Sau 20 năm lao động trong công ty sản xuất nhựa, keo dán, anh Lâm được bác sĩ chẩn đoán vô sinh, không có tinh trùng, có thể do tiếp xúc với hóa dinh dưỡng công nghiệp.
Anh Lâm rời quê Thanh Hóa vào Bình Dương thực hiện công nhân từ năm 23 tuổi. đầu tiên anh sản xuất đồ nhựa, sau đó chuyển qua thực hiện sơn, thép Sau đó sản xuất keo dán dùng trong ngành gỗ công nghiệp. Anh thường xuyên tiếp xúc với các nguyên liệu như bột melamine, formalin, urea và hóa dinh dưỡng phụ gia. Trong quy trình sản xuất, những nguyên liệu này được dẫn lên bồn với định số lượng phù hợp, gây nên phản ứng hóa học tạo thành hỗn hợp dinh dưỡng keo, giải phóng ra số lượng nhiệt và khí lớn.
Anh Lâm trực tiếp thực hiện công đoạn nghiền trộn bột melamine, nhiều bụi bặm. Công ty thu gom, xử lý bụi bằng cách dùng than hoạt tính hấp thụ tuy nhiên không triệt để, công nhân được trang mắc phải đồ bảo hộ lao động và đeo thêm khẩu trang.
Năm 2010, anh Lâm lập gia đình, 5 năm sau vẫn chưa có con. Đi xét nghiệm, anh mới biết mình vô sinh do không có tinh trùng. Trong 7 năm sau đó, anh xét nghiệm, điều trị ở nhiều địa điểm y tế và phòng xét nghiệm Đông y tuy nhiên không có kết quả.
ThS.BS Lê Đăng Khoa, Trưởng đơn vị Nam học, Trung tâm Hỗ trợ Sinh sản, địa điểm y tế Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho thấy tinh hoàn người chứng bệnh teo nhỏ, thể tích chỉ còn 6-8 ml (thể tích trung bình khoảng tầm 15-25ml), xét nghiệm nội tiết cho xuất hiện suy suy giảm nguy cơ sinh tinh. Xét nghiệm di truyền không ghi nhận thất thường. Xét nghiệm tinh dịch đồ không có tinh trùng trong mẫu xuất tinh.
Anh Lâm cho thường hay trong gia đình không có ai mắc phải vô sinh. Theo bác sĩ Khoa, vô sinh nam có thể do nhiều nguyên nhân, trong số đó môi trường lao động ô nhiễm, thường xuyên tiếp xúc với hóa dinh dưỡng trong thời gian dài có nguy cơ cao đã từng tác động tiêu cực tới nguy cơ sản xuất tinh trùng của người mắc chứng bệnh, như anh Lâm.
Nam giới lao động trong môi trường ô nhiễm, tiếp xúc hóa dinh dưỡng nguy cơ tác động tiêu cực tới sức khỏe sinh sản. Ảnh: Freepik
Các nhà nghiên cứu tại Đại học Semmelweis (Hungary) đã từng tổng hợp gần 27.000 nghiên cứu và xác định nguyên nhân lớn nhất thực hiện suy suy giảm tinh trùng do ô nhiễm, hút thuốc, tuổi tác… Phân tích tổng hợp cho xuất hiện ô nhiễm không khí, tiếp xúc với thuốc trừ sâu thực hiện tăng sự phân mảnh DNA tinh trùng trung bình 9,68%.
Trung tâm Thông tin Công nghệ Sinh học Quốc gia Mỹ thu thập dữ liệu khoa học của các cơ quan uy tín để đo lường sự thay thế đổi các thông số tinh trùng mối liên quan tới tình trạng ô nhiễm không khí. Kết quả, tỷ lệ vô sinh ở các nước công nghiệp tăng từ 7-8% năm 1960 lên 20-30% hiện nay. Yếu tố môi trường, thói quen sống, nhất là tiếp xúc với hóa dinh dưỡng có thể góp phần gây nên rối loạn nội tiết sinh dục, suy suy giảm số số lượng và uy tín tinh trùng dẫn tới suy giảm nguy cơ sinh sản ở nam giới.
Theo nghiên cứu, ô nhiễm không khí thường mối liên quan tới tình trạng tăng hàm số lượng khí carbon monoxide (CO), nitơ dioxide (NO2), sulfur dioxide (SO2), ozone, chì (Pb) và các hạt vật dinh dưỡng trong không khí mang nhiều nguyên tố vi số lượng và Hydrocarbon thơm đa vòng (PAH) – một nhóm hợp dinh dưỡng gồm có dinh dưỡng gây nên rối loạn nội tiết có thể tác động tới trục vùng dưới đồi – tuyến yên và quá trình sinh tinh ở tinh hoàn, gây nên ra những thay thế đổi về tinh trùng.
những nghiên cứu cho rằng độc tố môi trường thực hiện thay thế đổi tính toàn vẹn DNA của tinh trùng. Các kim loại nặng như chì, cadmium và thủy ngân có thể thực hiện hỏng hệ thống sinh sản nam giới, thực hiện suy yếu hoặc gián đoạn quá trình sinh tinh…
Với anh Lâm, nhiều nguy cơ vô sinh do tiếp xúc nhiều năm với hóa dinh dưỡng độc hại. Để giúp cho vợ ông xã anh có con, bác sĩ Khoa cùng ê kíp thực hiện kỹ thuật vi phẫu micro-TESE tìm tinh trùng từ tinh hoàn. Với hệ thống kính vi phẫu độ phóng đại gấp 30 lần, bác sĩ Khoa tìm được hai ống sinh tinh tiềm năng và chuyển sang phòng lab kèm theo. Chuyên gia phòng lab xé mô, soi tìm được tổng cộng 12 tinh trùng còn di động, hình thái thường thì. Toàn bộ “tinh trùng” được trữ đông.
ThS.BS Lê Đăng Khoa (bên phải) cùng ê kíp thực hiện vi phẫu micro-TESE tìm tinh trùng cho người mắc chứng bệnh. Ảnh: Quốc Trung
Đầu tháng 5, chị Phượng, vợ anh Lâm, được kích thích buồng trứng và chọc hút được 12 trứng trưởng thành, thụ tinh ống nghiệm cùng tinh trùng sau rã đông tạo được 5 phôi ngày 5. Chị Phượng được sắp nội mạc tử cung đủ điều kiện và chuyển phôi, đậu thai ngay lần đầu. Thai nhi hiện 28 tuần, tiến triển khỏe mạnh.
“Nhiều năm tự dằn vặt, cuối cùng tôi đã từng có con của hàng đầu mình mà không phải xin tinh trùng”, anh Lâm nói, thêm rằng dù biết tiếp xúc nhiều hóa dinh dưỡng độc hại tuy nhiên anh gắn bó với công việc ở công ty keo dán bởi nguồn thu nhập 15-18 triệu đồng gồm cả lương và các khoản phụ cấp độc hại, tăng ca.
“Sắp tới, tích lũy được ít vốn liếng, vợ ông xã tôi dự định về quê thực hiện ăn để môi trường sống giữ gìn, chăm sóc con tốt hơn”, anh nói thêm.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỷ lệ vô sinh toàn cầu là 15%, đồng nghĩa khoảng tầm 60-80 triệu vợ ông xã mắc phải vô sinh. Vô sinh nam chiếm 40-70% do nhiều nguyên nhân như di truyền, môi trường, các dinh dưỡng ô nhiễm không khí, tâm lý và thói quen sống…
Bác sĩ Khoa cho thường hay cách đây vài năm, những trường hợp vô tinh không tắc nghẽn như anh Lâm phải xin tinh trùng từ người hiến tặng. Hiện với kỹ thuật trích tinh trùng từ mào tinh và tinh hoàn micro-TESE, họ hoàn toàn có thể có con của hàng đầu mình. Tại IVF Tâm Anh, hơn 70% nam giới mắc chứng bệnh lý trên đã từng được điều trị thành tựu và có con.
Bác sĩ khuyến cáo để tăng cường nguy cơ sinh tinh và uy tín tinh trùng, nam giới nên ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, thường xuyên vận động, hạn chế bia rượu, dinh dưỡng kích thích, kiểm soát lo sợ, nghỉ ngơi đầy đủ, không nên lao động lâu dài trong môi trường ô nhiễm thường hay tiếp xúc hóa dinh dưỡng độc hại. Trường hợp bắt buộc lao động trong những môi trường này nên sử dụng đồ bảo hộ đúng quy định trong quá trình lao động, xét nghiệm sức khỏe định kỳ, lên kế hoạch trữ tinh trùng để bảo tồn tác dụng sinh sản, chuyển công việc không tương tự khi sức khỏe thiếu điều kiện.
Vợ ông xã quan hệ tình dục liên tục (trung bình 2-3 lần một tuần), không có thai sau lập gia đình một năm, hoặc 6 tháng nếu người vợ trên 35 tuổi, nên đi xét nghiệm sức khỏe sinh sản toàn diện để điều trị sớm, tránh nguy cơ xin trứng thường hay tinh trùng.
Hoài Thương
*Tên người mắc chứng bệnh đã từng được thay thế đổi
