Tưởng rối loạn tiền đình hóa xơ vữa mao mạch não

Triệu chứng của ông Ninh xuất hiện hai tuần trước, được bác sĩ một khu vực y tế chẩn đoán thoái hóa hoạt chất trắng. Ông uống thuốc không bớt, xuất hiện thêm triệu chứng đau đớn đầu, tê bì tay chân, tới khu vực y tế Đa khoa Tâm Anh Hà Nội thăm khám. Kết quả chụp cộng hưởng từ cho xuất hiện nhiều đoạn mao mạch trọng yếu của não hẹp và xơ vữa.

Ngày 2/4, PGS.TS Nguyễn Xuân Hiền, Giám đốc Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh và Điện quang can thiệp, cho rằng người chứng bệnh mắc phải hẹp khít hơn 95% đoạn động mạch thân nền kèm theo thiểu sản động mạch đốt sống phải (tình trạng suy suy yếu lưu số lượng máu tới thân não). Ngoài ra, ông Ninh còn mắc phải xơ vữa, vôi hóa rải rác khắp các đoạn động mạch cảnh trong hai bên, động mạch đốt sống và hệ mạch vành. người chứng bệnh có tiền sử tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, mỗi ngày hút hai bao thuốc lá trong nhiều năm.

Phó giáo sư Hiền nhận xét ông Ninh có nguy cơ cao đột quỵ, nguy hiểm tới tính mạng, nên sớm được nong và đặt stent ngay để tái thông phần động mạch thân nền, ngăn nguy cơ đột quỵ.

Thành mao mạch của người chứng bệnh đoạn hẹp động mạch thân nền từng yếu, xơ vữa nặng, quá trình nong có thể tiến hành nứt, tách mạch gây ra nhồi máu não, nguy cơ tử vong ngay trong lúc can thiệp. “Tuy nhiên, đây là phương án điều trị duy nhất, chúng tôi quyết định mạo hiểm để cứu người chứng bệnh”, phó giáo sư Hiền nói.

Ê kíp định vị tổn thương trên phim chụp mạch số hóa xóa nền và chụp mạch 3D để xác định chuẩn xác vị trí và kích thước đoạn hẹp. Sau đó, bác sĩ tiến hành nong nhiều lần, từng chút một để tránh tổn thương tối đa lên mao mạch.

Sau 30 phút, bác sĩ nong mạch, đặt stent thành quả vào phần mạch mắc phải hẹp khít. Kiểm tra lại bằng máy chụp mao mạch cho xuất hiện máu tuần hoàn tốt, không có tai biến thường tắc các nhánh lành.

Sau can thiệp, ông Ninh tập phục hồi vận động, uống thêm thuốc chống đông máu, điều trị rối loạn mỡ máu để kiểm soát tình trạng xơ vữa của các động mạch mắc phải hẹp còn lại.

Người chứng bệnh nâng cao sức khỏe tốt, tỉnh táo, nói chuyện thông thường, tay chân cử động tốt, xuất viện sau hai ngày.

Động mạch thân nền cấp máu cho thân não, nơi có hai trung tâm điều phối chỉ huy tuần hoàn và hô hấp. Ngoài ra còn có các dây thần kinh sọ quan trọng điều khiển tác dụng nói, nuốt, thăng bằng… Hẹp động mạch thân nền xảy ra khi các mảng xơ vữa tích tụ lâu ngày khiến cho thành mao mạch dày cứng, thu hẹp lại.

Phó giáo sư Hiền cho rằng hẹp động mạch thân nền nặng dễ dẫn tới đột quỵ, tỷ lệ tử vong tới 95% nếu không được tái thông sớm. Đây là thể đột quỵ nặng, nguy cơ tử vong và tàn phế cao nhất trong đột quỵ não. Nếu may mắn qua khỏi, người chứng bệnh vẫn có nguy cơ tàn phế và đời sống thực vật quá lâu.

Triệu chứng hẹp động mạch thân nền thường mơ hồ, gồm hoa mắt, chóng mặt, mất thăng bằng, đau đớn đầu, buồn nôn… Nhiều người nhầm lẫn với triệu chứng của rối loạn tiền đình, dễ bỏ qua hoặc phát hiện muộn. Trong trường hợp đột quỵ do tắc hoàn toàn động mạch thân nền, người chứng bệnh có dấu hiệu đột ngột ngã, yếu liệt tứ chi, hôn mê, ngừng tim ngừng thở và thường dẫn tới tử vong nếu không được cấp cứu sớm.

Theo phó giáo sư Hiền, thói quen sống sinh hoạt không lành mạnh có thể tăng nguy cơ tạo ra xơ vữa mao mạch, gây ra hẹp tắc mạch dẫn tới đột quỵ như thức khuya, tiêu thụ nhiều thực phẩm nhanh, thực phẩm nấu sẵn, thực phẩm chiên rán… Hút thuốc lá hoặc tiếp xúc khói thuốc thường xuyên cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tích tụ mảng bám trong lòng mao mạch.

tất cả người nên có chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi lành mạnh, không hút thuốc và hạn chế khói thuốc lá thụ động. Người có chứng bệnh nền tim mạch, tiểu đường, rối loạn mỡ máu nên tuân thủ quy trình điều trị, thăm khám định kỳ.

Người có các triệu chứng như chóng mặt thường xuyên, nôn ói, không dễ dàng nói, không dễ dàng nuốt, tê bì chân tay, nên đi thăm khám bác sĩ ngay, phát hiện chứng bệnh sớm và điều trị sớm, hạn chế di chứng.

Hoài Phạm

* Tên người chứng bệnh từng được thay thế đổi