Ung thư tuyến giáp có lây lan không là thắc mắc của nhiều người, đặc biệt với những gia đình có người thân đã từng và đang mắc ung thư tuyến giáp. Thực hư tin đồn sinh hoạt, tiếp xúc với người căn bệnh ung thư có nguy cơ mắc phải lây lan nhiễm ung thư liệu có đáng tin cậy?
Ung thư tuyến giáp có lây lan không?
Ung thư tuyến giáp (Thyroid Cancer) là một loại ung thư thường thấy nhất và có tỷ lệ mắc căn bệnh gia tăng nhanh chóng trên toàn cầu. Theo số liệu từ Tổ chức Ung thư Toàn cầu (GLOBOCAN) 2020, ung thư tuyến giáp là một trong 10 loại ung thư thường thấy nhất thế giới, ghi nhận 586.202 trường hợp mắc mới và 43.646 người tử vong vì căn căn bệnh này. (1)
Nhiều người nhầm tưởng ung thư tuyến giáp có thể lây lan lan từ người này sang người không tương tự, dẫn tới những kỳ thị không đáng có với những người không may mắc phải ung thư tuyến giáp nói riêng và các căn bệnh lý ung thư ác tính nói chung. Vậy căn bệnh ung thư tuyến giáp có lây lan không?
Ung thư tuyến giáp là tình trạng tăng sinh không kiểm soát của các tế bào không thường thì trong tuyến giáp, từ đó tiến triển thành u bướu ác tính. Các yếu tố nguy cơ chủ yếu của ung thư tuyến giáp thường có thể sự liên quan tới di truyền, môi trường và thói quen sinh hoạt, chứ không phải từ vi khuẩn, virus hoặc các tác nhân lây lan truyền không tương tự. Vì vậy, ung thư tuyến giáp không phải là căn bệnh truyền nhiễm; đồng nghĩa với việc ung thư tuyến giáp không thể nào lây lan từ người này sang người không tương tự Mặc dù có hít thở chung bầu không khí, dùng chung đồ vật, tiếp xúc qua cơ thể như chạm, hôn hoặc quan hệ tình dục.
Đồng thời, nhiều người trong cùng gia đình có thể cùng mắc một loại ung thư. Điều này được lý giải rằng không phải ung thư lây lan lan trong gia đình mà có thể do các thành viên có cùng chung một hoặc một vài đột biến gen; hoặc các thành viên có cùng môi trường cũng như cùng thói quen sinh hoạt không lành mạnh tương tự nhau (ăn kiêng, ăn nhiều thức ăn không tốt cho cơ thể, cách nấu thức ăn tăng nguy cơ ung thư, hút thuốc lá…); hoặc các thành viên trong gia đình tiếp xúc cùng một tác nhân gây nên ung thư tuyến giáp.
Tóm lại, với thắc mắc ung thư tuyến giáp có lây lan không, trả lời là ung thư tuyến giáp tuyệt đối không thể và không lây lan nhiễm qua các nhân tố tiếp xúc thông thường. Do đó tất cả người không nên quá lo lắng và hoảng sợ.
những nghiên cứu cho xuất hiện có vài trường hợp rất ít gặp, và cần phải thêm các thông tin phản hồi chuẩn xác hơn về việc căn bệnh ung thư có thể lây lan qua quá trình cấy ghép nội tạng. cần phải nhấn mạnh thêm một lần nữa, rằng các trường hợp này rất ít gặp, và chưa có bằng chứng rõ ràng. Ví dụ như:
- lây lan qua cấy ghép nội tạng: Sau khi thực hiện cấy ghép nội tạng, người căn bệnh có nguy cơ tiến triển cùng loại ung thư mà người cho ghép đã từng mắc phải. Đây được gọi là ung thư sự liên quan tới cấy ghép (graft-versus-host disease-related cancer). Tuy nhiên, điều này chỉ xảy ra ở một tỷ lệ như cấy ghép tủy xương hoặc cấy ghép tạng thận.
Ung thư tuyến giáp có di truyền không?
trong vòng 5-10% trường hợp người căn bệnh ung thư tuyến giáp có mang đột biến gen, tăng nguy cơ mắc ung thư do yếu tố di truyền trong gia đình. Các nghiên cứu cho xuất hiện, người mắc ung thư tuyến giáp di truyền nguy cơ cao do mắc chứng đa u tân sinh nội tiết MEN là chữ viết tắt của Multiple Endocrine Neoplasia, tức là “Đa u tân sinh nội tiết”). Các thế đổi trong gen RET gây nên ra hội chứng MEN2A và MEN2B. Những người mắc hội chứng này có nguy cơ cao mắc ung thư tuyến giáp. trong vòng 25% trường hợp mắc ung thư tuyến giáp thể tủy có sự liên quan tới MEN gây nên lỗi gen. Tuy nhiên, không phải tất cả trường hợp có đột biến gen RET đều mắc ung thư tuyến giáp. (2)
trong vòng 90-95% người căn bệnh mắc phải ung thư do các yếu tố nguy cơ không tương tự như tuổi tác, căn bệnh sử cá nhân, từng tiếp xúc với tia bức xạ, thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh… Những trường hợp này được gọi là ung thư “không di truyền” hoặc ung thư “tự phát”.
Nhìn chung, nếu trong gia đình có người mắc ung thư tuyến giáp, nguy cơ cao người thân thế hệ thứ nhất của họ (phụ huynh, con cái, anh chị em) mắc ung thư tuyến giáp trong tương lai. Do đó, mỗi người cần phải theo dõi và chủ động thăm xét nghiệm sức khỏe định kỳ cũng như tầm soát ung thư, đặc biệt với những gia đình có nhiều người mắc cùng những căn bệnh lý nguy hiểm.
Nguyên nhân ung thư tuyến giáp
tới nay, các nguyên nhân gây nên ung thư tuyến giáp chưa được xác định chuẩn xác. Nhiều nghiên cứu cho xuất hiện các yếu tố như tuổi tác, quá trình lão hóa cùng yếu tố môi trường ô nhiễm, sinh hoạt kém lành mạnh, giữ các thói quen không tốt cho sức khỏe… đều được xem là những yếu tố nguy cơ tiến hành tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp. (3)
những yếu tố nguy cơ của căn bệnh ung thư tuyến giáp:
- Hệ miễn dịch mắc phải rối loạn: Tình trạng này tiến hành cho cơ thể mất đi nguy cơ tự điều chỉnh và sửa trị các tổn thương không thường thì về tế bào của tuyến giáp, về lâu dài sẽ tiến hành tăng nguy cơ tạo thành u bướu ác tính của tuyến giáp.
- Phơi nhiễm phóng xạ: Những người có tiền sử tiếp xúc với các dưỡng chất phóng xạ, tia phóng xạ và bức xạ có thể có nguy cơ cao mắc ung thư tuyến giáp.
- Di truyền trong gia đình: Như đã từng nêu trên, ung thư tuyến giáp di truyền trong gia đình thường do có sự liên quan tới đột biến gen RET, dẫn tới hội chứng đa u tân sinh nội tiết.
- Tuổi tác và sự thế đổi hormone: Sự lão hóa của các tế bào là điều không thể thế đổi. Ung thư có nguy cơ tạo thành nhiều ở nữ giới lứa tuổi từ 30 tới 50, trong khi nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp ở nam giới thường thấy ở lứa tuổi 60-70. Nguyên nhân sự liên quan tới tỷ lệ nữ giới mắc ung thư tuyến giáp cao hơn nam giới gấp 2-3 lần sự liên quan tới sự thế đổi hormone ở nữ kích thích quá trình tạo thành u, bướu ở tuyến giáp. Các không thường thì này có thể tiến triển thành ung thư trong tương lai.
- căn bệnh sử cá nhân: Những người mắc căn bệnh lý sự liên quan tuyến giáp như viêm tuyến giáp, căn bệnh Basedow, suy suy nhược hormone tuyến giáp… đều gây nên tổn thương các tế bào tuyến giáp. Nếu các tổn thương này không được cơ thể tự điều chỉnh và sửa trị, về lâu dài sẽ là yếu tố nguy cơ tiến hành gia tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp trong tương lai.
- Tác dụng phụ những loại thuốc điều trị: Khi điều trị những loại căn bệnh lý sự liên quan tới tuyến giáp, bác sĩ có thể chỉ định uống Iod phóng xạ. Đây là một yếu tố gia tăng nguy cơ ung thư giáp. Tuy nhiên, với trường hợp người căn bệnh đã từng xóa bỏ toàn bộ tuyến giáp, người căn bệnh cần phải uống phóng xạ Iod 131 để tiêu diệt các tế bào ung thư, nhiều ngày thời gian sống.
- Các yếu tố sự liên quan tới thói quen sinh hoạt: Người có chế độ ăn thiếu hoặc thừa Iod, uống nhiều rượu, hút thuốc lá, thể trạng thừa cân, béo phì… có nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp cao hơn những người không tương tự.
Phòng ngừa căn bệnh ung thư tuyến giáp như thế nào?
Các dữ liệu gần nhất chứng tỏ, tại Mỹ, trong vòng 40% người căn bệnh nhận chẩn đoán mắc căn bệnh ung thư vào một thời điểm nhất định trong cuộc đời của họ. Mặc dù ung thư có thể đe dọa tính mạng tuy nhiên nhiều người vẫn được điều trị thành tựu. Không ít người không tương tự sống chung với căn bệnh ung thư trong một thời gian rất dài. (4)
Hiện nay, nguyên nhân gây nên ung thư tuyến giáp vẫn chưa được xác định chuẩn xác. các chuyên gia không chắc hẳn yếu tố nguy cơ nào là vượt trội và đóng vai trò chủ yếu trong việc gây nên ra căn bệnh ung thư tuyến giáp. Do đó không có giải pháp nào phòng tránh hoàn toàn nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp.
Tuy nhiên, có một vài phương pháp giúp cho hạn chế nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp được các chuyên gia khuyến nghị thực hiện như sau:
- Sử dụng đồ bảo hộ chuyên dụng khi lao động/tiếp xúc trong môi trường có phóng xạ: Điều này giúp cho suy nhược tác động của các tia, dưỡng chất phóng xạ.
- Chủ động thăm xét nghiệm sức khỏe, tầm soát ung thư: Nếu trong gia đình bạn không có căn bệnh sử ghi nhận người mắc ung thư tuyến giáp, điều này không đồng nghĩa với việc bạn không mắc ung thư tuyến giáp. Trường hợp gia đình bạn có người mắc ung thư tuyến giáp hoặc các căn bệnh lý ung thư ác tính không tương tự, bạn và những người thân còn lại nên chủ động thăm xét nghiệm, theo dõi. ThS.BS.CKII Vương Thị Nguyên Thảo khuyến nghị, thăm xét nghiệm sức khỏe định kỳ giúp cho nhanh chóng phát hiện các không thường thì sức khỏe, chẩn đoán căn bệnh ở thời kỳ sớm để điều trị sớm và hữu hiệu điều trị tốt hơn.
- giữ thói quen sinh hoạt lành mạnh: Thực hiện chế độ dinh dưỡng phong phú và đa loại, dung nạp số lượng muối Iod phù hợp. Tăng cường vận động, nghỉ ngơi đầy đủ, hạn chế lo sợ, mệt mỏi, tránh uống rượu bia và thuốc lá…
Chủ động xét nghiệm tầm soát ung thư tuyến giáp
Thăm xét nghiệm tầm soát và phát hiện sớm ung thư tuyến giáp giúp cho điều trị căn bệnh có hữu hiệu cao hơn.
Tại khoa Ung bướu, phòng xét nghiệm Đa khoa Hưng Thịnh, dịch vụ tầm soát ung thư tuyến giáp giúp cho nhiều người căn bệnh phát hiện ung thư ngay thời kỳ sớm nhờ hệ thống thiết mắc phải máy móc tiên tiến như: Hệ thống máy Siêu âm 3D đàn hồi Real time tiên tiến nhất thế giới – SuperSonic Imagine Mach 30 giúp cho phát hiện các nốt, sần không thường thì tuyến giáp; Máy chụp cắt lớp vi tính (CT) SOMATOM Drive 2 tiên tiến, Máy chụp cộng hưởng từ (MRI) ứng dụng công nghệ “Ma trận sinh học toàn phần” (Đức) giúp cho phản hồi tình trạng tế bào ung thư di căn cơ quan xa.
Với hệ thống chuyên gia hàng đầu, bác sĩ giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực điều trị và chăm sóc người căn bệnh ung thư, luôn phối hợp đa chuyên khoa (Ung bướu, Tiêu hóa, Tim mạch, Thần Kinh, Sản – Nhi, Tai Mũi Họng, Tiết niệu…) giúp cho việc chẩn đoán và điều trị chuyên sâu và mang tính cá thể hóa, đồng thời hỗ trợ nâng đỡ thể trạng và tăng cao uy tín cuộc sống cho người căn bệnh ung thư.
Để đăng ký xét nghiệm, tầm soát, điều trị ung thư tuyến giáp tại phòng xét nghiệm Đa khoa Hưng Thịnh, Quý khách hàng có thể liên hệ qua thông tin sau:
HỆ THỐNG phòng xét nghiệm ĐA KHOA Hưng Thịnh
Thông qua các thông tin được đem lại Vừa rồi, hy vọng người đọc đã từng được giải đáp thắc mắc ung thư tuyến giáp có lây lan không? Để biết thêm các thông tin sự liên quan điều trị ung thư tuyến giáp, bạn có thể tham khảo các bài viết không tương tự hoặc liên hệ Hotline để được hỗ trợ.
