù. Năm nay có thể là thời điểm dịch cúm nổi lên mạnh mẽ nhất”, Scott Hensley, chuyên gia miễn dịch học tại Đại học Pennsylvania, Philadelphia, chứng tỏ.
Nguyên nhân của tình trạng này là dân số thế giới yếu hơn về mặt miễn dịch so với những năm trước. Thông thường, trẻ nhỏ nhiễm chứng bệnh nhiều nhất vào năm hai tuổi. Đây là thời điểm hệ miễn dịch được huấn luyện, tiếp xúc với nhiều virus để trở nên mạnh mẽ hơn. Tuy nhiên sau hai năm giãn cách xã hội, có rất nhiều trẻ chưa từng nhiễm RSV.
Điều này cũng xảy ra với người lớn và thanh thiếu niên. Trước Covid-19, trong vòng một năm, cơ thể người sẽ tiếp xúc với một vài loại virus nhẹ. Chúng không gây nên ra triệu chứng, song vẫn giúp cho kích thích kháng thể. Khi các nước ban thực hiện phong tỏa, hạn chế giao lưu, tiếp xúc, hệ miễn dịch của người phần nào suy yếu vì không được rèn luyện.
Một bé gái được đo thân nhiệt tại địa điểm y tế ở New York, Mỹ. Ảnh: AFP
Tuy nhiên, các hạn chế Covid-19 được dỡ bỏ vào năm ngoái. Vậy tại sao số ca nhiễm cúm và RSV tới nay mới gia tăng?
Tiến sĩ Hensley đầu tiên lo ngại dịch cúm và RSV sẽ nổi lên trở lại vào năm 2021. Tuy nhiên, theo Virginia Pitzer, chuyên gia dịch tễ tại Trường Y tế Công cộng Yale ở New Haven, mùa cúm 2021 nhìn chung không nghiêm trọng. Các ca nhiễm RSV có tăng, nhưng mà đỉnh dịch thấp hơn so với trước 2019.
Tháng 8/2021, các nhà nghiên cứu Pháp từng đặt ra thuật ngữ “nợ miễn dịch” để mô tả tình trạng suy giảm sút miễn dịch ở cấp độ dân số. một vài người cho rằng không tiếp xúc với các nguồn chứng bệnh thông thường như RSV và cúm có thể tiến hành cho hệ miễn dịch suy giảm sút ở một tình trạng nhất định và không thể phục hồi về trạng thái đầu tiên.
Nhiều nhà khoa học cho rằng số ca nhập viện vì RSV gia tăng có thể là kết quả của việc mắc Covid-19. Virus từng gây nên ra sự thiếu hụt miễn dịch, tiến hành cho nhiều người dễ mắc phải chứng bệnh. Đây là nguyên nhân tiến hành cho số ca nhiễm cúm và RSV tới nay mới gia tăng.
Nếu có nhiều người nhiễm chứng bệnh hơn trong những tháng tới, mùa cúm nổi lên lớn, các khoản “nợ miễn dịch” sẽ được trả hết. Tuy nhiên, các chuyên gia còn chưa rõ Covid-19 liệu có thể trở thành nguồn chứng bệnh theo mùa như cúm và RSV, thường nó sẽ tiếp tục lây lan lan theo xu hướng hiện tại, tạo thành những đỉnh dịch lẻ tẻ theo từng năm.
Các nhà khoa học còn nhiều điều chưa rõ trong bối cảnh Covid-19 lây lan lan đồng thời với các nguồn chứng bệnh thường quy không tương tự. Ví dụ, các hạn chế thời đại dịch dường như ít tác động tới xu hướng tiến triển của rhinovirus – loại virus thường thấy nhất gây nên cảm lạnh. Theo Matthew Miller, chuyên gia miễn dịch tại Đại học McMaster, có thể do virus tương đối ổn định, ít mắc phải khô và tồn tại lâu hơn trong môi trường.
Thục Linh (Theo Nature)
