Triệu chứng, chẩn đoán và điều trị 

Ung thư thanh quản thời kỳ 1 thường dễ gặp phải bỏ qua do không có các dấu hiệu cảnh báo điển hình hoặc người căn bệnh xem nhẹ nhầm tưởng với các căn bệnh lý tai – mũi – họng thông thường. 

Ung thư thanh quản thời kỳ I là sao?

Ung thư thanh quản thời kỳ 1 là sự xuất hiện của các tế bào ung thư trong thanh quản, giới hạn tại khu vực thanh quản và chưa xâm lấn hạch bạch huyết vùng hoặc di căn vị trí xa. (1)

Thanh quản là một phần của đường dẫn khí, nằm giữa hầu họng và khí quản. Thanh quản đảm nhận vai trò chủ yếu là phát âm, ngoài ra còn hỗ trợ quá trình nuốt, thở và giữ an toàn đường dẫn khí bên dưới.

Thanh quản gồm có 3 phần hàng đầu: thanh môn, thượng thanh môn và hạ thanh môn.

• Thượng thanh môn: Phần thanh quản phía trên dây thanh, gồm có cả nắp thanh quản.
• Thanh môn: Phần giữa thanh quản chứa hai dây thanh.
• Hạ thanh môn: Phần dưới thanh quản nằm giữa dây thanh ở trên và khí quản ở dưới.

thời kỳ T, N, M trong ung thư thanh quản thời kỳ I

thời kỳ ung thư thanh quản được xác định dựa trên hệ thống phân đoạn TNM của Ủy ban Ung thư Hoa Kỳ (American Joint Committee on Cancer – AJCC) gồm có 3 yếu tố hàng đầu: (2)

• T (Tumor): phản hồi khối tế bào ung thư trở nên đầu tiên trong thanh quản, thường còn gọi là u nguyên phát. phản hồi T dựa trên vị trí u bướu, tình trạng xâm lấn các cấu trúc lân cận, tình trạng tác động tới chuyển động của dây thanh âm. Yếu tố T đi kèm một chữ số từ 1-4. Chữ số này biểu thị tình trạng tiến triển của u bướu. Số lớn hơn tương ứng với tình trạng tiến triển nhiều hơn.
• N (Node): Hạch bạch huyết (thường gọi tắt là hạch) là các cấu trúc nhỏ kiểu bầu dục giúp cho cơ thể chống đỡ lại căn bệnh tật. phản hồi yếu tố N dựa trên tình trạng lan tới các hạch bạch huyết lân cận từ u bướu nguyên phát, số số lượng, kích thước và vị trí hạch cùng bên thường đối bên với vị trí u. Yếu tố N đi kèm một chữ số từ 1-3. Chữ số này biểu thị tình trạng lan rộng tới các hạch. Số lớn hơn tương ứng với tình trạng lan rộng hơn.
• M (Metastasis): Yếu tố M cho thấy ung thư từng lan tới các cơ quan không không khác của cơ thể thường chưa (còn gọi là di căn). Ung thư thanh quản có thể di căn tới các cơ quan như phổi, xương, gan…

phối hợp các yếu tố T, N, M  cho ra thời kỳ cụ thể.

thời kỳ I ung thư thanh quản	Phân đoạn	Chi tiết
Thượng thanh môn	T1 N0 M0	U chỉ giới hạn tại 1 vị trí của thượng thanh môn, dây thanh di động thông thường. Ung thư chưa di căn tới các hạch bạch huyết lân cận (N0), chưa di căn tới các cơ quan không không khác của cơ thể (M0).
Thanh môn	T1 N0 M0	U chỉ giới hạn tại dây thanh, dây thanh di động thông thường. Ung thư chưa di căn tới các hạch bạch huyết lân cận (N0), chưa di căn tới các cơ quan không không khác  của cơ thể (M0).
Hạ thanh môn	T1 N0 M0	U chỉ giới hạn tại hạ thanh môn. Ung thư chưa di căn tới các hạch bạch huyết lân cận (N0), chưa di căn tới các cơ quan không không khác của cơ thể (M0).

phần lớn ung thư thanh quản thuộc loại ung thư tế bào vảy (gai), là loại tế bào mỏng, dẹt lót trong thanh quản. Ung thư thanh quản là một phần trong ung thư đầu cổ. (3)

Xem thêm: 

Yếu tố nguy cơ gây ra ung thư thanh quản cần phải để ý

Yếu tố nguy cơ của căn bệnh ung thư là những điều tiến hành tăng nguy cơ mắc căn bệnh đó. Vì vậy, nên hiểu một cách chuẩn xác rằng có yếu tố nguy cơ không đồng nghĩa là sẽ chắc hẳn mắc căn bệnh, và ngược lại.

Hút thuốc lá và uống rượu bia quá mức là những yếu tố từng được chứng minh tiến hành tăng nguy cơ mắc ung thư biểu mô tế bào vảy của đường hô hấp và tiêu hóa trên. với những người hút thuốc lá, nguy cơ mắc ung thư thanh quản giảm sút sau khi họ ngừng hút thuốc nhưng mà vẫn cao hơn những người không hút thuốc, ngay cả sau khi từng ngưng nhiều năm.

Triệu chứng ung thư thanh quản thời kỳ 1

Các triệu chứng của căn bệnh ung thư thanh quản thời kỳ sớm thường rất kín đáo: khàn tiếng, âm sắc thô, với đặc tính tiến triển trễ, ngày càng tăng dần và không tự khỏi; tương đối không khác với triệu chứng của các căn bệnh lý tai mũi họng thông thường không không khác. Vì vậy, đa số người căn bệnh thường xem nhẹ dẫn tới việc đi thăm khám ở thời kỳ từng muộn. Do đó, với các trường hợp khàn tiếng lâu dần, điều trị nội khoa nhiều lần không đỡ, có yếu tố nguy cơ cao như hút thuốc lá… cần phải được nội soi tai mũi họng để tầm soát ung thư thanh quản. Đây là bước rất quan trọng giúp cho phát hiện, điều trị sớm và mang lại điều kiện điều trị thành quả cao. (4)

Triệu chứng ung thư thanh quản thời kỳ 1 có thể như sau:

• thế đổi giọng nói: Dấu hiệu này thường gặp ở tất cả các người căn bệnh ung thư thanh quản. Đây là triệu chứng quan trọng cảnh báo sớm ung thư. Nếu có hiện tượng thế đổi giọng nói – khàn tiếng lâu dần không thuyên giảm sút với điều trị nội khoa, người căn bệnh nên chủ động tầm soát ung thư thanh quản.
• Các thất thường ở họng: Các triệu chứng đau đớn họng lâu dần, có cảm giác vướng ở vùng họng, ho lâu dần cũng được xem là những dấu hiệu cần phải tầm soát ung thư thanh quản.

Tiên số lượng ung thư thanh quản thời kỳ 1

Các yếu tố tiên số lượng quan trọng nhất với ung thư thanh quản gồm có thời kỳ u bướu (T) và di căn hạch bạch huyết (N). Các yếu tố tiên số lượng không không khác gồm có giới tính, tuổi tác, thể trạng và những đặc tính của u bướu như độ biệt hóa và tình trạng xâm lấn.

Ung thư thanh quản thời kỳ 1 có u bướu chỉ xuất hiện ở một phần thanh quản, dây thanh âm vẫn di động thông thường. Tế bào ung thư khu trú, chưa xâm lấn tới các mô lân cận, chưa di căn hạch bạch huyết vùng và chưa di căn cơ quan không không khác.

Tiên số lượng ung thư thanh quản thời kỳ 1 rất tốt. Tỷ lệ chữa trị khỏi là 75-95% tùy thuộc vào vị trí, kích thước u bướu và tình trạng xâm lấn. Đa số người căn bệnh ung thư thanh quản thời kỳ sớm có thể được chữa trị khỏi bằng xạ trị hoặc tiểu phẫu. Tiên số lượng sống sau 5 năm của người căn bệnh ung thư thanh quản thời kỳ 1 rất khả quan, tầm khoảng 90%. Do đó việc phát hiện căn bệnh ở thời kỳ sớm và lựa lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp có vai trò rất quan trọng. (5)

Cách chẩn đoán ung thư thanh quản thời kỳ 1

• Thăm thăm khám lâm sàng: Khai thác các dấu hiệu nghi ngờ ung thư, khai thác căn bệnh sử của người căn bệnh và tiền sử gia đình. thăm khám vùng họng và vùng đầu cổ, thăm khám vùng cổ để xác định hạch bạch huyết thất thường.
• Sinh thiết: Bác sĩ lấy một phần tổn thương nghi ngờ, sau đó xử lý và soi dưới kính hiển vi nhằm xác định tính dưỡng chất của các tế bào ung thư. Mẫu mô sinh thiết có thể được lấy bằng cách soi thanh quản: Kiểm tra thanh quản bằng gương hoặc ống soi thanh quản để kiểm tra tổn thương nghi ngờ. Ống soi thanh quản là loại thiết gặp phải chuyên dụng nhỏ hình ống, có đèn và một thấu kính để quan sát bên trong vùng họng. Chúng còn có một thiết gặp phải giúp cho sinh thiết tổn thương thanh quản, có trang gặp phải camera đầu dò và hệ thống thấu kính giúp cho phóng đại hình ảnh lớn gấp 30-50 lần, giúp cho bác sĩ đơn giản quan sát bên trong vùng họng và thanh quản. Máy nội soi thanh quản có thể lấy mẫu mô nhờ một thiết gặp phải đặc biệt được gắn trên ống nội soi. Mẫu mô này được kiểm tra dưới kính hiển vi để tìm kiếm dấu hiệu ung thư.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT): Kỹ thuật này dựng hình ảnh chi tiết bên trong cơ thể từ các góc độ không không khác nhau. Trước khi chụp CT, người căn bệnh có thể được tiêm thuốc cản quang tĩnh mạch nhằm giúp cho các mô, cơ quan hiển thị tốt hơn. Kỹ thuật này nhằm phản hồi kích thước, vị trí của u bướu, tình trạng tế bào ung thư lan rộng các cơ quan lân cận, cũng như để phát hiện sự xâm lấn của căn bệnh tới các hạch bạch huyết và các cơ quan xa không không khác.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Máy MRI vận động bằng cách tạo ra một từ trường mạnh bên trong cơ thể. Một máy tính lấy các tín hiệu từ MRI để tạo ra hàng loạt ảnh, mỗi bức ảnh cho xuất hiện một phần của cơ thể. MRI cho hình ảnh kích thước và phạm vi xâm lấn các cấu trúc xung quanh.

Cách điều trị ung thư thanh quản thời kỳ 1

những phương pháp điều trị ung thư thanh quản thời kỳ 1 được chỉ định hiện nay: (6)

1. Phương pháp xạ trị

Đây là phương pháp sử dụng chùm tia năng số lượng cao như tia X hoặc chùm protons nhằm tiêu diệt tế bào ung thư. Xạ trị ngoài được thực hiện khi hệ thống máy xạ phát ra chùm tia xạ năng số lượng cao nhắm tới vùng chứa u bướu trên cơ thể người căn bệnh. Máy xạ có thể xoay tròn quanh cơ thể người căn bệnh giúp cho phân bố liều xạ thích hợp và hạn chế tác động tới các cấu trúc xung quanh u bướu.

Mỗi người căn bệnh được thiết kế một mặt nạ phù hợp để giữ cố định đầu và cổ trong quá trình xạ trị. Ở thời kỳ I ung thư thanh quản, bác sĩ có thể chỉ định xạ trị đơn thuần nhằm tiêu diệt tế bào ung thư. Xạ trị được ghi nhận đạt tốt nhất cao hơn ở những người căn bệnh từng ngừng hút thuốc trước khi bắt đầu điều trị. Một phần tia xạ tác động tới tuyến giáp, có thể gây ra thế đổi về công dụng và hình thái tuyến giáp. Vì vậy, xét nghiệm kiểm tra công dụng và hình thái tuyến giáp có thể được thực hiện trước và sau khi điều trị.

Xạ trị tăng phân liều có thể được sử dụng để điều trị ung thư thanh quản. Xạ trị tăng phân liều là phương pháp xạ trị trong số đó tổng liều xạ hàng ngày được chia thành hai liều nhỏ và xạ trị được thực hiện hai lần một ngày. Xạ trị tăng phân liều được tiến hành trong cùng một thời điểm (ngày hoặc tuần) như xạ trị tiêu chuẩn. Có nhiều phương pháp xạ trị mới đang được nghiên cứu trong điều trị ung thư thanh quản.

2. Phương pháp tiểu phẫu

Phương pháp này phụ thuộc vào phạm vi lan rộng của u bướu. Bác sĩ có thể chỉ định một trong số những phương pháp sau:

• tiểu phẫu cắt u: dùng khi u bướu khu trú ở một vị trí nhỏ trong thanh quản, có thể điều trị bằng tiểu phẫu nội soi. Bác sĩ sẽ đưa một ống nội soi từ miệng vào thanh quản, sau đó dùng dao tiểu phẫu hoặc laser để cắt u bướu.
• tiểu phẫu xóa bỏ một phần thanh quản: được chỉ định trong trường hợp u bướu lan rộng. Việc xóa bỏ một phần thanh quản giúp cho bảo tồn tối đa công dụng thanh quản, giúp cho người căn bệnh nói và thở đơn giản hơn.
• tiểu phẫu cắt toàn bộ thanh quản: được chỉ định trong trường hợp u bướu từng lan rộng. Người căn bệnh sẽ thở qua một lỗ được mở ở vùng cổ, thông với khí quản. những phương pháp giúp cho phục hồi công dụng nói của người căn bệnh như thanh quản điện tử, tập nói giọng bụng.

Phương pháp điều trị ung thư thanh quản thời kỳ 1 phụ thuộc vào vị trí tìm xuất hiện ung thư trong thanh quản.

• Ung thư ở thượng thanh môn:
  • Xạ trị
  • tiểu phẫu cắt thanh quản thượng thanh môn
• Ung thư ở thanh môn:
  • Xạ trị
  • Cắt dây thanh
  • Cắt thanh quản một phần, cắt nửa thanh quản hoặc cắt thanh quản toàn phần.
• Ung thư ở hạ thanh môn:
  • tiểu phẫu đơn thuần.
  • Xạ trị

Để tìm hiểu thông tin thăm khám, tầm soát ung thư thanh quản tại BVĐK Hưng Thịnh, quý khách có thể liên hệ theo thông tin sau:

Phát hiện sớm và điều trị tốt nhất ung thư thanh quản thời kỳ 1 giúp cho căn bệnh có tiên số lượng tốt, hơn 90% người căn bệnh sống qua 5 năm nói từ thời điểm được chẩn đoán. Để sớm phát hiện căn bệnh ung thư thanh quản thời kỳ 1, những người có nguy cơ cao nên thăm khám sức khỏe và tầm soát ung thư định kỳ, và nên chủ động tới trung tâm y tế thăm khám nếu có triệu chứng thất thường.