Ung thư trực tràng là loại ung thư tương đối thường gặp của hệ thống tiêu hóa, xảy ra khi các tế bào trong lớp niêm mạc của trực tràng gặp phải đột biến và tiến triển ngoài tầm kiểm soát. Vậy ung thư trực tràng sống được bao lâu? Các yếu tố nào tác động tới tỷ lệ sống khi mắc ung thư trực tràng? Đó là thắc mắc mà hầu hết người căn bệnh sẽ luôn đặt ra cho bác sĩ. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp các vấn đề trên, mời bạn đọc theo dõi.
Hiểu về cách tính tỷ lệ sống sót sau 5 năm của ung thư
Một trong những thắc mắc mà người căn bệnh ung thư nói chung và người căn bệnh ung thư trực tràng nói riêng thường đặt ra cho bác sĩ điều trị là “Tôi còn sống được bao lâu nữa?”, “Ung thư trực tràng sống được bao lâu?”. Để trả lời được thắc mắc trên cho người căn bệnh, các chuyên gia sẽ dựa vào những số liệu thống kê.
Số liệu thống kê tức là những con số mô tả xu hướng của một sự kiện khi đo, đếm, tính toán trên những số lượng lớn người căn bệnh được lựa chọn.
Ví dụ: Tỷ lệ tử vong, thời gian sống không căn bệnh, thời gian sống mà căn bệnh không tiến triển = thời điểm từ khi điều trị lui căn bệnh hoàn toàn tới khi căn bệnh tái phát.
Việc thống kê thời gian sống của căn bệnh ung thư thường dựa trên các yếu tố như: loại ung thư, tuổi người căn bệnh, thời kỳ ung thư, thời điểm đo lường (1 năm, 2 năm, 3 năm, 4 năm, 5 năm,…). Tùy vào loại ung thư, thời kỳ ung thư mà người ta sẽ đặt ra các giới hạn thời gian sống phù hợp để đo lường và thống kê lại. Từ đó đưa ra những con số mô tả xu hướng tử vong của căn bệnh là thấp thường cao, dài thường ngắn,…
Ung thư trực tràng sống được bao lâu phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong số đó có tiên số lượng căn bệnh. Tiên số lượng căn bệnh phụ thuộc vào loại căn bệnh ung thư, tình trạng đáp ứng điều trị, thời kỳ căn bệnh, nguy cơ khôi phục sau điều trị,… căn bệnh có tiên số lượng xấu nghĩa là nguy cơ khôi phục của người căn bệnh thấp, tỷ lệ tử vong cao và ngược lại.
Tỷ lệ sống là tỷ lệ phần trăm số người căn bệnh còn sống sau một thời điểm nhất định. Tỷ lệ này có thể đo lường bất kỳ thời điểm dài thường ngắn (1 năm, 5 năm, 10 năm…). Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu thường chọc mốc thời gian 5 năm để đo lường tỷ lệ sống cho người căn bệnh ung thư.
Tỷ lệ sống 5 năm tức là phần trăm người căn bệnh còn sống sau 5 năm nói từ thời điểm có chẩn đoán ung thư (không gồm những người căn bệnh tử vong vì nguyên nhân không tương tự, không phải do ung thư).
Ví dụ: Tỷ lệ sống 5 năm của người căn bệnh ung thư thanh quản thời kỳ di căn là 34.4%, nghĩa là cứ 100 người căn bệnh được chẩn đoán ung thư thanh quản thời kỳ di căn thì sau 5 năm sẽ còn tầm khoảng 34 người căn bệnh vẫn còn sống.
các chuyên gia thường sử dụng tỷ lệ sống 5 năm để phản hồi và so sánh các lựa lựa chọn điều trị. Họ coi tỷ lệ sống là một dấu hiệu tốt cho những điều sau:
- Ung thư có đáp ứng với điều trị thường không
- Ung thư trực tràng sống được bao lâu phụ thuộc vào sự thành tựu của phương pháp điều trị
Tại Hoa Kỳ, chương trình “Giám sát, dịch tễ học và kết cục cuối cùng” (SEER – Surveillance, Epidemiology, and End Results) là một trong những nguồn thống kê căn bệnh ung thư đáng tin cậy nhất. Chương trình này thu thập thông tin, xử lý và đem đến các số liệu thống kê về căn bệnh ung thư. Từ đó góp phần vào nỗ lực tiến hành suy yếu gánh nặng căn bệnh tật cho công dân Hoa Kỳ. SEER được bảo trợ bởi Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ (NCI – National Cancer Institute).
Ung thư trực tràng sống được bao lâu?
Ung thư trực tràng sống được bao lâu phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Theo thống kê từ chương trình SEER, kết quả thu thập dữ liệu từ các loại ung thư cho rằng thời kỳ ung thư được chia thành 3 thời kỳ:
- Tại chỗ: Tế bào ung thư tiến triển khu trú tại trực tràng.
- Tại vùng: Tế bào ung thư xâm lấn các cấu trúc lân cận hoặc di căn hạch bạch huyết vùng.
- Di căn xa: Tế bào ung thư di căn xa tới các hạch không phải hạch vùng hoặc tới các cơ quan không tương tự như gan, phổi, não,…
Theo thống kê của SEER từ 2013-2019, tỷ lệ sống sau 5 năm với người căn bệnh ung thư trực tràng phân theo thời kỳ, cụ thể như sau: (1)
- Ung thư trực tràng thời kỳ tại chỗ: 90,9%.
- Ung thư trực tràng thời kỳ tại vùng: 73,4%.
- Ung thư trực tràng thời kỳ di căn: 15,6%.
Tuy nhiên, ung thư trực tràng sống được bao lâu còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố không tương tự như: tuổi tác, tinh thần, tình trạng sức khỏe, nguy cơ đáp ứng phương pháp điều trị…
Các yếu tố tác động tới tỷ lệ sống sót của người căn bệnh ung thư trực tràng
Tỷ lệ sống chỉ là ước tính chung và không thể dự đoán ung thư trực tràng sống được bao lâu. Mặt không tương tự, còn có các yếu tổ tác động tới tỷ lệ sống của người căn bệnh ung thư trực tràng như:
1. Quốc gia
Theo bài báo nghiên cứu đăng trên Tạp chí Ung thư dành cho bác sĩ lâm sàng (CA: A Cancer Journal for Clinicians) về tỷ lệ sống khi mắc ung thư trực tràng ở các quốc gia năm 2018, cho xuất hiện tỷ lệ sống sau 5 năm với ung thư trực tràng ở nước Mỹ và ở các nước châu Âu cao hơn so với các nước ở châu Á, châu Phi. Giải thích cho sự không tương tự nhau về tỷ lệ sống giữa các quốc gia là do sự không tương tự biệt về uy tín chăm sóc y tế và các chương trình tầm soát ung thư đại trực tràng. (2)
2. thời kỳ chẩn đoán
Việc xác định thời kỳ lúc chẩn đoán tác động lớn tới việc ung thư trực tràng sống được bao lâu. Nếu ung thư trực tràng được phát hiện càng sớm thì càng có điều kiện điều trị khỏi căn bệnh.
3. Giới tính
căn bệnh ung thư trực tràng sống được bao lâu còn phụ thuộc vào giới tính. Nghiên cứu “Sex-and gender-specific disparities in colorectal cancer risk” đã từng cho rằng rằng, không tương tự các căn bệnh ung thư không tương tự, ở người căn bệnh ung thư trực tràng, phụ nữ có tỷ lệ sống thấp hơn nam giới.
cộng với những yếu tố nói trên, còn có những yếu tố không tương tự cũng góp phần tăng cường tỷ lệ sống cho người căn bệnh ung thư trực tràng, cụ thể:
- thể dục thể thao: Các nhà nghiên cứu tại Viện Ung thư Dana-Farber ở Boston (Hoa Kỳ) khuyến cáo rằng việc tập thể dục thể thao vừa phải có thể giúp cho tăng đáng nói tỷ lệ sống của người căn bệnh ung thư trực tràng. (3)
- Tuổi: Những người căn bệnh trẻ tuổi có xu hướng khỏi căn bệnh và tỷ lệ sống tốt hơn so với người căn bệnh lớn tuổi. Điều này có thể được giải thích do ở nhóm người căn bệnh trẻ tuổi, sức khỏe của họ tốt hơn và có thể chịu đựng được những liệu pháp điều trị tích cực nhất.
- Cách cơ thể người căn bệnh phản ứng với điều trị: Ung thư trực tràng sống được bao lâu phụ thuộc vào nguy cơ đáp ứng của người căn bệnh với các liệu pháp điều trị.
- Ung thư có tái phát thường không: Sau khi kết thúc quá trình điều trị, tình trạng căn bệnh ổn định, không tái phát là một dấu hiệu tốt đốt với tiên số lượng sống của người căn bệnh ung thư trực tràng.
Chế độ dinh dưỡng cho người căn bệnh ung thư trực tràng
Mục đích chủ yếu của chế độ dinh dưỡng là giúp cho cho người căn bệnh giữ thể trạng khỏe mạnh, tăng cường hệ miễn dịch cũng như công dụng của các cơ quan trong cơ thể. Ung thư trực tràng sống được bao lâu phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng cho người căn bệnh.
Các phương pháp dinh dưỡng hỗ trợ người căn bệnh ung thư trực tràng, gồm:
- Mỗi ngày nên chia nhỏ các bữa ăn chủ yếu thành 6-8 bữa ăn nhỏ.
- giữ việc uống đủ nước theo công thức: Khối số lượng cơ thể (kg) x 40 = số ml cần phải uống mỗi ngày.
- Nên ăn đầy đủ các nhóm thực phẩm như: dưỡng chất béo, dưỡng chất đạm, tinh bột, vitamin,…
- Mỗi ngày nên giữ vận động, tập thể dục thể thao từ 15-30 phút: tình trạng, cường độ và các môn vận động nên được lựa lựa chọn tùy theo mỗi người căn bệnh, không có công thức chung cho tất cả các người căn bệnh, đặc biệt tuyệt đối không ráng sức.
- Người căn bệnh nên lựa chọn thức ăn phù hợp với khẩu vị và thời kỳ căn bệnh.
- cộng với chế độ sinh hoạt đầy đủ dinh dưỡng, người căn bệnh nên cố gắng giữ một tinh thần lạc quan và luôn suy nghĩ tích cực. Ung thư trực tràng sống được bao lâu cũng phụ thuộc vào tinh thần và suy nghĩ tích cực của người căn bệnh.
Tìm hiểu thêm: Ung thư trực tràng nên ăn gì và kiêng gì? Dinh dưỡng cho người căn bệnh.
Tầm soát phát hiện ung thư trực tràng ở thời kỳ sớm
Ung thư trực tràng sống được bao lâu còn phụ thuộc vào việc phát hiện sớm căn bệnh. Thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp cho phát hiện cũng như chẩn đoán được ung thư trực tràng ở thời kỳ sớm.
Đặc biệt, những người có yếu tố nguy cơ cao hoặc tiền sử gia đình có sự liên quan căn bệnh lý ung thư đại trực tràng, được khuyến cáo kiểm tra sức khỏe thường xuyên hơn. Nội soi đại trực tràng sau 45 tuổi hoặc sớm hơn nếu trong gia đình có người thân mắc căn bệnh ung thư đại trực tràng là một trong những cách phòng tránh ung thư trực tràng hữu hiệu.
- Nội soi đại trực tràng toàn bộ: Một kỹ thuật dùng để tham khảo bên trong lòng đại tràng và trực tràng. Một ống soi có đèn ở đầu, có kết nối đưa hình ảnh ra màn hình bên ngoài sẽ được đưa qua hậu môn, vào trực tràng và đại tràng để phát hiện các u bướu hoặc không thông thường (như polyp, túi thừa,…). Thông qua nội soi, bác sĩ dùng thiết gặp phải để có thể lấy mẫu mô không thông thường ở trực tràng để tiến hành sinh thiết. (4)
- Sinh thiết: Mẫu mô hoặc tế bào không thông thường sẽ được bác sĩ giải phẫu căn bệnh quan sát dưới kính hiển vi để tìm tế bào ác tính.
Với sự đầu tư toàn diện ngay từ thời kỳ đầu với các chuyên gia giàu kinh nghiệm; trang thiết gặp phải tiên tiến; hợp tác, hội chẩn thường xuyên với các chuyên gia ung bướu hàng đầu Singapore để đưa ra quy trình điều trị “chuẩn Singapore” ngay tại Việt Nam; tư vấn dinh dưỡng, chăm sóc tích cực trước, tâm lý, trong và sau điều trị… khoa Ung bướu BVĐK Hưng Thịnh TP.HCM giúp cho người căn bệnh khỏe mạnh, tự tin hơn khi điều trị ung thư.
Khoa Ung bướu, BVĐK Hưng Thịnh TP.HCM điều trị không ngắt quãng, không chờ đợi, hữu hiệu cao khi được xét nghiệm và điều trị với:
- Ứng dụng tiến bộ khoa học trong tầm soát phát hiện sớm ung thư.
- xét nghiệm, điều trị các căn bệnh ung bướu lành tính và ác tính.
- Lập kế hoạch điều trị toàn diện, đa mô thức và cá thể hóa cho người căn bệnh ung thư.
- Điều trị đau đớn và chăm sóc suy yếu nhẹ cho người căn bệnh ung thư thời kỳ cuối.
- Kết nối, hội chẩn với các chuyên gia ung bướu hàng đầu Singapore, đưa ra quy trình điều trị tốt nhất cho người căn bệnh.
- Tư vấn dinh dưỡng, tâm lý trước, trong và sau điều trị.
HỆ THỐNG địa điểm y tế ĐA KHOA Hưng Thịnh
Nhìn chung, ung thư trực tràng sống được bao lâu phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Các chỉ số tiên số lượng chỉ mang tính dưỡng chất tham khảo. Việc giữ suy nghĩ tích cực, thay thế đổi thói quen sống khoa học, giữ thói quen tốt, giữ đời sống tinh thần ổn định góp phần rất lớn vào hữu hiệu điều trị ung thư trực tràng.
