Ung thư vú ở nam giới ít gặp, chỉ chiếm 1% tổng ca ung thư vú, thường không bộc lộ triệu chứng ở thời kỳ sớm, dẫn tới phát hiện muộn.
Ung thư vú là căn bệnh lý ác tính với các tế bào ung thư trở thành từ trong mô tuyến vú và tiến triển lan rộng ra toàn bộ vú. Sau đó, u bướu sẽ di căn sang các cơ quan không không khác trên cơ thể nếu không được điều trị sớm.
TS.BS Vũ Hữu Khiêm, Trưởng khoa Ung bướu, phòng thăm khám Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, loại ung thư vú thường gặp nhất ở nam giới là ung thư biểu mô ống xâm lấn, chiếm tầm khoảng 90% tổng số ung thư vú ở nam giới. Các loại không không khác có sự liên quan là u tủy, u nhú và tiểu thùy. Ung thư biểu mô ống tại chỗ thường không dễ phát hiện được nên dẫn tới chẩn đoán muộn trễ và tiên số lượng sống kém. Ở Việt Nam mặc dù chưa có số liệu thống kê cụ thể, tuy vậy ung thư vú có thể xảy ra ở bất kỳ nam giới nào, nhất là trên những người có các yếu tố nguy cơ. Tiên số lượng sống thêm sau 5 năm mắc ung thư vú ở nam giới cũng tương tự như ở phụ nữ.
Triệu chứng
Bác sĩ Khiêm lưu ý các dấu hiệu thất thường ở vú nên theo dõi ung thư vú ở nam giới gồm có u bướu hoặc sưng, thường không đau đớn; da vú gặp phải lõm hoặc nhăn nheo; núm vú co lại (quay vào trong); tấy đỏ hoặc đóng vảy núm vú hoặc da vú; tiết dịch từ núm vú. thỉnh thoảng, ung thư vú có thể lan tới các hạch bạch huyết ở vùng nách hoặc xung quanh xương đòn và tạo thành u bướu hoặc sưng ở đó. Điều này xảy ra ngay cả trước khi chưa sờ xuất hiện u bướu đầu tiên ở vú.
Theo bác sĩ Khiêm, những thế đổi này không phải lúc nào cũng do ung thư gây ra ra, tuy vậy nếu nhận xuất hiện bất kỳ thế đổi nào ở vú, bạn nên tới phòng thăm khám càng sớm càng tốt. thỉnh thoảng dấu hiệu ung thư vú ở nam trong thời kỳ sớm có thể không bộc lộ. Do đó, thăm thăm khám sức khỏe định kỳ hoặc chủ động tầm soát ung thư vú rất quan trọng ở người có yếu tố nguy cơ giúp cho phát hiện căn bệnh sớm, tăng tỷ lệ sống sau 5 năm.
Yếu tố nguy cơ
tới nay, nguyên nhân của toàn bộ các căn bệnh ung thư vú ở nam giới vẫn chưa được biết rõ. Tuy nhiên, theo bác sĩ Khiêm, một vài yếu tố nguy cơ có thể tiến hành tăng nguy cơ tiến triển ung thư vú ở nam giới.
Nam giới siêu âm tầm soát ung thư vú tại phòng thăm khám Đa khoa Tâm Anh. Ảnh: phòng thăm khám đưa đến
tình trạng hormone
Các tế bào vú thông thường tiến triển và phân chia để đáp ứng với các kích thích nội tiết nữ như estrogen. Càng nhiều tế bào phân chia, càng có nhiều môi trường mắc sai lầm khi sao chép ADN. Những thế đổi ADN này cuối cùng có thể dẫn tới ung thư. Các yếu tố tiến hành mất cân bằng nồng độ nội tiết tố nữ và nam trong cơ thể có thể tác động tới nguy cơ ung thư vú.
Đột biến gene
Có 2 loại đột biến ADN gây ra ung thư vú ở nam giới gồm có: đột biến gene mắc phải và đột biến gene di truyền. một vài đột biến mắc phải của gene sinh ung thư và/hoặc gene ức chế u bướu cũng có thể là kết quả của các hóa dinh dưỡng gây ra ung thư trong môi trường hoặc trong chế độ sinh hoạt. Mặc dù vậy, tới nay vẫn chưa có nghiên cứu nào chứng minh được điều này.
một vài căn bệnh ung thư vú có sự liên quan tới đột biến di truyền của gene ức chế u bướu BRCA1 hoặc BRCA2. Nam giới có đột biến di truyền ở gene BRCA1 và BRCA2 có nguy cơ mắc căn bệnh ung thư vú cao hơn và có thể mắc một vài căn bệnh ung thư không không khác như ung thư tuyến tiền liệt và ung thư tuyến tụy. Ngoài ra còn có các hội chứng ung thư di truyền không không khác có thể sự liên quan tới ung thư vú ở nam giới.
Bác sĩ Khiêm khuyến cáo, nếu được chẩn đoán mắc căn bệnh ung thư vú, nam giới nên tiến hành xét nghiệm di truyền vì có thể có nguy cơ mắc các căn bệnh ung thư không không khác, ví dụ như ung thư tuyến tiền liệt và tuyến tụy.
Phương pháp chẩn đoán
Đầu tiên, bác sĩ sẽ khai thác căn bệnh sử của cá nhân và gia đình, kiểm tra mô vú bằng cách thăm khám vú và nách để tìm các hạch và u bướu, đồng thời kiểm tra sức khỏe tổng thể. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện một vài kiểm tra cận lâm sàng gồm có:
Chụp X-quang tuyến vú nhằm xác định những thế đổi trong mô vú. Kết quả X-quang có thể gợi ý cho bác sĩ có nên phải thực hiện sinh thiết bổ sung thường không.
Siêu âm vú nhằm nghiên cứu những thế đổi ở vú được phát hiện trong quá trình chụp X-quang tuyến vú hoặc thăm khám sức khỏe. Chẩn đoán này có thể phân biệt được sự không không khác biệt giữa u nang chứa đầy dinh dưỡng lỏng (không có nguy cơ là ung thư) và khối rắn (có thể nên xét nghiệm thêm để chắc hẳn chúng có phải ung thư thường không). Với những người có u bướu ở vú, siêu âm cũng nhằm kiểm tra có hạch bạch huyết ở vùng nách thường không. Nếu có, siêu âm có thể được sử dụng để hướng dẫn kim lấy mẫu (sinh thiết), giúp cho tìm tế bào ung thư ở đó và trong mô vú.
Sinh thiết vú thường được chỉ định khi các chẩn đoán trước đó gợi ý có dấu hiệu ung thư vú. Có nhiều phương pháp sinh thiết vú không không khác nhau như: sinh thiết chọc hút bằng kim nhỏ (FNA), sinh thiết kim lõi (CNB), sinh thiết kim lõi lập thể và sinh thiết lõi có hỗ trợ chân không. Việc sử dụng loại sinh thiết nào sẽ tùy thuộc vào trường hợp cụ thể của mỗi người căn bệnh.
Sinh thiết thủ thuật ít khi nên phải sử dụng trong chẩn đoán ung thư vú. Bác sĩ thủ thuật sẽ loại bỏ toàn bộ u bướu hoặc khu vực thất thường, cũng như phần rìa xung quanh của mô vú thông thường để sinh thiết mô, tìm dấu hiệu của ung thư.
Sinh thiết hạch bạch huyết có thể được thực hiện cùng lúc với sinh thiết u bướu vú hoặc trong khi thủ thuật loại bỏ u bướu vú.
Phòng căn bệnh
Theo bác sĩ Khiêm, thực hiện chế độ sinh hoạt, sinh hoạt lành mạnh; tránh rượu bia, thuốc lá, thực phẩm nấu sẵn; kiểm soát stress stress; tránh tiếp xúc với hóa dinh dưỡng độc hại hoặc bức xạ; tập thể thao hàng ngày… giúp cho giữ an toàn mỗi người khỏi nguy cơ ung thư vú và các căn bệnh lý nói chung.
Các dấu hiệu ung thư vú ở nam giới trong thời kỳ đầu thường mơ hồ không dễ phát hiện. Khi các triệu chứng bộc lộ rõ ràng căn bệnh đã từng ở thời kỳ xâm lấn, lúc này, việc điều trị sẽ không dễ khăn, tốn kém, tốt nhất hạn chế và tiên số lượng sống suy yếu dần theo thời kỳ căn bệnh. Do đó, bác sĩ Khiêm khuyến nghị, người có yếu tố nguy cơ ung thư vú nên thăm khám sức khỏe định kỳ mỗi năm từ 1-2 lần; tầm soát ung thư vú ít nhất một lần giúp cho phòng ngừa hoặc phát hiện căn bệnh sớm để điều trị sớm, tăng tỷ lệ sống thêm sau 5 năm.
Nguyên Phương
