Thực hư tế bào gốc trị bách chứng bệnh

Tiếp nhận ca chứng bệnh, bác sĩ Tạ Quốc Hưng, Khoa Da Liễu – Thẩm mỹ da, địa điểm y tế Đại học Y dược TP HCM, cho thấy chị Lan tiêm không phải tế bào gốc, mà là một sản phẩm không tinh khiết, dẫn tới viêm da. Ngoài ra, người thực hiện kỹ thuật tiêm thao tác không giữ gìn vô trùng nên từng đưa thêm vi khuẩn vào cơ thể người chứng bệnh qua vết tiêm.

Sau hai tuần điều trị bằng thuốc thuốc và kháng viêm, vết thương trên mặt chị Lan giảm sút sưng, đỏ. Tuy nhiên, các vết tiêm có xu hướng lõm, nguy cơ sẹo, không thể lành lại như trước tiên.

Theo bác sĩ Hưng, chị Lan là một trong nhiều nạn nhân của việc tiêm tế bào gốc trôi nổi, không rõ xuất xứ mà địa điểm y tế tiếp nhận điều trị. Một chuyên gia không tương tự trong lĩnh vực thẩm mỹ cho rằng thứ được quảng cáo “tế bào gốc” đựng trọng ống có thể là hoạt chất kích thích tuyến nội tiết (thượng thận, giáp, sinh dục) trong cơ thể vận động. Người được tiêm trước tiên có cảm giác hưng phấn, khỏe, trẻ lại song hậu quả lâu dài như thế nào thì y học chưa thể xác định.

không những trong lĩnh vực thực hiện đẹp, nhiều địa điểm còn quảng cáo tế bào gốc trị được bách chứng bệnh, nhắc cả ung thư thời kỳ muộn. TS. BS Phạm Nguyên Quý, chuyên ngành Ung thư, Đại học Kyoto, Nhật Bản, cho thấy ngày nay nhiều người tới các địa điểm y tế tiêm tế bào gốc, thậm chí có trường hợp tự mua để tiêm trực tiếp vào cơ thể. Nhiều gia đình chi hàng tỷ đồng đưa người thân ra nước ngoài tiêm tế bào gốc trị ung thư.

Theo bác sĩ Quý, tình trạng này thường gặp trong Vài năm trở lại đây, một phần do tế bào gốc được quảng cáo phóng đại, không được kiểm soát. Người bán lợi dụng tâm lý người chứng bệnh muốn tìm liệu pháp trị lành ung thư, ngăn ngừa tái phát hoặc khôi phục sức khỏe. Luận điểm người bán đưa ra là “điều trị bằng hóa hoạt chất sẽ tiêu diệt các tế bào khỏe nên cần phải bổ sung tế bào gốc để cơ thể phục hồi”.

“Đây thực hoạt chất là chiêu lợi dụng nỗi sợ người chứng bệnh để trục lợi”, bác sĩ nói, thêm rằng hiện chưa có nghiên cứu khẳng định việc bổ sung tế bào gốc tràn lan có tốt nhất với sức khỏe, nhất là trị khỏi ung thư như quảng cáo.

Tế bào gốc là tế bào có nguy cơ tự thực hiện mới (sinh sản tạo tế bào mới tương tự thế hệ trước) và biệt hóa thành các loại tế bào không tương tự nhau trong cơ thể. Có nhiều loại không tương tự nhau như tế bào gốc phôi, trưởng thành, tạo máu từ tủy xương… trong số đó, tế bào gốc dây rốn có tiềm năng ứng dụng cao nhất do sẵn có, an toàn, không xấm lấn, không vi phạm đạo đức.

Tại Việt Nam, việc nghiên cứu và ứng dụng tế bào gốc tạo máu trong y học, điều trị các chứng bệnh lý từng được thực hiện từ những năm 90 của thế kỷ 20. Gần đây, tế bào gốc trung mô cũng được dùng trong điều trị thoái hóa khớp và sử dụng trong các thử nghiệm lâm sàng mối quan hệ điều trị tiểu đường, phổi tắc nghẽn mạn tính, xơ gan.

Hiện, Bộ Y tế cho phép sử dụng tế bào gốc điều trị một vài chứng bệnh lý về máu như suy tủy xương, ung thư máu, các chứng bệnh về máu cần phải ghép tủy xương, thoái hóa khớp, chứng bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính COPD.

Cục Quản lý Dược hiện không cấp phép cho các loại sản phẩm, mỹ phẩm được chế xuất từ tế bào cơ thể người. Ngoài ra, tế bào gốc chỉ sử tại các địa điểm y tế được cấp phép.

Điều trị tế bào gốc từ máu có thể trị khỏi nhiều chứng bệnh hiểm nghèo mối quan hệ tới hệ tạo máu như đa u tủy xương, ung thư bạch cầu cấp tính, thalassemia,… với tế bào gốc trung mô, tiềm năng ứng dụng điều trị nhiều chứng bệnh không tương tự nhau, dựa trên hai cơ chế chủ yếu là nguy cơ biệt hóa thành các tế bào tác dụng thế thế các tế bào gặp phải tổn thương và nguy cơ điều hòa miễn dịch.

“Còn lại, tất cả liệu pháp tế bào gốc không tương tự đều đang trong quá trình nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng, nghĩa là cần phải nhiều thời gian để kiểm định và chắc hẳn về tốt nhất”, bác sĩ Quý nói. Tại Nhật Bản, các Hiệp hội Y khoa chuyên ngành kêu gọi thận trọng với những liệu pháp tế bào gốc theo loại điều trị tự do (người chứng bệnh trả 100% mức phí cho các phòng kiểm tra, địa điểm y tế nhỏ) vì chúng thiếu bằng chứng khoa học. chủ yếu phủ Nhật Bản cho phép một vài đơn vị triển khai các vận động này nếu quy trình thực thi giữ gìn độ an toàn tối thiểu chứ không phải vì chúng có tốt nhất.

“Tuy nhiên, điều này thực hiện cho nhiều người chứng bệnh rối trí vì khó khăn phân định được sự không tương tự biệt giữa điều trị bằng các phương pháp từng có bằng chứng khoa học rõ ràng với phương pháp đang trong quá trình nghiên cứu như tế bào gốc, dẫn tới gặp phải lợi dụng, lừa gạt, tiền mất tật mang”, ông Quý nói.

Mặt không tương tự, theo bác sĩ Nguyễn Văn Long, Phó giám đốc Trung tâm tế bào gốc và di truyền, địa điểm y tế Bưu điện, nhiều người đang lạm dụng thuật ngữ tế bào gốc, hiểu lầm giữa tế bào gốc và tinh hoạt chất hoặc dung dịch nuôi cấy tế bào gốc. Tinh hoạt chất là hoạt chất chiết ra, có thể bảo quản ở nhiệt độ thường, còn tế bào gốc thật yêu cầu một quy chuẩn nghiêm ngặt trong thu thập, xử lý, bảo quản và vận chuyển mẫu. Chưa nhắc, mức phí để lưu trữ tế bào gốc cũng rất cao, lên tới hàng chục triệu đồng.

Tế bào gốc còn là một thực thể sống, được đóng gói trong vật dụng vô trùng, sau đó đưa về phòng labo, thao tác trong điều kiện vô trùng sạch sẽ. Tại đây, bác sĩ kiểm tra sinh phẩm này có gặp phải nhiễm khuẩn, nấm, độc tố gì không, uy tín tế bào gốc thế nào Tiếp đó mới quyết định tiêm vào người. Các địa điểm đủ điều kiện lưu trữ và xử lý tế bào gốc hiện nay tại Việt Nam là rất ít và sinh phẩm chứa tế bào gốc không thể trữ trong lọ hoặc ống để mang đi bày bán công khai, tràn lan như trên thị trường, bác sĩ Long nhận định.

“Do đó, tất cả quảng cáo tiêm tế bào gốc theo liệu trình với hàng chục lọ như các spa hoặc địa điểm quảng cáo chỉ là lừa bịp, thậm chí nguy hiểm”, bác sĩ Long nói, thêm rằng việc sử dụng các sản phẩm trôi nổi có thể dẫn tới nhiều nguy cơ cho sức khỏe.

Đầu tiên, sản phẩm có thể gặp phải giả mạo về thành phần, nguồn gốc xuất xứ, không giữ gìn an toàn khi sử dụng. Thứ hai, phụ thuộc tế bào gốc có thể thực hiện gián đoạn hoặc trễ trễ quá trình khỏi chứng bệnh của người chứng bệnh, thực hiện cho chứng bệnh nặng hơn hoặc mất đi điều kiện điều trị. một vài nguy cơ không tương tự như dị ứng thuốc hoặc các tai biến do điều trị, có thể gây nên tổn thương cho sức khỏe, thậm chí tử vong.

Minh An

*Tên nhân vật được thế đổi