Chị gái của tôi mới sinh con song cháu gặp phải thiếu tháng, hiện phải chăm sóc đặc biệt. Tôi muốn hỏi khi nào cháu có thể tiêm phòng lao? (Thu Hằng, Tuyên Quang)
Trả lời:
Lao là một trong 10 chứng bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất, dễ lây nhiễm lan từ người sang người, chủ yếu qua đường hô hấp. Trẻ nhỏ khi mắc chứng bệnh sẽ gặp hậu quả nặng nề hơn người lớn. Vì thế, Bộ Y tế khuyến cáo nên tiêm vaccine phòng lao cho trẻ sơ sinh đúng theo chỉ định.
Vaccine phòng lao BCG được khuyến cáo tiêm chủng cho trẻ càng sớm càng tốt, tốt nhất là một ngày sau sinh với những trẻ có đủ sức khỏe, cân nặng trên 2.000 gram, tiến triển ổn định và không nằm trong chế độ chăm sóc đặc biệt. Với những trẻ sinh non hoặc có vấn đề về sức khỏe nên theo dõi, chăm sóc đặc biệt, có thể hoãn tiêm tới khi trẻ có thể trạng tốt, tuy nhiên, nên tiêm trong vòng một tháng tới một năm sau sinh.
Việc tiêm vaccine phòng lao muộn có thể tiến hành tăng nguy cơ mắc chứng bệnh lao hơn những trẻ từng được tiêm phòng. Thậm chí, trẻ có thể gặp phải nhiễm lao ngay những ngày đầu sau sinh do hệ thống miễn dịch còn yếu ớt.
với những trẻ chưa đủ điều kiện sức khỏe hoặc chưa được tiêm phòng ở thời kỳ một năm tuổi vẫn có thể tiêm phòng sau đó song vaccine chỉ có tác dụng khi cơ thể trẻ chưa gặp phải nhiễm khuẩn lao. Còn các trường hợp nếu từng xác định chuẩn xác trẻ nhiễm lao thì việc tiêm phòng lúc này là không nên thiết. Tiêm phòng vaccine BCG cho trẻ sau một năm tuổi cũng có thể gây ra ra những phản ứng sau tiêm mạnh hơn.
Trẻ được xét nghiệm trước khi tiêm vaccine lao tại Hệ thống tiêm chủng VNVC. Ảnh: Mộc Thảo
Nhiều phụ huynh thắc mắc là tại sao sau khi tiêm ngừa lao gần 2 tháng mà vết tiêm vẫn mưng mủ hoặc bé có hạch ở nách bên trái, cứng và di động. Đây là phản ứng lành tính và thường thì. Các trường hợp này chỉ là dấu vết của tiến trình trở nên kháng thể kháng lao, do đó phụ huynh hãy yên tâm. Thông thường, sau khi tiêm ngừa từ một tới hai ngày, vết tiêm sẽ mất dần đi. Sau 3 tới 4 tuần một cục nhỏ nổi lên tại chỗ tiêm Sau đó to dần, mặt da sưng đỏ, bóng. Sau 6 tuần, một lỗ rò xuất hiện, tiết dịch trong 2 tới 3 tuần Sau đó đóng vảy. Tuần thứ 9 tới 10 trở nên vòng tròn từ 5 tới 6 mm, xung quanh có quầng đỏ. Sau vài tuần vảy rụng đi và thành sẹo tồn tại nhiều năm. Đây chủ yếu là dấu vết mà tất cả người thường nhìn xuất hiện trên bả vai.
Một vài trường hợp trẻ tiêm vaccine BCG xong song không có sẹo, phụ huynh cũng không nên lo lắng. Điều này không chứng tỏ trẻ không được giữ an toàn, cũng không khuyến cáo chỉ định tiêm lại vaccine lao. Điều nên thiết là phụ huynh phải chắc hẳn trẻ từng được tiêm vaccine lao. Phụ huynh không nhớ con mình từng tiêm chủng lao chưa nên xem lại tiền sử tiêm chủng của trẻ qua sổ tiêm chủng cá nhân hoặc thông báo cho cán bộ y tế truy xuất tiền sử tiêm chủng vaccine thông qua phần mềm quản lý thông tin tiêm chủng quốc gia.
Bác sĩ Hoa Tuấn Ngọc
Quản lý Y khoa, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC
