Trầm cảm mài mòn người đột quỵ

Ngày 27/8, bác sĩ Phạm Thị Ngọc Quyên, khoa Nội thần kinh, phòng xét nghiệm Đại học Y dược TP HCM, cho thấy gần đây phòng xét nghiệm điều trị một người căn bệnh nữ 68 tuổi gặp phải ngộ độc thuốc ngủ, nhập viện trong tình trạng lơ mơ, nhịp tim không đều.

người căn bệnh được bác sĩ rửa dạ dày, truyền dịch tĩnh mạch để ngăn ngừa mất nước và ổn định các công dụng, thoát nguy kịch. Người nhà chia sẻ người căn bệnh đang trong quá trình khôi phục sau đột quỵ. Bác sĩ nhận định có thể những tổn thương tâm lý và di chứng trên thể dinh dưỡng sau đột quỵ là nguyên nhân khiến cho người căn bệnh thực hiện hành động tiêu cực.

Theo bác sĩ Quyên, ngoài những di chứng có thể nhìn xuất hiện trên cơ thể, như yếu liệt, mất thăng bằng, méo miệng, hạn chế ngôn ngữ, vận động… thì đột quỵ còn gây ra ra những di chứng nghiêm trọng về tâm lý cho người căn bệnh. Sự thế đổi cảm xúc ở người căn bệnh sau đột quỵ được chia thành 4 nhóm.

trong số đó, thường gặp và nghiêm trọng nhất là tình trạng trầm cảm, thậm chí có ý định tự sát. Đây là rối loạn khí sắc thường gặp nhất sau đột quỵ. Theo thống kê, có tầm 30% người căn bệnh đột quỵ còn sống phải trải qua thời kỳ trầm cảm trong năm đầu tiên. Trong khi đó hơn 50% trong số này không được chẩn đoán thường điều trị. Những trường hợp này đa số người căn bệnh và gia đình không nhận ra dấu hiệu trầm cảm vì quá chú tâm vào việc chăm sóc các thiếu hụt về công dụng nhìn xuất hiện được về vận động.

Trầm cảm là yếu tố thực hiện hạn chế nguy cơ phục hồi công dụng cũng như thực hiện tăng nguy cơ tử vong gấp 10 lần ở người căn bệnh đột quỵ. Họ dễ gặp phải mất động lực để theo đuổi quá trình điều trị phục hồi lâu dài, khiến cho đột quỵ có nguy cơ tái phát. Nếu trầm cảm ở thời kỳ nặng, người căn bệnh có thể có những ý định, hành động nguy hiểm gây ra hại cho mình, như tự sát.

Rối loạn lo âu hoặc rối loạn hoảng loạn: tầm 25% người căn bệnh đột quỵ và thiếu máu não thoáng qua gặp phải rối loạn lo âu trong 5 năm đầu sau khi căn bệnh khởi phát. trước tiên, những cơn lo lắng chỉ xuất hiện với tần suất vừa phải. Nếu không được phát hiện và điều trị thích hợp, cơn lo lắng có thể tiến triển thành những cơn rối loạn hoảng loạn kịch phát từng đợt kèm với những triệu chứng toàn thân như co quắp tay chân, thở nhanh và nông,..

Rối loạn cảm xúc giả hành: Tỷ lệ mắc rối loạn cảm xúc giả hành tăng cao ở những người căn bệnh tái phát đột quỵ nhiều lần. rõ ràng của tình trạng này là sự bộc phát cảm xúc không phù hợp với hoàn cảnh. Chẳng hạn, người căn bệnh có thể cười trước sự việc buồn hoặc ngược lại, có thể khóc trước điều gì đó vui nhộn.

Các thế đổi cảm xúc không tương tự: Sau đột quỵ, người căn bệnh có thể có những sự thế đổi về tính tình như dễ bực bội hơn, thiếu kiên nhẫn, tự ti, mặc cảm và sống nội tâm hơn. Nỗi lo sợ dựa dẫm, thực hiện phiền người thân do mất đi nguy cơ vận động độc lập có thể là căn nguyên cho những thế đổi cảm xúc này.

Trường hợp không được tăng cường sớm và đúng cách, những tổn thương tâm lý có thể khiến cho người căn bệnh mất nhiều thời gian để phục hồi, mất công dụng nặng hơn những khiếm khuyết vốn có, thậm chí là tăng nguy cơ tái phát đột quỵ. Từ đó ngăn cản quá trình hội nhập cuộc sống của người căn bệnh sau đột quỵ, bác sĩ Quyên cho thường.

Trải qua cơn đột quỵ, người căn bệnh đột quỵ thường phải đối mặt với hàng loạt di chứng trên cơ thể và cần phải nhiều thời gian để phục hồi, hoặc không thể phục hồi. Điều này tác động đáng nhắc tới cuộc sống của người căn bệnh, thậm chí đảo ngược hoàn toàn các thói quen cùng vai trò trong gia đình và xã hội của họ. Từ đó, sự tự tin của họ dần gặp phải mài mòn, trở thành sự mặc cảm khi phải sống phụ thuộc, tự ti về mình. Khi không thể vượt qua được những cảm xúc này trong thời gian dài sẽ tạo ra căn bệnh trầm cảm.

Những dấu hiệu nhận biết trầm cảm rõ ràng là người căn bệnh thường xuất hiện buồn chán, suy sụp, không còn xuất hiện niềm vui, động lực và năng số lượng sống. thế vào đó là cảm giác mất giá trị mình, mất tự tin hoặc tội lỗi vì xuất hiện mình là gánh nặng của người thân, xuất hiện vô vọng vào tương lai. Cùng với đó, người căn bệnh có thể gặp phải suy giảm nguy cơ tập trung hoặc đưa ra các quyết định, mất hứng thú vào những việc trước đây mình rất yêu thích. Họ không muốn ra ngoài, tránh giao tiếp xã hội, mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều, chán ăn hoặc ăn quá nhiều.

Đặc biệt, dấu hiệu báo động người căn bệnh phải tới gặp bác sĩ ngay đó là luôn cảm xuất hiện tuyệt vọng, có ý định tự sát. Cụ thể, người căn bệnh xuất hiện mất đi hoàn toàn hy vọng sống, xuất hiện chán chường, vô vọng, cảm xuất hiện gần như không thể chịu đựng nổi sự quá tải của các suy nghĩ tiêu cực; thường xuyên nghĩ tới cái chết hoặc cảm xuất hiện đau đớn khổ này không thể kết thúc; hoặc xuất hiện đây là “nghiệp” mà mình phải gánh, là sự trả giá cho những sai lầm trong quá khứ.

“Cảm giác tội lỗi đè nén dinh dưỡng ông xã khiến cho họ cảm xuất hiện cái chết của mình sẽ giải thoát cho gia đình và hàng đầu mình”, bác sĩ Quyên nói.

Để quá trình phục hồi tổn thương tâm lý ở người căn bệnh đột quỵ đạt được tốt nhất, chuyên gia cho rằng điều quan trọng nhất là người căn bệnh phải cố gắng tự cứu mình, tiếp tới là sự hỗ trợ từ người nhà và người thân xung quanh.

Với người căn bệnh, nên xây dựng và giữ một đời sống năng động, tạo điều kiện để người căn bệnh tham gia các hội nhóm, gặp gỡ với những người xung quanh để lấy lại niềm vui và động lực sống. Ngoài ra, cần phải động viên người căn bệnh chia sẻ về những vấn đề về sức khỏe tinh thần của mình. Thực hiện các vận động nhẹ nhàng giúp cho thư giãn cơ thể và tinh thần, như đọc sách, nghe nhạc, chăm sóc cây cối, thú cưng…

Tâm lý mặc cảm, tự ti về mình ở người căn bệnh đột quỵ là rất lớn, dẫn tới sự nóng nảy, cáu bẳn. Người thân nên đồng hành cùng người căn bệnh, chia sẻ, đồng cảm và khen ngợi, động viên khi người căn bệnh có sự tăng cường. Sự thông cảm và chia sẻ chủ yếu là liều thuốc tinh thần tốt nhất giúp cho người căn bệnh lạc quan và phối hợp điều trị phục hồi tốt hơn. Trường hợp phát hiện người căn bệnh có dấu hiệu rối loạn cảm xúc, trầm cảm nặng người nhà cần phải đưa ngay người căn bệnh tới phòng xét nghiệm để được can thiệp sớm, tránh các hành vi tiêu cực.

Thư Anh