Tàn nhang là tình trạng tăng sắc tố da rất thường thấy và có thể bắt gặp ở tất cả lứa tuổi. Trong dưới đây, hãy cùng tìm hiểu những thông tin về nguyên nhân, cách điều trị cũng như phòng tránh tình trạng tàn nhang.
Tàn nhang là sao?
Tàn nhang là những dát tăng sắc tố trên da, có màu nâu từ nhạt tới đậm, kích thước thường trong vòng 1 – 5mm, xuất hiện ở các vị trí tiếp xúc với ánh nắng như mặt, cổ, tay… các đốm tàn nhang không gây ra hại cho sức khỏe nhưng mà có có thể gây ra tác động về mặt thẩm mỹ da. Tàn nhang tạo thành vì da sản xuất quá nhiều melanin (dưỡng chất tạo màu cho da và tóc) khi tiếp xúc với tia cực tím.
Những vết tàn nhang có thể không tương tự nhau về kích thước và màu sắc, những có thể tồn tại trong thời gian dài trong khi những không tương tự có thể mờ đi hoặc tan biến một cách tự nhiên. Tàn nhang cũng có xu hướng suy nhược dần khi con người già đi, các vết đồi mồi có thể thay thế thế cho các nốt tàn nhang lúc trẻ nếu không có công nghệ chống nắng thích hợp. (1)
Tàn nhang xuất hiện ở đâu trên cơ thể?
Tàn nhang thường xuất hiện ở tất cả các vùng da hở trên cơ thể, nơi thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như má, mũi, vai, vùng eo lưng trên… Ở những người mắc căn bệnh mắc u xơ thần kinh, vùng da không tiếp xúc với ánh sáng mặt trời như nách vẫn có thể xuất hiện tàn nhang.
Tàn nhang tạo thành như thế nào?
Như đã từng nói, tàn nhang tạo thành vì sắc tố melanin được tạo ra quá nhiều bởi các tế bào melanocyte. Tế bào melanocyte (tế bào sản xuất melanin) có công dụng giữ an toàn da khỏi tác hại của tia cực tím (UV) bằng cách sinh các sắc tố màu nâu đen giúp cho hấp thụ và phản xạ các tia UV. Vì vậy, tạo thành tàn nhang là cơ chế giữ an toàn tự nhiên của cơ thể trước ánh nắng mặt trời. (2)
5 nguyên nhân gặp phải tàn nhang
2 yếu tố thường thấy nhất gây ra ra tàn nhang là di truyền và tia UV. những nguyên nhân không tương tự có thể là yếu tố tác động tới việc tạo thành tàn nhang chứ không trực tiếp gây ra ra tàn nhang.
1. Tia UV
Tia UV thường tia cực tím chủ yếu là “kẻ thù” hàng đầu của làn da, gây ra lão hóa da, cháy nắng, tổn thương DNA tế bào… Có trong vòng 90% số người gặp phải ung thư da là do tác động của tia UV. Việc da sinh ra các hắc tố melanin như tàn nhang là một phần của cơ chế tự vệ phòng chống các nguy cơ gây ra hại từ tia cực tím trong ánh nắng mặt trời.
Khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời trong thời gian dài, da sẽ kích hoạt phản ứng dưới kiểu tăng sản xuất melanin (tức là hắc tố). những người đơn giản là dễ gặp phải tàn nhang hơn do tính di truyền và môi trường của họ.
2. Di truyền
Di truyền đóng một vài trò quan trọng trong việc quyết định ai có nguy cơ tiến triển tàn nhang dựa trên loại melanin mà cơ thể sản xuất. Cụ thể, có hai loại melanin là Eumelanin và Pheomelanin, gen quyết định việc cơ thể sản xuất loại melanin nào là một gen có tên MC1R.
- Những người có Eumelanin thường có màu tóc, mắt, da sẫm và ít có nguy cơ gặp phải tàn nhang.
- Những người có Pheomelanin thường có tóc, da và màu mắt sáng cũng như nguy cơ gặp phải tàn nhang cao hơn.
Đột biến gen nhạy cảm với tia UV tiến hành cho tế bào tăng sản xuất số số lượng hắc tố melanin, chứ không tăng sinh số số lượng tế bào sắc tố (melanocyte) như trong các tổn thương đồi mồi…
những căn bệnh lý di truyền có triệu chứng là tàn nhang như khô da sắc tố (Xeroderma pigmentosum), u xơ thần kinh…
căn bệnh khô da sắc tố là căn bệnh di truyền lặn trên nhiễm sắc thể thường, tiến hành cho da rất nhạy cảm với ánh sáng mặt trời, da khô, bỏng nắng nghiêm trọng không thể tự phục hồi, tàn nhang, tăng suy nhược sắc tố, da nhanh chóng lão hoá và tiến triển thành ung thư da, ngoài ra còn có thể gây ra thất thường về thần kinh và thị giác.
U xơ thần kinh là rối loạn di truyền ít gặp tiến hành xuất hiện các u bướu trên mô thần kinh. Những u bướu này thường lành tính, gồm 3 loại là u xơ thần kinh loại 1 (NF1), u xơ thần kinh loại 2 (NF2) và căn bệnh Schwannomatosis. Tàn nhang thường gặp trong NF1, xuất hiện ở các vùng không tiếp xúc với ánh sáng như vùng nếp ở nách, bẹn.
3. Tuổi tác
Tàn nhang có thể gặp ở bất kỳ lứa tuổi nào, nhưng mà thường khởi phát ở trẻ nhỏ. Khi về già, tàn nhang có xu hướng gặp phải thay thế thế bằng các đốm đồi mồi với kích thước lớn hơn rất nhiều so với tàn nhang.
4. Hormone thay thế đổi
Nhiều người thường nhầm lẫn việc hormone thay thế đổi gây ra ra tình trạng tàn nhang. Tuy nhiên, việc thay thế đổi hormone thường gây ra ra nám da chứ không phải tàn nhang.
5. Tiếp xúc nhiều với hóa dưỡng chất, mỹ phẩm
những sản phẩm dùng ngoài da có thành phần như: retinol, hydroquinone, citrus oil, BHA, AHA, hương liệu, coal tar, dưỡng chất kháng khuẩn… có thể gây ra tăng nhạy cảm ánh sáng, triệu chứng viêm, đỏ da, ngứa ngáy rát, thỉnh thoảng nổi bóng nước, bỏng nắng, tăng sắc tố sau viêm… nhưng mà tới nay chưa có nghiên cứu nào chỉ ra việc sử dụng các hóa dưỡng chất, mỹ phẩm có thể gây ra ra tình trạng tàn nhang.
những dấu hiệu nhận biết sớm vết tàn nhang
triệu chứng của tàn nhang rất dễ nhận biết, tuy nhiên thỉnh thoảng tàn nhang có thể gặp phải nhầm lẫn với nám da, đồi mồi hoặc nốt ruồi. tính nhận diện của tàn nhang gồm:
- Da xuất hiện các đốm phẳng màu nâu nhạt, nâu sẫm.
- Tàn nhang thường có kích thước nhỏ, chỉ trong vòng vài mm, tương đối đồng đều về kích thước, số số lượng nhiều, có thể đứng riêng lẻ hoặc liên kết thành tổn thương lớn hơn.
- Thời điểm khởi phát của tàn nhang thường sớm, có thể đã từng xuất hiện ngay từ khi còn bé. Trong khi đó, nám thường xuất hiện ở lứa tuổi đã từng trưởng thành từ 20-30 tuổi hoặc hơn.
- Tàn nhang có tính dưỡng chất đối xứng, phân bố rải rác trong khi đồi mồi lại không đối xứng.
- Màu của tàn nhang có thể rối loạn theo mùa, cụ thể tàn nhang sẽ đậm hơn vào mùa hè thường sau khi vừa tiếp xúc lâu với nắng và nhạt dần vào mùa đông dù không can thiệp điều trị.
Tàn nhang có cần thiết phải điều trị không?
Bạn không cần thiết phải phải điều trị với tàn nhang tự nhiên, những người còn xem đây là một nét đẹp độc đáo mà không phải nam giới nào cũng có được. Tàn nhang cũng có thể tan biến một cách tự nhiên trong quá trình trưởng thành.
với những người không thích việc da tồn tại những đốm sắc tố, không đều màu thì việc điều trị tàn nhang là hoàn toàn có thể. Hiện nay có rất nhiều phương pháp điều trị suy nhược tiến hành mờ hữu hiệu các nốt tàn nhang trên làn da.
Phương pháp điều trị tàn nhang hữu hiệu
Dưới đây là những phương pháp thường thấy và có độ hữu hiệu cao trong điều trị tàn nhang.
1. Thuốc và các sản phẩm thoa tại chỗ
Các hoạt dưỡng chất thoa thường có tác dụng chủ yếu là ức chế việc các tế bào tăng sinh sắc tố gây ra tàn nhang, nám, sạm da, nhờ đó hạn chế tạo thành tàn nhang mới, tăng luân chuyển tế bào sừng giúp cho sáng da, mờ sắc tố. những thành phần thường thấy trong các loại kem thường thuốc thoa ức chế sắc tố da là:
- Hydroquinone.
- Arbutin
- Tretinoin.
- Tranexamic Acid.
- Glutathione
- Acid Azelaic.
Mặt không tương tự, việc sử dụng kem chống nắng là rất quan trọng trong việc ngăn ngừa tạo thành tàn nhang. Các chuyên gia thường khuyến khích dùng kem chống nắng có chỉ số SPF 30 trở lên trước khi ra ngoài 30 phút và thoa kem lặp lại sau mỗi 2 giờ để đạt hữu hiệu chống nắng tốt nhất.
Sử dụng các loại mỹ phẩm, thuốc thoa có nguy cơ điều trị các vấn đề về sắc tố để tiến hành mờ các nốt tàn nhang.
2. Thuốc uống
Ngoài dùng mỹ phẩm và các loại kem thoa để ức chế tăng sinh sắc tố, bác sĩ có thể kê thêm các loại thuốc uống với cùng công dụng. Những loại thuốc uống có nguy cơ hạn chế tăng sinh sắc tố da thường có các thành phần như L-cystine, vitamin C, Glutathione, Tranexamic Acid,…
3. Peel da
Peel da thường thay thế da hóa học là phương pháp sử dụng các hoạt dưỡng chất có tác dụng tiến hành bong tróc da có kiểm soát nhằm loại bỏ tế bào chết, tiến hành sạch sâu cũng như tăng cường các vấn đề về màu da như tàn nhang. những hoạt dưỡng chất peel da thường được sử dụng là Alpha Hydroxy Acid (AHA), Salicylic Acid (BHA), Tricloacetic Acid (TCA),… Các hoạt dưỡng chất sẽ được lựa chọn lựa theo độ sâu vùng da mà bác sĩ muốn tác động để đạt hữu hiệu điều trị cao nhất.
Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi thời gian từ 1 – 2 tuần để làn da bong tróc và lành hoàn toàn. Mặt không tương tự, người được peel da có thể có cảm giác châm chích, ngứa ngáy ngáy, tình trạng da đóng vảy, bong tróc một thời điểm sau khi peel.
4. Liệu pháp áp lạnh
Liệu pháp áp lạnh sẽ sử dụng nhiệt độ cực lạnh để đóng băng và loại bỏ các mô thất thường trên cơ thể. các chuyên gia sẽ sử dụng nitơ lỏng để tiến hành đóng băng các vết tàn nhang và đồi mồi, sau đó vùng da được điều trị sẽ sẫm màu hơn và bong tróc ra sau vài ngày. Tuy nhiên, phương pháp này cũng dễ tổn thương các vùng da lành, dễ tạo sẹo và tăng sắc tố sau viêm nên ít được sử dụng.
5. Laser và các thiết gặp phải ánh sáng
Đây là phương pháp hữu hiệu, nhanh chóng, được dùng thường thấy hiện nay để điều trị tàn nhang. Các loại thiết gặp phải như laser Q-Switched alexandrite 755nm, Q-Switched KTP 532, 1064, IPL,… giúp cho phá vỡ sắc tố melanin và bong tróc tế bào thượng bì chứa melanin, nhờ đó tàn nhang được xoá mờ nhanh chóng mà không tác động tới các vùng da xung quanh.
>>Bài viết mối quan hệ: Tàn nhang có trị được không? Yếu tố nào tác động tới kết quả?
công nghệ ngăn ngừa tàn nhang tiến triển trên da mặt
Ánh nắng mặt trời là nguyên nhân lớn nhất gây ra ra tàn nhang, thế nên để ngăn chặn xuất hiện tàn nhang trên da, bạn cần thiết phải giữ an toàn da khỏi tác động của ánh nắng. những lưu ý khi chống nắng gồm:
- Luôn thoa kem chống nắng khi ra ngoài, nên là loại chống nước, phổ rộng và có SPF tối thiểu 30. Thoa lại kem chống nắng mỗi 2 giờ, sau khi tắm, bơi hoặc đổ nhiều mồ hôi.
- Sử dụng kem chống nắng mỗi ngày, ngay cả trong những ngày âm u bởi dù không có nắng thì vẫn sẽ có tia cực tím chiếu xuyên qua các đám mây và cửa kính.
- Chống nắng cơ học còn quan trọng hơn kem chống nắng, nhất là vào những ngày nắng gắt và bạn không có thời gian để sử dụng kem chống nắng. Nên đội mũ, mang khẩu trang, đeo kính mát, mặc quần áo dài, tốt nhất là có nhãn chống tia cực tím để đạt hữu hiệu chống nắng tốt nhất.
- Hạn chế ra ngoài trời trong thời điểm từ 9 – 16 giờ hàng ngày, vì đây là lúc cường độ tia cực tím mạnh nhất.
những thắc mắc mối quan hệ
1. Tàn nhang có lan ra không?
tư vấn là có. Nếu không được giữ an toàn, che chắn đúng cách thì các vết tàn nhang có thể lan rộng cả về kích thước lẫn số số lượng trên da.
2. Tàn nhang có trị tận gốc được không?
Tàn nhang có thể tan biến sau điều trị, tuy nhiên vẫn có tỉ lệ tái phát nếu không tránh nắng kỹ, do các tế bào melanocyte còn tồn tại ở màng đáy của da sẽ tiếp tục sản sinh sắc tố melanin khi da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.
3. Tàn nhang có tự hết được không?
Tàn nhang có thể tan biến mà không cần thiết phải can thiệp. Tuy nhiên, chúng có thể tái đi tái lại khi thời tiết nhiều nắng hơn, ngay cả khi những vết tàn nhang cũ mờ đi thì những vết tàn nhang mới vẫn có thể xuất hiện.
HỆ THỐNG phòng xét nghiệm ĐA KHOA Hưng Thịnh
Vừa rồi là những thông tin về nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết cũng như cách điều trị và ngăn ngừa tàn nhang. Tàn nhang không nguy hiểm, có nhiều phương pháp điều trị (nhưng mà không triệt để) và có thể tự tan biến theo thời gian. Để ngăn ngừa tàn nhang, chống nắng là phương pháp bắt buộc và hữu hiệu nhất.
