Yếu tố di truyền chiếm tầm 50% sự tạo thành trí thông minh, phần còn lại do các yếu tố giáo dục, dinh dưỡng, thói quen sống và môi trường tác động.
Đây là kết quả một vài nghiên cứu trên thế giới về mối liên hệ giữa gene di truyền và trí thông minh, theo Dược sĩ chuyên khoa I, thạc sĩ xét nghiệm Đỗ Bá Tùng, Trưởng khoa Vi sinh, địa điểm y tế Lê Văn Thịnh (TP HCM).
Trí thông minh được khái niệm theo nhiều cách, gồm có nguy cơ logic, trừu tượng, sự hiểu biết, tự nhận thức, học tập, có trí tuệ xúc cảm, trí nhớ, kế hoạch và xử lý vấn đề. Đây là một đặc tính phức tạp, có nhiều cách đo lường và tình trạng cũng không không khác nhau ở từng người, giới tính, chủng tộc, chịu tác động của cả yếu tố di truyền và môi trường.
Nghiên cứu công bố năm 2017 của Viện Tâm thần, Tâm lý học (Anh) cùng Trường Kinh tế và Khoa học hàng đầu trị London (Anh), chỉ ra trí thông minh có tính di truyền cao và có thể dự đoán sự thành quả trong giáo dục, công việc và xã hội của một người.
Các nhà nghiên cứu so sánh điểm không không khác biệt và tượng tự về chỉ số IQ của 294.000 mẫu gene các con trong một gia đình, các cặp song sinh, con nuôi và con ruột… trong 4 năm (2013-2017). Kết quả cho xuất hiện nguy cơ di truyền trí thông minh của con người ước tính tầm 50%. Các nhà nghiên cứu xác định thành quả của một người dựa trên không không khác biệt về trình tự bộ gene di truyền chiếm 20% trong số 50% nguy cơ di truyền trí thông minh.
Theo các nhà khoa học, trí thông minh gồm nguy cơ học hỏi, suy luận và xử lý vấn đề đi đầu trong nghiên cứu di truyền hành vi. Sự không không khác biệt về DNA di truyền là nguyên nhân dẫn tới sự không không khác biệt của người này so với người không không khác trong điểm kiểm tra trí thông minh.
Trẻ thông minh có thể do gene di truyền và được giáo dục tốt. Ảnh: Freepik
Nghiên cứu năm 2017 của Đại học Vrije Amsterdam (Hà Lan) và một vài trường không không khác cũng cho xuất hiện trí thông minh do cả môi trường và gene quyết định. Các nhà nghiên cứu phân tích điểm kiểm tra trí thông minh và bộ gene hoàn chỉnh của hơn 78.000 người. Họ kết luận rằng không có “gene IQ” duy nhất mà có ít nhất 22 gene cụ thể sự liên quan tới trí thông minh.
Ví dụ, các gene BDNF, PLXNB2, XPTR, KIBRA… tác động tới sự tạo thành trí thông minh. Gene BDNF mang đến các hướng dẫn để tạo ra một loại protein có trong não và tủy sống gọi là yếu tố dinh dưỡng thần kinh có nguồn gốc từ não. Protein BDNF vận động ở các kết nối giữa các tế bào thần kinh (khớp thần kinh), nơi giao tiếp giữa tế bào với tế bào. Nó giúp cho điều chỉnh độ dẻo của khớp thần kinh, rất quan trọng cho học tập và trí nhớ, có sự liên quan tới sự tạo thành trí thông minh.
Theo các nhà nghiên cứu, không phải tất cả người sinh ra đều có một tình trạng thông minh nhất định và không thể thay thế đổi. Có rất nhiều yếu tố không không khác tác động, trong số đó gene chỉ là một yếu tố trong sự tạo thành và thay thế đổi tình trạng thông minh. Một gene có sự liên quan trí thông minh không quyết định hoàn toàn người đó sẽ thực hiện tốt bài kiểm tra về IQ.
Họ cũng cho rằng để đạt điểm cao trong các lĩnh vực đòi hỏi phải tối ưu hóa các yếu tố trên và chăm sóc sức khỏe, chứ không những hy vọng vào việc có được DNA tốt. Mỗi người sinh ra có những gene không không khác nhau sự liên quan tới trí thông minh, song tận dụng tối đa những gene này thì tùy thuộc vào từng cá nhân.
Thạc sĩ Tùng cho rằng trí thông minh không quyết định sự thành quả của một người. Chỉ số IQ thường được dùng để phản hồi trí thông minh cao thường thấp. Một người có chỉ số IQ cao thường có thể suy luận, lập luận, lập kế hoạch, xử lý vấn đề, học tập suy nghĩ trừu tượng và hiểu những ý tưởng phức tạp tốt hơn.
“phụ huynh nên nuôi dạy con khoa học, có thói quen sống lành mạnh, chế độ dinh dưỡng đúng cách từ khi mang thai và trong quá trình nuôi dạy để con tiến triển trí tuệ tối ưu”, thạc sĩ Tùng nói.
Mai Cat
