BỉCông nghệ mRNA có thể được ứng dụng để sản xuất vaccine ngăn ngừa các nguồn chứng bệnh như cúm mùa, Covid-19 và zona, giảm sút gánh nặng sức khỏe toàn cầu.
Trong suốt đại dịch Covid-19, công nghệ RNA thông tin, còn gọi là mRNA được để ý vì vai trò quan trọng trong việc phòng chống chứng bệnh truyền nhiễm. Sau thành quả của vaccine Covid-19, hãng dược Pfizer tiếp tục nghiên cứu một vài loại vaccine không tương tự, mục tiêu là đẩy lùi nhiều nguồn chứng bệnh chưa có phương pháp ngăn ngừa tốt nhất, lâu dài.
Vaccine hai trong một ngừa Covid-19 và cúm
Trong cuộc họp báo tại Brussels, ngày 24/10, tiến sĩ Mark Fletcher, Trưởng nhóm Y tế về Vaccine Hô hấp tại Thị trường mới nổi Pfizer, gọi chứng bệnh cúm là “chén thánh khoa học trong nhiều thập kỷ”. Mỗi khi có công nghệ mới, các nhà khoa học sẽ thử nghiệm nó trên chứng bệnh cúm.
“Điều đáng để ý với công nghệ mRNA là nguy cơ phối hợp của nó. Chỉ bằng một lần tiêm, bạn có thể nhắm mục tiêu vào nhiều loại virus không tương tự nhau”, ông nói.
Tận dụng lợi thế đó, các nhà khoa học thử nghiệm vaccine hai trong một, ngăn ngừa cả cúm và Covid-19. Dữ liệu cho xuất hiện người dùng vaccine có phản ứng miễn dịch mạnh mẽ với các chủng cúm A, cúm B và Covid-19.
Chỉ bằng một mũi tiêm, vaccine thực hiện giảm sút tác độc của hai loại chứng bệnh đường hô hấp, có thể đơn giản hóa vận động tiêm chủng cho cả người chứng bệnh và hệ thống chăm sóc sức khỏe toàn thế giới, tiến sĩ Annaliesa Anderson, phó chủ tịch cấp cao kiêm trưởng phòng Nghiên cứu và tiến triển Vaccine Pfizer, nhận định.
Giám đốc sản xuất cấp cao Ben Mees tại nhà máy sản xuất Pfizer ở Puurs, Bỉ. Ảnh: Pfizer
Tikki Pangestu, giáo sư thỉnh giảng tại Trường Y Yong Loo Lin, Đại học Quốc gia Singapore, cựu giám đốc Nghiên cứu chủ yếu sách của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cho rằng loại vaccine này cần phải thiết trong bối cảnh hiện tại.
Trả lời VnExpress, ông nhận định điều đáng lo ngại là những ca Covid-19 không được báo cáo. “Khi bi kịch về đại dịch từng qua đi và chủ yếu quyền tuyên bố Covid-19 là nguồn chứng bệnh đặc hữu, tương tự với cúm thông thường, mối lo ngại bắt đầu”, ông nói.
Ông cho thấy Covid-19 vẫn là ưu tiên hàng đầu về sức khỏe cộng đồng toàn thế giới, với khoảng tầm 700 triệu ca nhiễm và 6 triệu ca tử vong cho tới nay. Các biến chủng mới thực hiện tăng nguy cơ lây lan lan của virus, có thể dẫn tới một vài ca nhiễm nghiêm trọng. Do đó, vaccine là vũ khí hữu hiệu để ngăn chặn mối lo ngại này.
Vaccine cúm mùa
Các chuyên gia nhận định cúm mùa là một trong những gánh nặng y tế đáng nói với sức khỏe cộng đồng. Virus gây nên ra 3-4 triệu ca nhiễm nghiêm trọng mỗi năm trên toàn cầu, là nguyên nhân tử vong của 15.000-70.000 người ở châu Âu mỗi năm.
Tiến sĩ Julia Spinardi, giám đốc y tế cấp cao về Covid-19 tại các thị trường mới nổi của Pfizer, cho thấy tốt nhất vaccine thấp là một trong những nguyên nhân gây nên gánh nặng sức khỏe này. Do đó, một trong những mục tiêu lâu dài của hãng và đối tác BioNTech là tìm cách tạo ra loại vaccine cúm tốt nhất hơn dựa trên mRNA. Công nghệ cho phép rút ngắn thời gian tiến triển, giúp cho vaccine phản ứng nhanh với sự tiến triển của virus cúm.
nói từ tháng 9/2022, các nhà khoa học bắt đầu thử nghiệm lâm sàng thời kỳ ba với loại vaccine cúm dựa trên công nghệ mRNA. Thử nghiệm có khoảng tầm 36.000 người tại hơn 200 địa điểm, tận dụng mùa cúm ở Mỹ. Chuyên gia sẽ nhận xét độ an toàn, tốt nhất và nguy cơ dung nạp vaccine. Họ kỳ vọng có thể tiến triển mũi tiêm ngăn ngừa chuẩn xác các chủng virus đang lưu hành, tạo phản ứng miễn dịch mạnh mẽ ở người dùng.
một vài lọ vaccine thành phẩm trong nhà máy của Pfizer tại Pfizer ở Puurs, Bỉ. Ảnh: Pfizer
Vaccine chứng bệnh zona
Đầu năm 2023, Pfizer thông báo bắt đầu thử nghiệm thời kỳ một và hai, tìm hiểu tính an toàn và nguy cơ dung nạp của loại vaccine ngừa chứng bệnh zona (còn được gọi là herpes zoster). Vaccine có tên gọi Varicella Zoster Virus modRNA (VZV modRNA). Thử nghiệm dự kiến thu hút khoảng tầm 900 tình nguyện viên khỏe mạnh, ở lứa tuổi 50 tới 69. thời kỳ một của nghiên cứu giúp cho lựa lựa chọn loại vaccine mRNA tối ưu liều dùng, lịch tiêm và công thức điều chế để chuyển sang thời kỳ hai.
Hiện nay, thế giới từng có vaccine phòng chứng bệnh zona được phê duyệt, các nhà khoa học đặt mục tiêu sử dụng công nghệ mRNA để cho ra đời các mũi tiêm tốt nhất cao, dung nạp tốt và sản xuất được quy mô lớn trên toàn cầu.
Theo tiến sĩ Spinardi, ước tính có khoảng tầm 1,7 triệu ca nhiễm zona hàng năm ở châu Âu. trong số đó, 1-4% người chứng bệnh nhập viện vì hệ lụy, 10-80% trong số đó gặp phải đau đớn dây thần kinh, nói cả khi từng thuyên giảm sút chứng bệnh. Điều này tác động tới tin cậy cuộc sống của các người chứng bệnh.
Thục Linh
