Lún xẹp đốt sống có thể xảy ra với bất kỳ ai, tuy vậy chủ yếu là người lớn tuổi, nếu không được điều trị sớm, chứng bệnh có thể dẫn tới tàn phế.
Xẹp đốt sống hoặc lún đốt sống là tình trạng thân đốt sống không giữ được chiều cao vốn có, thực hiện tổn thương vùng cột sống và gây nên ra những cơn đau đớn dữ dội cho người chứng bệnh. Lún xẹp đốt sống có thể thực hiện tăng nguy cơ gãy đốt sống, tác động tới nguy cơ vận động và thậm chí là tuổi thọ của người chứng bệnh.
Gù vùng eo lưng, suy suy yếu chiều cao là những dấu hiệu rõ ràng của xẹp đốt sống. Ảnh: Freepik
BS.CKI Trần Xuân Anh, Trưởng khoa Thần kinh Cột sống, Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh cho thấy, đa số các trường hợp gãy lún cột sống thường không được chẩn đoán vì không có triệu chứng rõ rệt. Nhiều người còn nhầm lẫn đó là cơn đau đớn vùng eo lưng do tuổi tác và viêm khớp. Các dấu hiệu hàng đầu của xẹp đốt sống có thể là đơn lẻ hoặc phối hợp với nhau như: suy yếu chiều cao, gù vùng eo lưng, đột ngột xuất hiện tình trạng đau đớn vùng eo lưng, cơn đau đớn có xu hướng tăng lên khi đứng hoặc đi bộ, nguy cơ di động cột sống gặp phải hạn chế, biến loại cột sống…
Khi phát hiện mình có dấu hiệu xẹp đốt sống, người chứng bệnh nên tới gặp bác sĩ để được thăm kiểm tra, phòng ngừa những hậu quả nguy hiểm như thúc đẩy nguy cơ thoái hóa, gù vẹo cột sống, đốt sống gặp phải xẹp thực hiện đè nén các cơ quan nội tạng, tổn thương dây thần kinh, gây nên tê, đau đớn tức và tàn phế… những phương pháp chẩn đoán xẹp đốt sống thường thấy gồm:
Đo mật độ xương (DEXA). Đây được xem là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán chứng bệnh loãng xương. Một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn tới tình trạng lún xẹp đốt sống. Loãng xương được chẩn đoán khi mật độ khoáng xương ≤ -2,5 độ lệch chuẩn.
Chụp X-quang sẽ cho xuất hiện hình ảnh thân đốt sống gặp phải suy yếu chiều cao. Phương pháp này còn giúp cho nhận xét tình trạng thoái hóa cột sống, tình trạng biến loại cột sống… Đồng thời mang tới thông tin để lên kế hoạch tiểu phẫu nếu cần phải thiết.
Chụp cắt lớp CT được chỉ định khi cần phải nhận xét hình ảnh đốt sống chi tiết như tình trạng lún, xẹp, mảnh rời, nguy cơ rò rỉ cement vào ống sống…
Chụp cộng hưởng từ MRI mang tới thông tin về sinh học xương. Có thể chẩn đoán chuẩn xác tình trạng gãy xương cấp tính, bán cấp, không lành, tình trạng gãy xương cũ hoặc từng lành. Qua kết quả MRI, sự xâm nhập ác tính cũng được phát hiện và các trường hợp nhiễm trùng có thể được loại trừ với độ tin cậy cao.
Người chứng bệnh thực hiện chụp CT nhận xét tình trạng xương. Ảnh: BVĐK Tâm Anh
Theo bác sĩ Xuân Anh, dù có sự liên quan tới vấn đề tuổi tác và thoái hóa tuy vậy với sự tiến bộ của y học hiện nay, xẹp đốt sống có thể được chữa trị khỏi bằng rất nhiều phương pháp. Tùy theo tình trạng xẹp lún và tình trạng sức khỏe tổng thể của người chứng bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp điều trị như:
Điều trị bảo tồn bằng cách nghỉ ngơi bất động tại giường; dùng thuốc suy yếu đau đớn, chống viêm không steroid, thuốc giãn cơ, thuốc chống loãng xương, thuốc ức chế hủy cốt bào…; dùng nẹp cố định.
Điều trị can thiệp sẽ được chỉ định khi các phương pháp điều trị nội khoa không mang lại tốt nhất như xin muốn. Bác sĩ sẽ can thiệp tối thiểu bằng cách bơm xi măng cột sống hoặc tiểu phẫu mổ mở. với phương pháp bơm xi măng cột sống, sau khi bơm vào cột sống, xi măng sinh học ở loại lỏng sẽ tràn vào các bè xương xốp, sau đó cứng lại, giữ gìn độ vững chắc cho đốt sống. Trong khi đó, tiểu phẫu mở sử dụng hệ thống cố định bằng nẹp vít cột sống. Phương pháp này được chỉ định trong điều trị các trường hợp xẹp đốt sống nặng gây nên biến loại cột sống lớn, có thể phối hợp với giải đè nén thần kinh khi có tổn thương thần kinh kèm theo.
Bác sĩ Trần Xuân Anh lưu ý hẹp đốt sống là một tình trạng phức tạp vì có thể xuất phát từ chấn thương hoặc những chứng bệnh lý không không khác. Do đó, khi phát hiện các dấu hiệu xẹp lún đốt sống, người chứng bệnh nên thăm kiểm tra chuyên khoa càng sớm càng tốt để được chẩn đoán và điều trị sớm.
Phi Hồng