Viêm xoang thường nhiễm trùng xoang do nấm xảy ra khi bạn hít phải những loại nấm cực nhỏ trong môi trường, chủ yếu là aspergillus.
Nấm gây nên viêm xoang có thể tiến triển mạnh trong môi trường ấm và ướt át. Chúng tồn tại trong đất, nước, không khí, trên cây, trong nhà, trên các bề mặt, da, trong thực phẩm…
công dụng hàng đầu của xoang là tạo ra hoạt chất nhầy ngăn các mảnh vụn bụi bẩn và nguồn căn bệnh gặp phải hít trực tiếp vào phổi. Nếu xoang gặp phải tắc, nhiễm trùng sẽ tiến triển. Tình trạng này thực hiện cho hoạt chất nhầy đặc lại, có màu vàng hoặc xanh, tùy thuộc vào thời kỳ nhiễm trùng. Viêm xoang do nấm có thể nghiêm trọng và có thể gây nên tử vong ở một tỷ lệ như tiểu đường, ung thư máu, người có hệ miễn dịch suy yếu. Các triệu chứng chung như mệt mỏi, mất mùi hoặc vị, nghẹt mũi, sổ mũi, đau đớn hoặc áp lực ở mặt và xoang.
Có hai loại viêm xoang do nấm là không xâm lấn và xâm lấn. loại không xâm lấn gồm viêm mũi xoang dị ứng do nấm, nhiễm trùng xoang bóng do nấm và viêm xoang do nấm hoại sinh. loại xâm lấn được chia thành viêm mũi xoang xâm lấn tối cấp, viêm mũi xoang xâm lấn mạn tính và viêm xoang xâm lấn u hạt. Tỷ lệ mắc loại không xâm lấn xảy ra thường xuyên hơn các loại xâm lấn.
Viêm xoang do nấm không xâm lấn: căn bệnh thường không nguy hiểm vì không xâm lấn các mô bên ngoài xoang. trong số đó, viêm mũi xoang dị ứng do nấm thường gặp hơn cả, xảy ra khi hít phải nấm (chủ yếu là aspergillus) từ môi trường gây nên ra phản ứng dị ứng. Các triệu chứng thường gặp gồm nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi với hoạt chất tiết đặc, đau đớn đầu, căng cơ mặt, ống dẫn nước mắt gặp phải tắc (không dễ chịu, chảy nước mắt), một tỷ lệ mất khứu giác.
Nhiễm trùng xoang bóng do nấm thường u nấm là tình trạng sợi nấm tích tụ trong xoang và tạo thành bóng nấm. Nếu không được điều trị, những quả bóng này tiến triển to hơn và thực hiện tắc nghẽn các xoang, gây nên đau đớn, sưng ở mặt. Bóng nấm cũng có thể bẫy vi khuẩn, dẫn tới nhiễm trùng.
Viêm xoang do nấm hoại sinh xảy ra khi nấm xâm chiếm hoạt chất nhầy trong mũi. căn bệnh không tác động tới mô mũi và có thể không có triệu chứng nên không dễ dàng chẩn đoán. tính hàng đầu của loại này là có mùi hôi trong mũi.
Aspergillus là loại nấm chủ yếu gây nên viêm xoang do nấm. Ảnh: Freepik
Viêm xoang do nấm xâm lấn: căn bệnh thường xảy ra ở người mắc căn bệnh nền hoặc suy suy yếu miễn dịch. Viêm xoang do nấm xâm lấn gồm cấp tính hoặc mạn tính và có thể phá hủy mô mũi. loại cấp tính có thể đe dọa tính mạng vì căn bệnh truyền nhiễm lan nhanh chóng khắp các mao mạch và hệ thần kinh trung ương gồm não và tủy sống. loại mạn tính truyền nhiễm lan trễ hơn trong mao mạch và rất dễ nhầm lẫn với nhiễm virus hoặc vi khuẩn.
Các triệu chứng thường gặp của viêm xoang do nấm xâm lấn gồm sốt, đau đớn đầu, đau đớn và sưng ở mặt, ho, sổ mũi hoặc nghẹt mũi, mùi hôi trong mũi, suy yếu tầm nhìn, lú lẫn, mất phương hướng, suy suy yếu trí nhớ, dao động cảm xúc. Nếu gặp bất kỳ triệu chứng nào của căn bệnh, tất cả người cần phải nhanh chóng nhập viện vì viêm xoang do nấm xâm lấn cấp tính truyền nhiễm lan rất nhanh, có thể gây nên tử vong.
Viêm mũi xoang xâm lấn tối cấp (AFIRS) ít gặp tuy vậy nguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao. căn bệnh xảy ra khi hít phải loại nấm có thể tiến triển trên niêm mạc mũi và xoang. Loại nấm này có thể nhanh chóng lan tới mắt và não, gây nên ra sự phá hủy các mô trên đường đi. căn bệnh có thể gây nên ra các tác hại nghiêm trọng như sợi nấm xâm lấn mao mạch dẫn tới chết các mô xung quanh, viêm mao mạch, trở nên cục máu đông.
Viêm mũi xoang xâm lấn mạn tính tương tự như AFIRS tuy vậy khởi phát các triệu chứng và tiến triển rất trễ (vài tháng). căn bệnh thường xảy ra ở người tiểu đường hoặc cấy ghép tạng. Các triệu chứng thường gặp gồm nghẹt mũi, căng và đau đớn mặt, nhức đầu. Vì căn bệnh tiến triển rất trễ, chẩn đoán sớm sẽ tăng nguy cơ cứu sống người căn bệnh. Nếu không được điều trị, căn bệnh có thể gây nên co giật và các vấn đề về tâm thần.
Viêm xoang do nấm xâm lấn u hạt cũng ít gặp, do các ký sinh trùng gây nên ra và có thể dẫn tới phá hủy xương. căn bệnh thường gặp ở các khu vực có khí hậu khô như Sudan, Ấn Độ và Ả Rập Saudi. Loại viêm xoang này chủ yếu tác động tới người khỏe mạnh.
Điều trị viêm xoang do nấm tùy thuộc vào loại nhiễm trùng và tình trạng sức khỏe. Các phương pháp điều trị thường gặp gồm thuốc kháng nấm, tiểu phẫu xoang, rửa mũi và thuốc corticosteroid. Nếu điều trị sớm, toàn bộ các trường hợp viêm xoang do nấm không xâm lấn có thể được kiểm soát dễ thực hiện, nhắc cả tái phát. Viêm xoang do nấm xâm lấn cấp tính rất không dễ dàng chữa trị ngay cả khi có sự can thiệp y tế tích cực, tỷ lệ tử vong tầm 50%. Người có căn bệnh nền hoặc suy suy yếu miễn dịch chẩn đoán sớm mới có thể tăng tỷ lệ sống sót khi mắc viêm xoang do nấm xâm lấn cấp tính.
Để phòng ngừa viêm xoang do nấm, tất cả người cần phải tránh gây nên nhiễm trùng xoang như rửa mũi bằng nước muối hoặc dung dịch rửa vô trùng, uống đủ nước, thường xuyên rửa tay và giữ gìn vệ sinh tốt, tránh dùng chung vật dụng cá nhân (quần áo, khăn, khẩu trang…).
Mai Cat
(Theo Very Well Health)
