WHO cho rằng nhiều chiến lược tiếp thị sữa tại Việt Nam thông tin sai lệch như có thể tăng cường chiều cao và tiến triển trí não của trẻ, song chưa đủ căn cứ khoa học.
Tiến sĩ Juliawati Untoro, Trưởng nhóm Dinh dưỡng, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Khu vực Tây Thái Bình Dương, cho rằng như trên khi công bố kết quả nghiên cứu đa quốc gia về Tiếp thị sữa công thức tác động tới quyết định nuôi dưỡng trẻ, tại sự kiện hưởng ứng Tuần lễ Nuôi con bằng sữa mẹ, ngày 7/8.
“Các nhà sản xuất, bán hàng đã từng sử dụng thông điệp tiếp thị bóng bẩy, tuyên bố sai lệch về khoa học, tiến hành cho người tiêu dùng lầm tưởng rằng sữa công thức gần bằng hoặc tốt hơn sữa mẹ”, bà Untoro nói.
Nghiên cứu được WHO tiến hành tại 8 quốc gia đại diện cho các châu lục và vùng lãnh thổ không tương tự nhau, trong số đó Việt Nam, từ tháng 8/2019 tới tháng 4/2021. Tổ chức này không công bố số số lượng người tham gia cuộc nghiên cứu, cũng như bao nhiêu bà mẹ Việt Nam được nghiên cứu.
Kết quả nghiên cứu cho xuất hiện thông tin tiếp thị tác động lớn tới thái độ của bà mẹ, khi 82% biết về sữa công thức thời kỳ 2 (trẻ ở lứa tuổi 6–12 tháng) và 96% trong số đó cho rằng sữa công thức là nên thiết, tiến hành suy giảm sút tầm quan trọng của việc nuôi con bằng sữa mẹ, theo WHO.
Tiến sĩ Juliawati Untoro cũng dẫn nghiên cứu, cho rằng sữa công thức được tiếp thị sai lệch ở Việt Nam, như tuyên bố có thể tăng cường chiều cao, cân nặng hoặc sự tiến triển trí não của trẻ. những loại sữa chuyên biệt được quảng cáo có thể xử trí được các vấn đề thường thấy ở trẻ sơ sinh như đau đớn bụng, trào ngược, quấy khóc; hoặc dị ứng, nhạy cảm.
“Tất cả thông tin tiếp thị trên đều không có địa điểm khoa học, hoặc chưa chứng minh được tốt nhất, chỉ nhằm thúc đẩy kinh doanh, tăng bán hàng”, bà Untoro nói, thêm rằng nhân viên y tế ở Việt Nam, Maroc và Nigeria là “trường hợp mục tiêu và là công cụ hàng đầu trong chiến lược tiếp thị của các công ty sữa công thức”.
Thậm chí các hãng sữa sử dụng cán bộ y tế để tạo sự tin tưởng, uy tín khi tiếp thị sữa, sẵn sàng trả hoa hồng, tổ chức hội nghị, đào tạo, tài trợ cho nghiên cứu, hàng hóa, quà tặng và chi trả các chuyến đi quảng bá sản phẩm.
Sữa mẹ là liều vaccine đầu tiên trong đời, giúp cho trẻ tăng cường nguy cơ miễn dịch trước các loại chứng bệnh. Ảnh: Unicef Việt Nam
Trong bối cảnh các loại sữa công thức được quảng cáo rầm rộ, ông Đinh Anh Tuấn, Vụ trưởng Sức khỏe Bà mẹ – trẻ nhỏ (Bộ Y tế), cho rằng hiện chỉ 66,5% trẻ nhỏ được bú mẹ tới năm một tuổi. Con số này qua nhiều năm không tăng trưởng. Đặc biệt, tỷ lệ bú sớm ngay trong giờ đầu hiện giảm sút 3%, còn 23,5% so với 2014.
Bà Rana Flowers, Trưởng đại diện UNICEF Việt Nam, nhận định nuôi con bằng sữa mẹ sẽ giữ an toàn trẻ sơ sinh khỏi các chứng bệnh nhiễm khuẩn đe dọa tính mạng, hỗ trợ tiến triển trí não và ngăn ngừa chứng bệnh mạn tính. Tất cả lợi ích này giúp cho giảm sút mức phí chăm sóc sức khỏe cho trẻ.
Bà Flowers dẫn nguồn nghiên cứu cho xuất hiện trẻ không được bú sữa mẹ có nguy cơ tử vong trước khi tròn một tuổi cao gấp 14 lần so với trẻ được bú mẹ hoàn toàn. Nuôi con bằng sữa mẹ cũng giúp cho giữ an toàn người mẹ phòng tránh xuất huyết sau sinh, trầm cảm, ung thư buồng trứng, vú, chứng bệnh tim và tiểu đường tuýp 2.
Thực tế, Việt Nam đã từng có những quy định về việc cấm quảng cáo sữa cho trẻ dưới 24 tháng tuổi, yêu cầu ghi nhãn, thông tin, giáo dục và quảng cáo phù hợp. Song, việc thực thi hàng đầu sách còn nhiều không dễ khăn, do chưa có đủ cơ chế xử phạt.
Vì vậy, theo các chuyên gia, nên kiểm soát truyền thông, củng cố các cơ chế giám sát và thực thi pháp luật để giữ an toàn sức khỏe và sự tiến triển của trẻ khỏi các vận động tiếp thị thương mại gây nên hại. Đồng thời củng cố thúc đẩy sáng kiến địa điểm y tế thực hành nuôi con bằng sữa mẹ. Ngoài ra, các cơ quan nên tạo điều kiện cho việc nuôi con bằng sữa mẹ, hoặc cải tiến chế độ thai sản và nghỉ chăm con để bà mẹ có thể nuôi con bằng sữa mẹ tới hai tuổi.
Lê Nga
