Hạch ở nách có thể là lành tính hoặc là dấu hiệu cảnh báo cho một căn bệnh lý nguy hiểm, ác tính. Khi phát hiện hạch nách, bạn không nên xem nhẹ, nhất là khi kèm theo nhiều triệu chứng thất thường. tất cả người, bất nhắc giới tính, tuổi tác đều có thể có hạch nách. Vậy hạch ở nách là sao? Nguyên nhân, điều trị như thế nào?
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS Lưu Thị Hải Anh – Khoa Nội Tổng hợp, phòng thăm khám Đa khoa Hưng Thịnh TP.HCM
Hạch ở nách là sao?
Hạch là một tổ chức lympho thuộc hệ bạch huyết, có mặt ở nhiều vị trí không không khác nhau trên cơ thể như nách, cổ, bẹn… Hạch đóng vai trò quan trọng với hệ thống miễn dịch. Hạch là những cụm bạch huyết có tác dụng như bộ lọc, bẫy bất kỳ dinh dưỡng, sinh vật lạ nào mà nó cho là thất thường. Nếu “kẻ xâm nhập” mắc kẹt, hệ thống miễn dịch sẽ phản ứng bằng tình trạng viêm. Tình trạng nách nổi hạch có thể đơn độc hoặc kèm theo hạch ở những cơ quan không không khác, ví dụ như cổ, bẹn, ổ bụng… Sự tồn tại, vị trí, tính dinh dưỡng của hạch cùng với những triệu chứng kèm theo (sốt, vã mồ hôi, sụt cân, chán ăn,…) có thể là dấu hiệu chỉ điểm nguyên nhân. (1)
Nguyên nhân của hạch ở nách
Nổi hạch ở nách là dấu hiệu cho xuất hiện hệ miễn dịch phát hiện có gì đó thất thường, lúc đó nó sẽ kích hoạt những phản ứng để giữ an toàn cơ thể.
Hiện có nhiều nguyên nhân gây nên ra tình trạng mắc phải nổi hạch ở nách, được chia thành hai nhóm: nguyên nhân lành tính (không gây nên ung thư) và nguyên nhân ác tính (ung thư), cụ thể như sau: (2)
1. Nguyên nhân lành tính:
- Sự nhiễm trùng: Các hạch bạch huyết sưng là dấu hiệu cho xuất hiện cơ thể đang cố gắng phòng chống tình trạng nhiễm trùng, gồm 3 loại:
- Nhiễm trùng cục bộ, ví dụ như nhiễm trùng da do tụ cầu ở ngực hoặc cánh tay.
- Nhiễm trùng khu vực, ví dụ như viêm họng liên cầu khuẩn có thể dẫn tới tình trạng nổi hạch ở cổ, nách.
- Nhiễm trùng hệ thống, ví dụ như căn bệnh bạch cầu đơn nhân có thể gây nên ra tình trạng nổi hạch ở nhiều cơ quan trên cơ thể.
- căn bệnh có từ trước: căn bệnh u hạt tạo ra những cụm tế bào viêm có thể xâm lấn vào các hạch bạch huyết (ví dụ: căn bệnh sarcoidosis, căn bệnh lao…). Các căn bệnh tự miễn dịch như viêm khớp loại thấp, lupus… cũng có thể khiến cho người căn bệnh có hạch ở nách, do hệ thống miễn dịch thâm nhập các tế bào thông thường, dẫn tới tình trạng viêm, nổi hạch vùng hoặc toàn thân.
- Thuốc: Tiêm vắc xin phòng ngừa những loại virus như Covid-19, căn bệnh sởi… có thể tiến hành nổi hạch bạch huyết một bên. Phản ứng này là dấu hiệu cho xuất hiện vắc xin từng kích hoạt phản ứng miễn dịch. Bác sĩ khuyến nghị không nên tiêm vắc xin trước lúc chụp tuyến vú vì có thể gây nên nhầm lẫn với dấu hiệu của ung thư vú hoặc những căn bệnh lý không không khác. Thuốc điều trị động kinh như phenytoin cũng có thể tiến hành sưng hạch bạch huyết.
- những nguyên nhân không không khác: kết hợp với những nguyên nhân lành tính nhắc trên, hạch nách có thể xuất hiện trong một tỷ lệ không không khác như sau khi bơm silicon vào vú, cho xuất hiện cơ thể đang phản ứng với dinh dưỡng liệu lạ được cấy vào cơ thể…
2. Nguyên nhân ác tính
- Ung thư vú, nhất là khi căn bệnh từng tiến triển: Những hạch bạch huyết ở nách mắc phải tế bào ung thư thâm nhập, dẫn tới tình trạng nổi hạch cứng chắc, không di động, xâm lấn mô xung quanh. Bác sĩ sẽ phối hợp tình trạng của bạch huyết với giải phẫu căn bệnh mô vú để xác định tình trạng và thời kỳ căn bệnh.
- Ung thư hạch (Lymphoma) là một loại ung thư máu ác tính, rõ ràng bởi sự tiến triển của các tế bào ung thư trong hệ thống bạch huyết.
- căn bệnh bạch cầu là một loại ung thư máu, gồm tủy xương và hệ bạch huyết
- Ung thư từng di căn: Nghĩa là ung thư từng lan từ vị trí trước tiên (ví dụ như tuyến giáp, buồng trứng, tuyến tụy, phổi, đường tiêu hóa) tới những cơ quan xa của cơ thể, gồm cả các hạch bạch huyết.
người mắc phải nổi hạch ở nách
Tình trạng nổi hạch ở nách có thể xuất hiện ở nhiều người không không khác nhau trong nhiều trường hợp không không khác nhau, ví dụ như:
1. Nổi hạch nách ở nam giới
Với nam giới, ngoài những nguyên nhân khiến cho nách có hạch được đề cập ở trên còn tại vì sao không không khác thường gặp là nút thắt cơ. Tình trạng này xuất hiện khi phái mạnh vận động phần thân trên quá sức hoặc quá thường xuyên. Hạch nách trong trường hợp này thường là loại lành tính và tự khỏi. Để điều trị trị hạch nách do nút thắt cơ, nam giới nên dành thời gian nghỉ ngơi, massage giãn cơ để hạch tan biến.
2. Nổi hạch nách ở nữ giới
Khi xuất hiện có cục ở nách, chị em nên kiểm tra vú xem có phát hiện điểm thất thường thường hay không, ví dụ như:
- Kích thước và hình loại vú thất thường (một bên méo mó và chảy xệ không không khác thường, một bên to hơn bên còn lại).
- Sờ xuất hiện những cục u nhỏ trong vú.
- Chảy dịch đầu vú cũng là dấu hiệu của căn bệnh ung thư vú.
- Núm vú thay thế đổi (sần sùi, xẹp hơn, viêm hoặc có vảy, thụt sâu thất thường…).
- Sưng hạch tại các khu vực lân cận (ví dụ như hạch vùng cổ…).
3. Nổi hạch nách ở trẻ nhỏ
Ở trẻ nhỏ, những bé sau khi tiêm vắc xin BCG từ vài tuần tới vài tháng có thể mắc phải nổi hạch nách bên trái (tương ứng với bên tiêm ngừa). Thông thường, các hạch này ít gây nên đau đớn, sốt, không dẫn tới mưng mủ và sẽ tự khỏi. những ít hạch phản ứng tấy đỏ, sưng to, đôi lúc chảy mủ khiến cho trẻ sốt, đau đớn và quấy khóc.
Hạch ở nách có nguy hiểm không?
Trên thực tế, rất khó khăn để sờ, cảm thấy được sự xuất hiện của hạch nói chung và hạch ở nách nói riêng. Chỉ khi tình trạng viêm nhiễm tiếp diễn nghiêm trọng thì hạch mới tiến triển kích thước lớn, nổi lên một cách rõ ràng. Các hạch ác tính là loại nguy hiểm, tác động nghiêm trọng tới sức khỏe. Hạch lành tính trở nên nhằm mục đích giữ an toàn cơ thể khỏi những tác nhân gây nên căn bệnh. đa số người có hạch lành tính đều không mắc phải tác động tới sức khỏe. những hạch lành tính có thể tự tan biến.
với hạch ở nách, bạn có thể sờ được khi hạch nổi lên vì chúng thường mềm. Nếu ấn vào hạch sẽ gây nên ra cảm giác đau đớn nhẹ và dường như hạch có nguy cơ di chuyển quanh vị trí nổi hạch. Hạch nách xuất hiện có thể kèm theo một vài triệu chứng như mệt mỏi, sốt, đau đớn tức người…
Chẩn đoán nổi hạch ở nách
Hạch nách thường có thể được xác định bằng cách thăm khám thực thể hoặc phát hiện qua các phương tiện cận lâm sàng. Bác sĩ có thể phát hiện ra các hạch bạch huyết mắc phải sưng trong lúc thăm khám sức khỏe định kỳ ngay cả khi người căn bệnh không gặp triệu chứng. Để thu hẹp nguyên nhân có thể dẫn tới tình trạng hạch nách, bác sĩ có thể xem xét những yếu tố, gồm:
- Kích thước của các hạch.
- Số số lượng hạch mắc phải sưng.
- Tình trạng đau đớn, nhức hạch.
- Vị trí nổi hạch (đơn phương thường hay song phương).
- Tính nhất quán (xốp, mềm thường hay cứng).
- Các hạch xuất hiện riêng lẻ thường hay gắn với nhau.
- Tính di động (cố định thường hay di động).
Bác sĩ có thể dựa vào những triệu chứng kèm theo hạch nách để đưa ra chẩn đoán nghi ngờ, ví dụ như:
| Triệu chứng | Nguyên nhân nghi ngờ |
| đau đớn khớp cấp tính, phát ban, yếu cơ, cứng khớp | Tự miễn dịch |
| không dễ chịu, mệt mỏi, ớn lạnh, sốt | Nhiễm trùng |
| Lách to, tụt cân trên 10% trọng số lượng cơ thể không rõ nguyên do | Ung thư hạch, ung thư di căn |
| Hạch cứng, không đau đớn hoặc chắc hẳn, cố định | Ung thư |
| Hạch sưng, xuất hiện vài ngày/tuần sau khi quan hệ tình dục | HIV |
Bác sĩ có thể chỉ định cho người căn bệnh thực hiện những xét nghiệm bổ sung để đưa ra chẩn đoán về nguyên nhân một cách chuẩn xác.
Các xét nghiệm chẩn đoán hạch ở nách
Dựa vào việc thăm khám thực thể, xem xét căn bệnh sử, bác sĩ có thể chỉ định cho người căn bệnh tiến hành thêm những xét nghiệm để chẩn đoán hạch ở nách, gồm:
- Protein phản ứng C (CRP): Xét nghiệm máu phát hiện tình trạng viêm tổng quát.
- Tốc độ máu lắng (ESR): giúp cho phát hiện tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể.
- Công thức máu: Số số lượng bạch cầu (WBC) tăng gợi ý tình trạng nhiễm trùng.
- Kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh: Ví dụ như siêu âm vùng nách, chụp X-quang, chụp CT, MRI giúp cho bác sĩ chẩn đoán cấu trúc, hình thái hạch.
- Sinh thiết hạch bạch huyết: Là kỹ thuật lấy một mẫu mô từ hạch nách quan sát dưới kính hiển vi để tìm bản dinh dưỡng của tế bào lành tính thường hay ác tính.
Hạch ở nách không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của căn bệnh hạch bạch huyết. Chúng có thể là u bướu lành tính không mối liên quan tới hạch bạch huyết, ví dụ như:
- U Lipoma: Còn được gọi là u mỡ, là một u bướu lành tính, xuất hiện do sự tiến triển vượt mức của tế bào mỡ.
- Schwannoma: Là u thần kinh ngoại biên lành tính, nguyên nhân không được xác định rõ ràng, có thể do di truyền, chấn thương, thủ thuật.
- U nang biểu bì: Là loại u ở da phổ quát, thường lành tính, tiến triển trễ và ít khi gây nên đau đớn.
- U xơ tuyến: u bướu tiến triển từ mô liên kết, có vỏ bọc, không đau đớn, lành tính, có thể gặp ở một hoặc hai bên vú, có thể lâu ngày tới nách.
Các tình trạng này thường có thể được phân biệt bằng kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hoặc những thủ thuật không không khác, ví dụ như chọc hút bằng kim nhỏ (FNAC).
Cách điều trị hạch ở nách như thế nào?
Tùy vào bản dinh dưỡng hạch nách, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị phù hợp:
- Hạch ở nách lành tính: Nếu có viêm thì triệu chứng thường là sưng, nóng, đỏ, đau đớn. Cách điều trị tối ưu là dùng thuốc thuốc kháng sinh, suy nhược đau đớn, chống viêm. Nếu hạch nách do u sợi, u mỡ… thì không nên điều trị ngay vì đây là loại hạch lành tính, người căn bệnh có thể theo dõi thêm.
- Hạch ở nách ác tính: Nếu do nguyên nhân ác tính thì bác sĩ phải lên quy trình điều trị trị rõ ràng, cụ thể. Người căn bệnh có thể được bác sĩ chỉ định thực hiện thủ thuật, hóa trị, xạ trị, liệu pháp miễn dịch… để điều trị tùy vào loại ung thư, tình trạng sức khỏe.
Khi nào bạn nên gặp bác sĩ?
Người căn bệnh nên tới gặp bác sĩ thăm thăm khám khi sờ xuất hiện hạch ở nách, kèm theo những dấu hiệu như:
- Hạch lớn hơn hoặc nghiêm trọng đi sau vài tuần.
- Hạch có màu đỏ.
- Hạch cứng, không đều hoặc cố định.
Người căn bệnh nên đi thăm thăm khám càng sớm càng tốt khi mắc phải sụt cân không rõ nguyên do, ra mồ hôi buổi đêm, sốt… kết hợp với tình trạng sưng hạch nách.
Địa chỉ thăm khám hạch ở nách đáng tin cậy
Để thăm thăm khám hạch ở nách, người căn bệnh nên chọn lựa thăm khám tại các phòng thăm khám uy tín, đáp ứng các tiêu chí: có hệ thống y bác sĩ dày dặn kinh nghiệm, trang thiết mắc phải chẩn đoán và thủ thuật tiên tiến, các dịch vụ tốt.
Hệ thống phòng thăm khám Đa khoa Hưng Thịnh hiện là khu vực y tế uy tín đưa đến dịch vụ thăm thăm khám, điều trị các căn bệnh lý về hạch bạch huyết, trong số đó có hạch nách. Thông qua quá trình thăm thăm khám, thực hiện các kỹ thuật cận lâm sàng (khi nên thiết), bác sĩ có thể chẩn đoán chuẩn xác nguyên nhân gây nên hạch ở nách, từ đó đề ra quy trình điều trị trị tối ưu, giúp cho người căn bệnh gia tăng sức khỏe.
phòng thăm khám Đa khoa Hưng Thịnh quy tụ hệ thống bác sĩ giỏi chuyên môn, nhiều năm kinh nghiệm, đầu tư khu vực vật dinh dưỡng tiên tiến, trang mắc phải các máy móc, thiết mắc phải tân tiến đạt chuẩn quốc tế như: hệ thống máy siêu âm tổng quát cao cấp Acuson Sequoia, hệ thống chụp nhũ ảnh KTS Mammomat Inspiration, hệ thống chụp X-quang kỹ thuật số treo trần cao cấp GXR-52SD Ceiling System…
Với quy trình thăm thăm khám, điều trị trị an toàn, khoa học, phòng thăm khám Đa khoa Hưng Thịnh có thể giúp cho người căn bệnh kiểm soát căn bệnh hữu hiệu, nâng cao sức khỏe tổng thể và tránh gặp tác hại nguy hiểm. Người căn bệnh có thể đặt lịch hẹn trước để không nên chờ đợi lâu khi tới phòng thăm khám Đa khoa Hưng Thịnh thăm khám.
vấn đề thường gặp
Dưới đây là những vấn đề thường gặp về tình trạng mắc phải nổi hạch ở nách:
1. Nổi hạch ở nách có phải mắc phải ung thư vú không?
Nách nổi hạch có thể là dấu hiệu cảnh báo căn bệnh ung thư vú. Thế song, triệu chứng nổi hạch ở nách chưa đủ để chẩn đoán chuẩn xác căn bệnh ung thư vú. Không phải tất cả các trường hợp phụ nữ mắc phải nổi hạch nách đều mắc ung thư vú, triệu chứng này có thể xuất hiện do những nguyên nhân không không khác. Ngay khi mắc phải hạch nách kèm theo những dấu hiệu thất thường tại vú, chị em nên tới khu vực y tế thăm thăm khám để được bác sĩ chẩn đoán chuẩn xác.
2. Dị ứng có thể gây nên sưng hạch ở nách không?
Dị ứng, gồm cả tình trạng dị ứng thuốc có thể gây nên nổi hạch nách. Thế song, mắc phải nổi hạch ở nách không phải là dấu hiệu phổ quát của phản ứng dị ứng.
Để đặt lịch thăm thăm khám, điều trị căn bệnh tại Hệ thống phòng thăm khám Đa khoa Hưng Thịnh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG phòng thăm khám ĐA KHOA Hưng Thịnh
Nổi hạch ở nách có thể là triệu chứng của rất nhiều căn bệnh lý không không khác nhau, có nguyên nhân lành tính hoặc ác tính. Chỉ dựa vào triệu chứng hạch nách, người căn bệnh sẽ không thể tự chẩn đoán được rõ ràng nguyên nhân gây nên căn bệnh. Vì vậy, người mắc phải hạch nách nên tới khu vực y tế thăm thăm khám sớm để được bác sĩ chẩn đoán chuẩn xác và có phương pháp điều trị hữu hiệu.
