Tiểu không tự chủ là tình trạng nam giới gặp phải rò rỉ nước tiểu, tiểu són liên tục cho tới khi bọng đái hết nước hoặc khi có những động tác vận động mạnh gây ra tăng áp lực trong bụng mà không cách nào kiểm soát được.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi TS.BS Trà Anh Duy, Trung tâm Sức khỏe Nam giới Men’s Health.
Tiểu không tự chủ có phải chứng bệnh lý?
Tiểu không tự chủ là triệu chứng xuất hiện trong nhiều chứng bệnh hoặc tình trạng không tương tự nhau ở đường tiết niệu, chứ không phải chứng bệnh lý.
Nguyên nhân
Có nhiều nhóm nguyên nhân gây ra tiểu không kiểm soát không tương tự nhau là:
– Sau thủ thuật: xảy ra khi phái mạnh vận động gắng sức sau quá trình cắt tận gốc tuyến tiền liệt, cắt tận gốc bọng đái hoặc trị ung thư tuyến tiền liệt bằng xạ trị.
– Tiểu gấp do cơn co bóp cơ bọng đái mạnh hơn lực giữ của cơ vân, có thể do:
- Nhiễm trùng đường tiết niệu.
- Táo bón.
- Viêm tuyến tiền liệt.
- Sỏi niệu quản hoặc sỏi bọng đái.
- u bướu ở tuyến tiền liệt.
- chứng bệnh thần kinh (đột quỵ, Parkinson).
– Tiểu són do tràn đầy: có u bướu ở tuyến tiền liệt thực hiện ống niệu đạo tắc nghẽn hoặc rối loạn cơ bọng đái.
– Đồng thời còn có một vài nguyên nhân ít gặp hơn là:
- Hẹp niệu đạo.
- Tác dụng phụ của thuốc chống dị ứng.
- suy nhược tác dụng thần kinh trong chứng bệnh đa xơ cứng.
- Đái tháo đường.
– Ngoài ra, tuổi tác càng cao thì nguy cơ són tiểu càng nhiều vì các cơ bọng đái và cơ thắt vân ở niệu đạo yếu dần do lão hóa.
5 loại tiểu không tự chủ thường gặp
– Khi gắng sức: cười to, ho, hắt xì thường thực hiện vận động gắng sức.
– Do tiểu gấp: mắc tiểu tới mức quý ông không thể nhịn nổi.
– Do tràn đầy: bọng đái không tống nước tiểu đi được, thực hiện nước tiểu ứ đầy trong số đó và gặp phải tràn ra ngoài.
– Tiểu không kiểm soát thường trực: gây ra ra rò rỉ nước tiểu ở nam giới liên tục, có thể do cơ vòng không vận động nữa, thường có lỗ rò nước tiểu từ bọng đái ra ngoài.
– Tiểu không tự chủ tác dụng: do có một nguyên do nào đó khiến cho cho phái mạnh không kịp tới nhà vệ sinh để đi tiểu hoặc không tự di chuyển tới đó được.
Chẩn đoán
– Bước 1: Khai thác thông tin.
- Bác sĩ sẽ hỏi về thời điểm có triệu chứng đầu tiên, diễn biến như thế nào, có từng thủ thuật, xạ trị không, đang dùng thuốc gì, từng mắc những chứng bệnh nào.
- Đồng thời, nếu có những vấn đề không tương tự như tiểu ra máu, bí tiểu, đau đớn thường nóng rát khi đi tiểu… cũng cần thiết phải phải thông báo đầy đủ với bác sĩ.
– Bước 2: xét nghiệm lâm sàng.
- Sờ nắn vùng bọng đái để xem có hiện tượng tràn nước tiểu không.
- Kiểm tra tác dụng thần kinh.
- Nội soi bọng đái phản hồi sự suy yếu cơ thắt thường bất kỳ tổn thương nào, đồng thời loại trừ trường hợp hẹp cổ bọng đái và hẹp niệu đạo; loại trừ sỏi bọng đái, u bướu, túi thừa đều có thể thực hiện tình trạng tiểu không tự chủ thêm trầm trọng.
- thực hiện thêm xét nghiệm không tương tự, gồm có:
- Xét nghiệm nước tiểu xác định có vết máu thường thất thường nào không.
- Nuôi cấy nước tiểu tìm dấu hiệu nhiễm trùng.
- Siêu âm phản hồi nước tiểu tồn dư.
- Niệu động học đa kênh kiểm tra những vấn đề không tương tự.
- Siêu âm vùng chậu bao quát cả đường tiết niệu và hệ sinh dục.
Điều trị
– Để khắc phục tình trạng tạm thời, nam giới có thể mang bỉm, tránh nước tiểu són ra quần gây ra ra các trường hợp ngại ngùng.
– Tùy nguyên nhân gây ra ra tiểu không tự chủ, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị phù hợp, cụ thể:
- Điều chỉnh thói quen sinh hoạt tại nhà:
- Ăn đa kiểu các loại thực phẩm không tương tự nhau, tuy nhiên tập trung nhiều vào rau, trái cây, cá, thịt trắng, đậu… để ngăn ngừa táo bón và giữ cân nặng khỏe mạnh với nhóm dinh dưỡng lành mạnh.
- suy nhược tối đa dinh dưỡng kích thích như bia rượu, thuốc lá, cà phê, nước trà đặc thường các loại ma túy nói chung. Chúng kích thích thần kinh mạnh, tác động tới bọng đái và suy nhược nguy cơ kiểm soát cơ vân.
- Uống nước vừa phải: từng mắc chứng tiểu không tự chủ thì nam giới chỉ nạp dưới 2 lít dinh dưỡng lỏng hằng ngày, ít uống nước vào buổi tối.
- Tập đi tiểu theo lịch: sau mỗi một thời điểm cố định, nam giới nên đi tiểu luôn chứ không đợi tới khi có nhu cầu.
- Phương pháp không thủ thuật:
- Dành cho những người mắc chứng bệnh phát sinh tiểu không tự chủ sớm (dưới 1 năm) sau khi cắt tuyến tiền liệt tận gốc. Liệu pháp sàn chậu đang được sử dụng thường gặp nhất. Tuy nhiên, ở nam giới, phương pháp này chưa có bằng chứng rõ ràng để chứng minh tốt nhất.
- Nam giới có thể tập luyện tại nhà bằng cách: thực hiện động tác cố gắng ngưng tiểu, giữ nguyên tư thế này trong 10 giây, tiếp theo thả lỏng 10 giây và lặp lại thêm 3 lần. Một ngày nên tập luyện nhiều lần và nhẫn lại trong thời gian dài để có kết quả tốt nhất.
- Đồng thời, người chứng bệnh còn được kê đơn thuốc giúp cho suy nhược tình trạng mắc tiểu khẩn cấp, thuốc giãn cơ bọng đái, thuốc tiêm ngăn cơ bọng đái co thắt…
- thủ thuật: Nếu người chứng bệnh không đáp ứng với các phương pháp ở trên, nên được xem xét để thủ thuật.
Mỹ Ý