U nang bã đậu (sebaceous cyst), còn được gọi là u bã đậu hoặc nang bã đậu; đây là chứng bệnh thường gặp, tác động tới ít nhất 20% người trưởng thành. chứng bệnh không nguy hiểm tuy vậy gây ra không dễ chịu và mất thẩm mỹ. Vậy u bã đậu là chứng bệnh gì? Lành tính thường hay ác tính? Các vị trí mọc ưa thích của bã đậu là những đâu? tư vấn sẽ có trong bài viết dưới đây.
U bã đậu là như thế nào?
U bã đậu (thường hay u tuyến bã) là một nốt phồng tiến triển trễ ở dưới da, có màng ôm trọn. Bên trong bao là hoạt chất nhờn đặc mềm màu vàng hoặc vàng đục, có cặn như hoạt chất bã và bao có thể có lỗ thông ra ngoài da. U bã đậu thường lành tính, không đau đớn, thỉnh thoảng có thể mắc phải nhiễm trùng, lúc đó người chứng bệnh sẽ có cảm giác không dễ chịu, tấy đỏ, đau đớn tức. (1)
U bã đậu có thể mọc ở tất cả nơi trên cơ thể: đầu, cổ, tai, vùng thắt lưng, tay, chân. U xuất phát từ lớp ngoài cùng của da (lớp biểu bì), tên thật của chúng là nang biểu bì (epidermoid cyst), tuy vậy nhiều người, nhắc cả những người trong ngành y, thường sử dụng thuật ngữ là nang bã hơn là nang thượng bì.

Sự sinh ra u bã đậu (u tuyến bã)
Nguyên nhân sinh ra u bã đậu?
Tuyến bã nhờn là cơ quan bên trong da, có nhiệm vụ sản xuất và đào thải một hoạt chất như sáp thường hay dầu (hoạt chất bã). hoạt chất này đi theo một đường ống đổ vào nang lông, sau đó thoát ra ở lỗ chân lông giúp cho thoa trơn da. Khi đường ống mắc phải tắc, hoạt chất bã không được chảy ra ngoài, tích tụ lại sinh ra u bã đậu. (2)
Dấu hiệu nhận biết u bã đậu?
- U bã đậu thường nổi lên trên bề mặt da, sờ vào có cảm giác mềm, không đau đớn. Dùng tay ấn nắn xuất hiện u di chuyển được.
- U bã đậu thường xuất hiện ở da dầu hoặc vùng da tiết nhiều mồ hôi, hoạt chất bã như: vùng thắt lưng, nách, ngực, phía trước hoặc sau vành tai, mông…
- U bã đậu có triệu chứng tương tự như nổi mụn bọc, dễ nhầm với mụn, nhọt. Thế tuy vậy, nếu tự nặn bã đậu tại nhà lại dễ tái phát.
- U bã đậu lành tính không gây ra không dễ chịu tuy vậy nếu viêm nhiễm lâu ngày sẽ gây ra hoại tử, đau đớn đớn và không dễ chịu. Đầu u màu xanh, khi bể sẽ có hoạt chất dịch màu vàng kèm mùi hôi chảy ra.
- Một tỷ lệ u bã đậu quá to sẽ chèn vào các dây thần kinh tiến hành cho người chứng bệnh không dễ chịu, đau đớn tức.
U bã đậu có nguy hiểm không?
- Không! U bã đậu không gây ra nguy hiểm. Tuy nhiên, một vài người lầm tưởng u bã đậu tương tự mụn bọc nên tự ý dùng tay rạch, nặn lấy nhân bên trong. Khi đó, chứng bệnh chẳng những không suy yếu mà còn tái phát nhiều lần tăng nguy cơ nhiễm trùng. Ngoài ra, sau thủ thuật u bã đậu, việc chăm sóc và vệ sinh không giữ gìn, vi khuẩn xâm nhập tiến hành vết thương dễ viêm nhiễm. (3)
- U có kích thước nhỏ thường không gây ra đau đớn. Song, nếu u to, viêm nhiễm sẽ gây ra hoại tử, sinh ra các vết loét, mưng mủ.
- U bã đậu không tác động nhiều tới sức khỏe tuy vậy gây ra mất thẩm mỹ khi mọc ở cằm, mặt, phía trước hoặc sau tai.
- Yếu tố tăng nguy cơ sinh ra u bã đậu
chứng bệnh không những sinh ra do ống tuyến bã mắc phải tắc mà còn xuất hiện do vệ sinh không kỹ các vùng tiết nhiều mồ hôi, từng mắc chứng bệnh về da,…
Chẩn đoán u bã đậu
Ngay khi có dấu hiệu nghi ngờ mắc phải u bã đậu, người chứng bệnh cần phải tới các địa điểm y tế chuyên khoa để thăm kiểm tra và điều trị sớm. Hiện u bã đậu được chẩn đoán dựa trên kiểm tra lâm sàng. Bác sĩ sẽ Dựa vào dấu hiệu nhận biết, vị trí mọc để xác định có phải là u bã đậu thường hay không, từ đó đưa ra hướng điều trị phù hợp. (4)
Trường hợp chưa thể chắc hẳn có phải u bã đậu thường hay không, bác sĩ sẽ chỉ định một vài xét nghiệm cần phải thiết như: siêu âm, chụp CT (chụp cắt lớp vi tính), chụp cộng hưởng từ (MRI),…từ đó giúp cho xác định và chẩn đoán chuẩn xác.
Lưu ý, u bã đậu không điển hình, có thể là ung thư khi có những dấu hiệu sau: đường kính lớn hơn 5cm, tái phát nhanh sau khi đã từng loại bỏ, nhiễm trùng hoặc chảy mủ.

Bác sĩ thăm kiểm tra u bã đậu cho người chứng bệnh
Phương pháp điều trị u bã đậu
Là một loại u lành tính, không gây ra nguy hiểm tuy vậy mất thẩm mỹ. Phương pháp tối ưu để loại bỏ u bã đậu là thủ thuật, chủ yếu thực hiện tiểu phẫu (ca thủ thuật nhỏ, thực hiện ngay mà không cần phải gây ra mê, chỉ gây ra tê tại chỗ).
Người chứng bệnh nên điều trị u bướu sớm, chưa nhiễm trùng, kích thước nhỏ tầm 1-2cm. Nếu điều trị trễ trễ, u bã đậu dễ nhiễm khuẩn, chảy mủ và viêm loét, lúc này việc xóa bỏ u phức tạp, mất nhiều thời gian và nguy cơ để lại sẹo xấu rất cao. Tuyệt đối không tự ý dùng tay nặn, rạch để loại bỏ u bã đậu, vì có thể gây ra nhiễm trùng, viêm loét.
Tại địa điểm y tế, các chuyên gia sẽ gây ra tê và sát trùng tại vị trí mọc u bã đậu, sau đó dùng lưỡi dao rạch một vết trên da để lấy toàn bộ nang bã.
Trường hợp u bã đậu đã từng viêm nhiễm, bác sĩ sẽ chỉ định dùng các loại thuốc điều trị nhiễm trùng, kháng viêm và suy yếu đau đớn. Nếu tình trạng viêm nhiễm đã từng ổn, bác sĩ sẽ xem xét tiến hành tiểu phẫu bóc tách, loại bỏ lớp vỏ nang ôm trọn bên ngoài cùng hoạt chất bã bên trong.
U bã đậu có thể tự hết tuy vậy rất hiếm. Nên uống nhiều nước, ăn các loại trái cây chứa nhiều vitamin C, rèn luyện thể thao thể thao, nhất là luôn giữ cho da thông thoáng, khi đó tuyến bã nhờn ở lỗ chân lông không còn bí tắc, cơ thể được giải độc, giải nhiệt, u bướu sẽ nhỏ dần và teo lại.
Các vấn đề có thể bạn quan tâm
1. U bã đậu có nên mổ không?
thủ thuật (mổ) xóa bỏ là phương pháp điều trị trị u bã đậu thường gặp và mang lại tốt nhất. Vì vậy, ngay khi có những dấu hiệu nghi ngờ mắc u bã đậu, người chứng bệnh nên tới các địa điểm y tế chuyên khoa để chẩn đoán và điều trị sớm.
2. Mổ u bã đậu có đau đớn không?
Trong quá trình loại bỏ u bã đậu, người chứng bệnh được bác sĩ gây ra tê tại chỗ nên không có cảm giác đau đớn. Sau mổ, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc cho người chứng bệnh để điều trị tại nhà.
3. U bã đậu có tái phát không?
Trong quá trình thủ thuật, bác sĩ loại bỏ hoàn toàn tạp hoạt chất và vỏ bọc của u. không may nang vỏ còn sót lại thì nguy cơ tái phát rất cao.
4. Ngăn ngừa u bã đậu như thế nào?
Để ngăn ngừa u bã đậu sinh ra, cần phải lưu ý một vài phương pháp sau:
- Giữ cho lỗ chân lông sạch, khô thoáng. Với da dầu, việc vệ sinh cần phải tiến hành thường xuyên.
- Vệ sinh cơ thể hàng ngày để tránh tích tụ bã nhờn.
Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, địa điểm y tế Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM có các dịch vụ điều trị những chứng bệnh về da. Với trang thiết mắc phải tiên tiến, cùng hệ thống bác sĩ, nhân viên y tế giàu kinh nghiệm, BVĐK Hưng Thịnh luôn mang tới những dịch vụ chăm sóc sức khỏe tận tâm, uy tín, tốt nhất cho người chứng bệnh.
Để đặt lịch kiểm tra và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, địa điểm y tế Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM, quý khách có thể đặt hẹn trực tuyến qua các cách sau đây:
- Gọi tổng đài 0287 102 6789 – 0287 300 6858 (TP HCM) hoặc 1800 6858 – 024 7106 6858 (Hà Nội) để đăng ký lịch hẹn thăm kiểm tra riêng với chuyên gia, thông qua nhân viên chăm sóc khách hàng.
- Đăng ký hẹn thăm kiểm tra với bất kỳ bác sĩ nào mà mình tin tưởng tại đường link: https://tamanhhospital.vn/danh-cho-khach-hang/dat-lich-kham/
- Gửi tin nhắn trên Fanpage địa điểm y tế Đa khoa Hưng Thịnh hoặc Fanpage Tiết niệu – Nam học BVĐK Hưng Thịnh
- Nhắn tin qua Zalo OA của BVĐK Hưng Thịnh.
HỆ THỐNG địa điểm y tế ĐA KHOA Hưng Thịnh
Những thông tin hữu ích từ bài viết trên sẽ giúp cho hiểu thêm về khái niệm u bã đậu là như thế nào? chứng bệnh lành thường hay ác tính? Vị trí mọc ưa thích là những đâu? Người chứng bệnh có thể dựa vào đó để sớm phát hiện và điều trị.