Thoát vị bẹn là căn bệnh lý thường gặp ở nam giới, không nguy hiểm nhưng mà nếu phát hiện và điều trị muộn có thể gây nên hệ lụy.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi PGS.TS Nguyễn Anh Tuấn, Trưởng khoa Tiêu hóa, địa điểm y tế Trung ương Quân đội 108.
khái niệm
– Thoát vị bẹn là tình trạng một tạng trong ổ bụng ra khỏi vị trí trước tiên, thông qua một khu vực của ống bẹn để xuống bìu.
– Đây là loại thoát vị thường gặp trong thoát vị ở thành bụng.
Ai có nguy cơ mắc thoát vị bẹn?
– Thoát vị bẹn là căn bệnh lý thường gặp ở nam giới.
– Thoát vị bẹn cũng thường xảy ra ở người già có các cơ thành ổ bụng gặp phải suy suy nhược, người lao động nặng nhọc thường hay gặp phải táo bón lâu ngày.
– Người đang mắc các căn bệnh như tràn dịch tinh mạc, u nang thừng tinh… có nguy cơ gặp phải thoát vị bẹn cao hơn người thường thì.
Nguyên nhân
– Bẩm sinh.
– Mang thai hoặc có u bướu lớn trong bụng.
– gặp phải táo bón hoặc căn bệnh gây nên ho mạn tính.
– từng từng gặp phải thoát vị ở bẹn từ trước.
– Táo bón lâu ngày trong nhiều năm, hoặc mắc căn bệnh u đại tràng.
– tiến hành công việc đòi hỏi phải đứng trong thời gian dài.
Triệu chứng
toàn bộ triệu chứng thoát vị bẹn không gây nên cảm giác đau đớn cho người căn bệnh, phát hiện căn bệnh do tình cờ đi kiểm tra vùng bẹn. Triệu chứng thường gặp:
– Một khối phồng xuất hiện ở vùng bẹn. Khối phồng này tự mất đi khi được thư giãn hoặc có thể tăng kích thước khi tăng áp lực từ ổ bụng như ho, khóc, rặn, hắt hơi thường hay mang vác nặng.
– Khối thoát vị xuống tới bìu sẽ tiến hành cho một bên bìu to thất thường so với bên còn lại.
– Sờ xuất hiện khối thoát vị mềm, có thể đẩy lên bằng tay.
– Khối thoát vị thường không đau đớn, đôi lúc cảm giác tức nhẹ hoặc nặng.
– đau đớn và có khối phồng ra ở bẹn khi nâng một vật nặng thường hay rặn, ho. Chúng tan biến khi người căn bệnh nằm xuống.
– Có cảm giác gặp phải co kéo thường hay đau đớn lan xuống bìu, da bìu gặp phải sưng đỏ.
Thoát vị bẹn thường không gây nên triệu chứng thất thường ở các cơ quan không tương tự. Nếu có, sẽ đi kèm các căn bệnh lý sự liên quan như bướu lành tuyến tiền liệt, u đại tràng, viêm phế quản mạn…
Chẩn đoán
– Chẩn đoán lâm sàng cho người căn bệnh ở tư thế đứng, ho hoặc rặn để có thể sẽ nhìn xuất hiện khối phồng lên ở vùng bẹn và dùng ngón tay tiến hành các nghiệm pháp xác định khối thoát vị.
– Để chẩn đoán chuẩn xác hơn, bác sĩ sử dụng những kỹ thuật:
* Siêu âm: giúp cho nhận xét được khối thoát vị, đo kích thước và nhận xét tình trạng tưới máu, nhằm giúp cho tiên số lượng điều trị.
* CT scanner: Nhằm chẩn đoán chuẩn xác tình hình hiện tại của người căn bệnh thông qua những dấu hiệu rõ ràng trên màn hình scan. Tuy nhiên kỹ thuật này ít được sử dụng vì tương đối tốn kém.
Điều trị
– Trẻ sơ sinh gặp phải thoát vị bẹn bẩm sinh sẽ chờ ống phúc tinh mạc tự bít.
– với trẻ nhỏ và người lớn:
* tiểu phẫu nội soi.
* tiểu phẫu mở: Tỷ lệ tái phát thoát vị sau khi sử dụng phương pháp này là rất thấp, tuy nhiên thời gian phục hồi muộn hơn so với tiểu phẫu nội soi.
hệ lụy
Thoát vị bẹn nếu điều trị muộn hoặc khi áp lực lên thành bụng quá lớn do táo bón lâu ngày, ho nặng, béo phì… có thể dẫn tới những hệ lụy như:
– Nghẹt hoại tử ruột
* Nghẹt hoại tử ruột có thể do nhiều nguyên nhân, trong số đó có thoát vị bẹn ở bé trai.
* trong vòng 60% nghẹt hoại tử ruột do thoát vị bẹn ở bé trai xảy ra trong ba tháng đầu sau sinh.
* Đây là tình trạng ruột hoặc mạc treo của ruột gặp phải nghẹt, không trở lại vào ổ bụng dẫn tới thiếu máu nuôi. Nếu không tiểu phẫu sớm, phần ruột thiếu máu nuôi có thể hoại tử hoàn toàn.
– Thoát vị bẹn kẹt
* Thoát vị bẹn kẹt xảy ra khi tạng thoát vị xuống và gặp phải dính vào túi thoát vị hoặc tự dính vào nhau, không thể trở lại vị trí trong ổ bụng.
* người căn bệnh có cảm giác vướng víu, dễ chấn thương tạng.
– Chấn thương khối thoát vị
Khi ruột thoát vị xuống bẹn trở nên túi thoát vị lớn, nguy cơ vỡ, dập hoặc tổn thương nặng hơn nếu gặp phải chấn thương lực từ bên ngoài.
– Rối loạn tiêu hóa
Trẻ nhỏ thoát vị bẹn thường gặp phải rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy, táo bón, ăn uống và hấp thu kém, muộn lớn, còi cọc… hơn trẻ thường thì.
– hệ lụy không tương tự
Thoát vị bẹn là yếu tố thuận lợi dẫn tới những hệ lụy cho cơ quan sinh sản như teo tinh hoàn, xoắn tinh hoàn, nghẹt bó mạch thừng tinh, hoại tử tinh hoàn…
Phòng ngừa
– Không hút thuốc lá để tránh nguy cơ ho mạn tính.
– Chế độ ăn nhiều dinh dưỡng xơ, dễ tiêu, tránh gây nên táo bón mạn tính.
– Hạn chế những công việc đòi hỏi phải đứng trong một thời gian dài hoặc công việc chân tay nặng.
– Thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ nhằm tầm soát những căn bệnh lý có nguy cơ dẫn tới thoát vị bẹn trong tương lai.
Mỹ Ý