Hiện trên thế giới có tầm 100 triệu người để lại sẹo sau chấn thương hoặc tiểu phẫu. trong số đó, 15% trường hợp mô sợi tiến triển quá mức, trở thành sẹo lồi hoặc sẹo u xơ. Sẹo lồi có thể xuất hiện ở tất cả lứa tuổi, tất cả vị trí trên cơ thể tuy vậy thường gặp ở vai, má, tai, ngực, mông… Vậy vì sao sẹo lồi ngày càng to? Khắc phục bằng cách nào? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp chi tiết vấn đề này.
Sẹo lồi, sẹo u xơ là sao?
Sẹo lồi, sẹo u xơ là loại sẹo nổi gồ ghề trên bề mặt da, tạo ra sau đáp ứng quá mức của mô da với các sang thương trước tiên, thực hiện tăng sinh nguyên bào sợi, sản sinh quá mức collagen sau tổn thương. (1)
nên phân biệt sẹo lồi với sẹo u xơ. Sẹo u xơ xuất hiện sớm trong 1-2 tháng sau tổn thương da, thường có màu hồng đỏ, tiến triển nổi gồ lên khỏi mặt da tuy vậy không lan ra ngoài tổn thương trước tiên, sẹo tự xẹp dần sau 6 tháng – 2 năm.
Sẹo lồi có thể xuất hiện ở vị trí bất kỳ tuy vậy thường gặp ở ngực, vai, vùng eo lưng trên, trước xương ức, dái tai, sẹo tiến triển cao và rộng vượt ra ngoài tổn thương trước tiên, thường không thoái triển, điều trị không dễ, tỷ lệ tái phát cao.
Sẹo lồi có màu hồng, nâu hoặc đỏ, mật độ mềm hoặc cứng, một vài co kéo gây nên đau đớn, giới hạn vận động, sẹo có nhiều hình loại không không khác nhau, ở dái tai thường chắc và tròn, trên các cơ quan không không khác của cơ thể thường có bề mặt phẳng hơn, một tỷ lệ có thể có cuống (ở tai, vùng eo lưng…).
Vì sao sẹo lồi ngày càng to và có xu hướng lan rộng?
Sẹo lồi ngày càng to và có xu hướng lan rộng vì khi có vết thương trên da, quá trình lành thương sẽ xảy ra như một cơ chế tự giữ an toàn qua 4 thời kỳ: thời kỳ cầm máu, viêm, tăng sinh và tái tạo, giúp cho mô khôi phục tính toàn vẹn. Nếu trong 4 thời kỳ này bạn gặp bất kỳ rối loạn nào trong cơ thể sẽ tác động tới quá trình liền sẹo và có thể tạo ra sẹo lồi.
- thời kỳ cầm máu xảy ra rất nhanh, trong vòng vài giây tới vài giờ, nhằm tạo cục máu đông, ngăn việc thiếu máu tiếp diễn, nhiều yếu tố tăng trưởng gây nên tăng xơ hóa giải phóng trong thời kỳ này.
- thời kỳ viêm nhiều ngày từ 1-6 ngày sau đó, các tác nhân gây nên viêm như mảnh mô chết, cục máu đông, xác vi khuẩn… được các tế bào miễn dịch dọn dẹp. Các yếu tố viêm được sản xuất gây nên kích hoạt nguyên bào sợi, có sự liên quan tới việc tạo ra sẹo.
- thời kỳ tăng sinh xảy ra trong 3 tuần tiếp theo: các tế bào biểu mô, mô liên kết, nguyên bào sợi tăng sinh, đồng thời các yếu tố tăng trưởng được cơ thể tiết ra ngày càng nhiều để lành vết thương nhanh chóng và ngăn các dinh dưỡng lạ xâm nhập từ môi trường. thời kỳ này có sự tăng sinh và tích tụ collagen type I, III, sự mất cân bằng của enzym phân giải protein và dinh dưỡng ức chế có thể thực hiện sẹo tiến triển quá mức.
- thời kỳ tái tạo sau 3 tuần và có thể nhiều ngày tới 2 năm: khi vết thương đã từng liền, thời kỳ mô khôi phục lại tính toàn vẹn hoặc tạo sẹo. Khi có sự khiếm khuyết quá trình chết tế bào theo chương trình (apoptosis), các nguyên bào sợi cơ tiếp tục tồn tại, collagen type I lắng đọng nhiều sẽ tạo ra sẹo lồi.
Sẹo lồi ngày càng to và lan rộng có phải dấu hiệu nguy hiểm?
Sẹo lồi ngày càng to và lan rộng tuy không phải dấu hiệu nguy hiểm tuy vậy sẽ kèm theo các triệu chứng như: đau đớn, ngứa ngáy, đè nén, co kéo, gây nên không dễ khăn trong việc vận động khớp nếu sẹo lồi nằm ở vị trí đặc biệt như các khớp xương.
Sẹo lồi ngày càng to cũng tác động lớn về thẩm mỹ. Bạn sẽ mất tự tin nếu trên cơ thể xuất hiện một vết sẹo lồi với kích thước lớn.
Giải pháp khắc phục tình trạng sẹo lồi ngày càng to
Các giải pháp khắc phục tình trạng sẹo lồi ngày càng to gồm có
1. Silicon (gel xoa và miếng dán)
Silicone trị sẹo có thể được sản xuất dưới loại xịt, gel hoặc miếng dán, là loại sản phẩm chăm sóc da loại polyme, gồm có các tính sau:
- Trong suốt, giúp cho đơn giản quan sát vết thương.
- Mềm và bám dính tốt với nhiều hình loại vết thương không không khác nhau.
- Ổn định và tương thích sinh học với cơ thể, ít gây nên kích ứng, có vai trò trong giảm sút và tăng cao tình trạng sẹo mới, sẹo sau tiểu phẫu hoặc chấn thương.
Silicon khi thoa hoặc dán trên vết thương sẽ giúp cho bao phủ vết thương, chống nhiễm trùng, đưa đến độ ẩm vừa đủ cho quá trình lành thương, giảm sút các gốc oxy phản ứng trong quá trình viêm, giảm sút sức căng bề mặt tại vị trí sẹo, nhờ đó tăng cao các vấn đề:
- Trị sẹo lồi, ngăn ngừa và giảm sút vết thâm do sẹo.
- giảm sút cảm giác ngứa ngáy ngáy, không dễ chịu khi sẹo kéo da non.
- Đẩy nhanh quá trình tái tạo da gặp phải tổn thương.
2. một vài thuốc thoa không không khác
Retinoids, Imiquimod, Mitomycin C… có vai trò chủ yếu trong việc ngừa xuất hiện, tái phát sẹo lồi hơn là điều trị sẹo hiện có.
3. Nén ép (áp lực)
Đây là phương pháp có từ xa xưa, dùng liệu pháp đè ép lên tổn thương sẹo, thực hiện thay thế đổi độ căng của vết thương, gây nên thiếu máu cục bộ, thiếu oxy trong mô, thực hiện tăng thoái hoá sẹo. Thời gian băng ép ít nhất 12 giờ/ngày. Tác dụng phụ có thể gây nên nóng vùng da băng ép, viêm da, trợt, loét áp lực…
4. Tiêm corticoid nội sẹo
Tiêm corticoid trị sẹo lồi là phương pháp được lấy tại các phòng kiểm tra. Bác sĩ tiêm trực tiếp vào mô sẹo một loại hoạt dinh dưỡng thuộc nhóm Corticoid là Triamcinolone acetonide, giúp cho thực hiện mềm và xẹp sẹo bằng cách ức chế tăng sinh nguyên bào sợi, giảm sút tổng hợp collagen và glycosaminoglycan.
Tiêm triamcinolon ức chế sự tạo ra sẹo lồi hữu hiệu, thực hiện phẳng 50%-100% với tỷ lệ tái phát từ 33%-50%. Phương pháp ít xâm lấn, không nên tiểu phẫu, bạn có thể sinh hoạt thường thì sau tiêm.
Nhược điểm:
- Bạn sẽ cảm xuất hiện đau đớn trong lúc tiêm.
- Tác dụng phụ tại chỗ: teo da, dãn mạch, rối loạn sắc tố, nhiễm trùng.
- Tác dụng phụ toàn thân: trứng cá, rối loạn kinh nguyệt, hội chứng Cushing.
- Sẹo lồi luôn có nguy cơ tái phát nên nên điều trị nhiều lần.
5. Tiêm Fluorouracil (5-FU)
5-fluorouracil là thuốc dùng trong điều trị ung thư, có nguy cơ ức chế tăng sinh nguyên bào sợi nên được ứng dụng trong điều trị sẹo lồi. Chỉ định khi sẹo lồi nhỏ, trung bình kháng trị, tiêm lặp lại sau mỗi 3-4 tuần, nên nhiều lần điều trị. Tác dụng phụ thường gặp: gây nên đau đớn tại vị trí tiêm, loét, kích ứng, tăng sắc tố…
6. Tiêm Bleomycin
Bleomycin cũng là thuốc chống ung thư, có tác dụng gây nên chết tế bào theo chương trình, hoại tử tế bào sừng, ức chế tổng hợp collagen, hữu hiệu điều trị sẹo cao tuy vậy vẫn có nguy cơ tái phát, dễ gặp tác dụng phụ như nổi bóng nước, loét da, tăng sắc tố, đau đớn nhiều khi tiêm.
7. Verapamil
Đây là thuốc thuộc nhóm ức chế kênh Canxi, thực hiện tăng thoái hoá dinh dưỡng nền ngoại bào, được tiêm trong sẹo lồi, sẹo u xơ mới, cho xuất hiện có hữu hiệu tương đương triamcinolone mà không gây nên tác dụng phụ đáng nhắc nào.
8. Botulinum toxin A
hữu hiệu trong điều trị sẹo lồi ở vùng hàm mặt, vùng cổ, do giảm sút căng cơ, giảm sút sức căng bề mặt của vết thương, giảm sút tạo ra sẹo lồi và giảm sút sự đau đớn tức, không dễ chịu do co kéo vùng da xung quanh sẹo.
9. Laser
Các loại laser thường dùng trong điều trị sẹo lồi, sẹo u xơ: laser CO2, Er:YAG, laser nhuộm xung PDL.
Laser CO2 thường hay laser Er:YAG thực hiện phẳng và mềm sẹo bằng cách tạo các tổn thương có kiểm soát giúp cho ổn định quá trình sản xuất collagen.
Laser nhuộm xung PDL với bước sóng 585 và 595nm tác dụng có lựa chọn lọc lên các haemoglobin trong tĩnh mạch mô sẹo gây nên thiếu oxy mô, ức chế tăng sinh nguyên bào sợi, giảm sút phóng thích histamin, có vai trò trong điều trị màu đỏ hoặc triệu chứng ngứa ngáy của sẹo lồi.
Khi sử dụng laser điều trị sẹo nên lưu ý phối hợp thêm các phương pháp không không khác để tăng hữu hiệu.
10. Áp lạnh với nitơ lỏng
Nhiệt lạnh từ nitơ lỏng gây nên chết tế bào và bong tróc mô, hữu hiệu trên sẹo u xơ cao hơn so với sẹo lồi và tốt nhất nên phối hợp với tiêm triamcinolon trong sẹo.
Tác dụng phụ: đau đớn, bóng nước, giảm sút hoặc mất sắc tố.
11. tiểu phẫu
tiểu phẫu khử là phương pháp ngoại khoa, chỉ lấy trong một tỷ lệ như: sẹo lồi ngày càng to tiến triển quá mức, có sức căng lớn; sẹo co cứng, gây nên hạn chế vận động; sẹo lồi lớn có cuống hoặc khi thất bại với các phương pháp không không khác. Tuy nhiên, phương pháp này không nên lấy đơn độc mà nên phối hợp điều trị bảo tồn sau đó như: tiêm triamcinolone nội sẹo, xạ trị, áp lạnh, băng ép, miếng dán silicon…
Nhược điểm:
- Nguy cơ nhiễm trùng cao.
- Sẹo lồi sẽ mờ đi chứ không hoàn toàn không còn nữa.
- Tiềm ẩn nguy cơ tái phát sẹo lồi sau khi điều trị, thậm chí còn tạo ra sẹo lồi lớn hơn sẹo cũ.
- mức phí tiểu phẫu sẹo lồi tương đối cao.
12. Xạ trị
Xạ trị là phương pháp dùng các hạt hoặc sóng năng số lượng cao để phá huỷ DNA trong tế bào ung thư, ngăn tế bào tiến triển, một tỷ lệ sử dụng dinh dưỡng phóng xạ đưa vào cơ thể qua đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch.
Ứng dụng trong sẹo lồi: chủ yếu dùng sau tiểu phẫu sẹo lớn để ngừa tái phát sẹo, do bức xạ thực hiện tổn thương trực tiếp nguyên bào sợi, giảm sút sản xuất collagen. Việc sử dụng hiện vẫn còn hạn chế, chỉ lấy ở một vài ít phòng kiểm tra lớn.
Những lưu ý nên biết khi gặp phải sẹo lồi
Những lưu ý khi gặp phải sẹo lồi gồm có: (2)
- Khi gặp phải sẹo lồi, cách tốt nhất là tới gặp bác sĩ Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ da để được tư vấn về các cách điều trị.
- Mỗi phương pháp điều trị sẹo lồi sẽ có những ưu điểm không không khác nhau, có thể nên lấy nhiều phương pháp để đạt hữu hiệu tối ưu nhất.
- Điều trị sẹo lồi bắt đầu bằng chăm sóc vết thương thật tốt, tránh nhiễm khuẩn như: giữ vết thương sạch khuẩn phối hợp chế độ dinh dưỡng thích hợp để vết thương nhanh lành.
- Cách chăm sóc vết thương ở người có cơ địa sẹo lồi không không khác với người không gặp phải sẹo lồi. Vì thế, bạn có thể dùng thêm các loại kem đặc trị để hạn chế sẹo lồi.
liệu pháp ngăn ngừa sẹo lồi
Nên có liệu pháp phòng ngừa sẹo lồi ở những người có nguy cơ cao: đã từng có sẹo lồi, sẹo tiến triển quá mức trước đó, vị trí tổn thương ở các vùng sát xương, sức căng da lớn (ngực, vai, chi…) (3)
- Chăm sóc vết thương tốt, giữ vết thương sạch và ẩm vừa đủ.
- Nhẹ nhàng rửa vết thương bằng xà phòng dịu nhẹ và nước.
- Bác sĩ có thể khuyến nghị đặt 1 miếng đệm áp lực hoặc một miếng gel silicone lên vết thương đang lành. Người lớn nên thực hiện các bước phòng ngừa này trong 6 tháng sau khi gặp phải tổn thương da và trẻ nhỏ là 18 tháng.
- Đắp khuyến khích tai áp lực lên tai sau khi xỏ lỗ tai để ngừa sẹo lồi.
- giữ an toàn da khỏi gặp phải thương, tránh thực hiện tổn thương da. Cân nhắc việc xỏ khuyến khích, xăm mình và tiểu phẫu. Ngay cả những vết thương nhỏ, ví dụ như lông mọc ngược, vết cắt và vết trầy xước cũng có thể gây nên sẹo lồi.
- Nếu quyết định tiểu phẫu, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ về xu hướng tiến triển sẹo lồi. Bác sĩ có thể sử dụng các kỹ thuật tiểu phẫu để giảm sút nguy cơ tạo ra sẹo lồi tại vị trí tiểu phẫu. Sau tiểu phẫu, bác sĩ sẽ hướng dẫn cách chăm sóc và tiến hành điều trị sớm để ngăn sẹo lồi tiến triển.
vấn đề sự liên quan
1. Sẹo lồi lâu năm có điều trị được không?
Sẹo nổi gồ trên da lâu năm thường là những sẹo lồi thực sự, không thoái triển mà còn có thể tiến triển to dần, điều trị rất không dễ khăn, tỷ lệ tái phát sau điều trị cao. Hiện nay chưa có một phương pháp nào điều trị sẹo thành quả trong tất cả trường hợp.
Các phương pháp điều trị sẹo lồi tới nay chỉ có tác dụng giúp cho thực hiện mềm, xẹp sẹo, giảm sút màu đỏ của sẹo, giảm sút triệu chứng đau đớn ngứa ngáy, tăng cao thẩm mỹ, không dễ có thể xóa vĩnh viễn sẹo lồi. Có thể phải thay thế đổi hoặc phối hợp nhiều phương pháp theo từng thời kỳ đáp ứng của sẹo.
2. Sẹo lồi sau điều trị có tái phát không?
Sẹo lồi sau điều trị vẫn có có thể tái phát, thậm chí lớn hơn trước tiên. Trên thực tế, hơn 30% người chứng bệnh gặp tình trạng tái phát sẹo lồi sau khi đã từng tiểu phẫu khử.
3. Địa chỉ nào điều trị sẹo lồi uy tín?
Điều trị sẹo lồi uy tín tại Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, phòng kiểm tra Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM với các phương pháp điều trị đa loại, gồm có: tiêm corticosteroid, botox, laser, áp lạnh, thuốc thoa… Những phương pháp này có thể giúp cho sẹo mềm, xẹp sẹo và giảm sút thâm sẹo.
Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da không ngừng cải tiến, nâng cao hữu hiệu điều trị sẹo lồi. Trong trường hợp sẹo lồi có kích thước lớn hoặc ở vị trí không dễ điều trị, tiểu phẫu có thể được lấy để khử sẹo lồi, phối hợp với các liệu pháp điều trị nội khoa, có thể tăng cao tình trạng sẹo, giúp cho chị em lấy lại sự tự tin về ngoại hình.
Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, phòng kiểm tra Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM có hệ thống bác sĩ, kỹ thuật viên chuyên nghiệp, nhiều kinh nghiệm, cập nhật liên tục các phương pháp điều trị mới và tiên tiến, tối ưu hữu hiệu thực hiện đẹp.
4. mức phí xử lý sẹo lồi tầm bao nhiêu?
mức phí xử lý sẹo lồi ngày càng to phụ thuộc vào nhiều yếu tố, người chứng bệnh nên tới trực tiếp các Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da để được kiểm tra và báo giá chi tiết.
HỆ THỐNG phòng kiểm tra ĐA KHOA Hưng Thịnh
Sẹo lồi ngày càng to không gây nên hại cho sức khỏe tuy vậy tác động nhiều tới thẩm mỹ. Bạn nên thực hiện tốt những lưu ý của bác sĩ sau tiểu phẫu hoặc chấn thương để ngừa sẹo lồi. Ngoài ra, việc loại bỏ sớm sẹo lồi (nếu có) giúp cho tiết kiệm thời gian, mức phí và tăng cao hữu hiệu điều trị.
